Vụ cháy ở Trung Văn (Hà Nội) khiến 8 người tử vong.

Không phù hợp công năng

Phần lớn các kho, xưởng đều làm bằng kết cấu sườn sắt, vách, mái tôn có giới hạn chịu lửa thấp, dễ bị sụp đổ khi xảy ra cháy, diện tích lớn, trong nhà kho, xưởng thường bố trí kho, văn phòng làm việc, nhưng giữa các bộ phận này không có tường ngăn cháy. Các chủ đầu tư xây dựng sẵn để cho thuê nhưng chưa biết được tính chất hoạt động của cơ sở nên khi khai thác sử dụng, hệ thống phòng cháy chữa cháy thường không phù hợp với công năng của từng ngành, nghề, do đó khi có cháy xảy ra không được phát hiện kịp thời và chữa cháy kém hiệu quả.

Ngoài ra các kho, xưởng thường được xây dựng khép kín để tránh mất mát, hao hụt hàng hóa bên trong, kiến trúc này vô tình đã cách ly đám cháy bên trong kho với môi trường bên ngoài, tạo điều kiện cho đám cháy mới phát sinh, phát triển tự do, khó phát hiện cho đến khi trở thành đám cháy lớn. Không những vậy, kiến trúc khép kín còn gây khó khăn cho công tác tiếp cận và cứu chữa đám cháy trong các kho.

Thực tế cho thấy trong thời gian vừa qua, hàng loạt các vụ cháy, nổ tại các kho, xưởng gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản, sức khỏe, tính mạng của con người. Điển hình gần đây là vụ cháy gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng tại phường Trung Văn, quận Nam Từ Liêm TP. Hà Nội rạng sáng ngày 12/4/2019 đã làm 8 người tử vong, thiêu rụi 4 nhà xưởng, gồm: Xưởng kho lạnh của công ty CP cơ điện lạnh; Xưởng làm hạt chống ẩm của Công ty TNHH Phương Lan; một kho chứa đồ gỗ mộc thành phẩm và xưởng sản xuất thùng nhựa đựng rác của Công ty Môi trường 79. Tổng diện tích bị cháy gần 1.000m², gây thiệt hại nhiều tỷ đồng.

Chiều 28/8, tại Nhà máy bóng đèn phích nước Rạng Đông, phường Thanh Xuân Trung, quận Thanh Xuân Hà Nội đã xảy ra một vụ cháy làm thiệt hại vô cùng to lớn. Đám cháy này đã uy hiếp hàng loạt nhà dân bên cạnh nhà máy khiến nhiều người dân hoảng sợ… Mặc dù đám cháy đã được các lực lượng chức năng khống chế nhưng lửa vẫn âm ỉ bên trong khu nhà kho lợp mái tôn rộng khoảng 3.000 m² này, khói đen tiếp tục nhả từng đợt và mùi cháy khét lẹt vài ngày sau đó, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống của người dân khu vực lân cận.

Vụ cháy Công ty Bóng đèn phích nước Rạng Đông đã để lại hậu quả lớn cho môi trường sống của hàng nghìn hộ dân khu vực xung quanh nhà máy.

Đại tá Đào Hữu Dân, Trường Đại học Phòng cháy chữa cháy cho biết, trên địa bàn 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có tới 180.000 khu dân cư với mô hình thôn, ấp, bản, tổ dân phố, buôn, sóc. Vấn đề PCCC khu dân cư đang là một trong những vấn đề nóng về PCCC không chỉ đối với hộ gia đình, hộ gia đình kết hợp sản xuất, kinh doanh mà còn là đối với các loại hình cơ sở nằm xen cài trong khu dân cư.

Để hạn chế nguy cơ cháy nổ

Trước tình hình cháy, nổ trong khu dân cư, vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 32/CT-TTg ngày 5/12/2018 về Tăng cường công tác PCCC tại khu dân cư. Theo đó, chỉ thị nhấn mạnh đến việc tăng cường trách nhiệm của các Bộ ngành, UBND cấp tỉnh, Bộ công an trong công tác PCCC khu dân cư, chỉ thị cũng đòi hỏi các cơ quan này phải tiến hành các biện pháp kiên quyết, đồng bộ, đề ra các giải pháp cụ thể để khắc phục các nguyên nhân và điều kiện gây cháy, nổ tại các khu dân cư.

Đối với các cơ quan chức năng và đặc biệt là chính quyền cấp xã trước mắt cần phải nắm tình hình, tiến hành điều tra cơ bản, lên danh sách, phân loại đối với từng cơ sở nằm xen cài trong khu dân cư. Đối với những cơ sở không đủ điều kiện an toàn PCCC thì tuỳ theo tính chất mức độ phải yêu cầu cơ sở khắc phục ngay thiếu sót, xử phạt vi phạm hành chính, có những cơ sở phải ra quyết định tạm đình chỉ, thậm chí đình chỉ hoạt động.

Chính quyền cơ sở phải tiến hành rà soát quy hoạch, bảo đảm giao thông đặc biệt là nguồn nước chữa cháy tại chỗ. Chỉ đạo, giải quyết dứt điểm tình trạng chiếm dụng lối đi chung, câu móc điện. Vận động nhân dân tự nguyện di dời các cơ sở nhỏ lẻ có nguy cơ cháy, nổ cao ra khỏi khu dân cư; bảo đảm xây dựng lực lượng dân phòng, trang bị đủ phương tiện PCCC theo quy định của Bộ Công an để lực lượng này là nòng cốt trong công tác PCCC tại khu dân cư.

Khuyến cáo từ cơ quan chức năng

Nhằm đảm bảo an toàn PCCC và hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do cháy, nổ gây ra, khuyến cáo chủ cơ sở, doanh nghiệp cần làm tốt các biện pháp đảm bảo an toàn PCCC như sau:

1. Thực hiện nghiêm quy định về PCCC trong lĩnh vực đầu tư xây dựng (thẩm duyệt về PCCC đối với công trình xây dựng mới, cải tạo, thay đổi quy mô, tính chất hoạt động; nghiệm thu về PCCC trước khi đưa công trình, hạng mục công trình vào hoạt động).

2. Không tàng trữ, sử dụng các chất có nguy hiểm cháy nổ như xăng dầu, cồn, gas và hóa chất dễ cháy khác ở trong nhà kho, nhà xưởng. Không sử dụng vật liệu dễ cháy để làm tường, vách ngăn, trần.

3. Hàng hoá, sắp xếp bảo quản tại kho, xưởng:

- Sắp xếp, bảo quản hàng hoá theo từng loại, có cùng tính chất, cùng đặc điểm, cùng phương pháp chữa cháy giống nhau đồng thời bố trí dãy hàng, ngành hàng không cháy hoặc khó cháy xen kẽ giữa các ngành hàng, dãy hàng dễ cháy.

- Sắp xếp, trưng bày hàng hóa phải để trên bục kê, giá gọn gàng, vững chắc, đảm bảo khoảng cách an toàn đối với các thiết bị, dụng cụ sử dụng điện, đường dây dẫn điện (khoảng cách tối thiểu là 0,5m).

- Không để hàng hóa tràn lan, lấn chiếm lối đi và phải đảm bảo khoảng cách an toàn về phòng cháy và chữa cháy và điều kiện thoát nạn trong trường hợp xảy ra sự cố cháy, nổ.

4. Tăng cường công tác thường trực, tuần tra phát hiện cháy, nổ; thường xuyên tổ chức tuyên truyền, huấn luyện nghiệp vụ về PCCC, hướng dẫn thoát nạn và cứu người cho lực lượng này.

5. Rà soát và niêm yết nội quy PCCC, biển cấm lửa, cấm hút thuốc ở những nơi có nguy hiểm về cháy, nổ.

6. Khi lắp đặt hệ thống điện, các thiết bị tiêu thụ điện phải đảm bảo đúng quy định, tiêu chuẩn kỹ thuật, lắp thiết bị tự ngắt (aptomat) cho hệ thống điện trong nhà xưởng, kho hàng và từng thiết bị tiêu thụ điện công suất lớn; không bố trí vật tư hàng hóa dễ cháy gần dây dẫn, bóng đèn, ổ cắm, cầu dao…

7. Đối với các đơn vị cho thuê mặt bằng làm kho hàng, nhà xưởng cần: Phân định rõ ràng trách nhiệm thực hiện công tác PCCC giữa bên cho thuê và bên thuê, thực hiện tốt trách nhiệm của mình trong việc tổ chức duy trì chế độ tự kiểm tra an toàn PCCC thường xuyên và định kỳ để chủ động phát hiện và ngăn ngừa những nguy cơ gây mất an toàn có thể dẫn đến cháy, nổ.

8. Trường hợp bảo dưỡng, sửa chữa có sử dụng hàn, xì thì phải sử dụng thợ hàn có chứng chỉ hành nghề; khi hàn phải có biện pháp che chắn vẩy hàn đảm bảo an toàn PCCC.

9. Đối với trường hợp chất chứa là hóa chất, kho hàng cần dùng thiết bị chứa chuyên dụng theo tiêu chuẩn quy định, tuyệt đối không chứa 2 loại hóa chất khác nhau trong cùng một kho để tránh phản ứng hóa học có thể xảy ra gây cháy, nổ khi các dụng cụ chứa bị rò rỉ. Phải dùng đường dây dẫn điện đặt kín theo tiêu chuẩn để tránh các tác động lý hóa, động vật gặm nhấm phá hoại làm mất tác dụng của lớp bọc cách điện dẫn đến chập điện gây cháy.

10. Khi phát hiện có cháy, nổ xảy ra hãy bình tĩnh suy xét, hô hoán báo động cho mọi người biết để mau chóng di chuyển ra ngoài qua lối thoát nạn an toàn đồng thời báo ngay cho lực lượng cảnh sát PCCC theo số điện thoại 114, đồng thời tổ chức chữa cháy và cứu nạn kịp thời, có hiệu quả.