Người dân chịu khổ hơn 20 năm vì bãi rác Khánh Sơn, Đà Nẵng

Từ ngày 7 - 8/7/2019, hàng trăm người dân đã tập trung tại khu vực này để chặn xe rác, phản đối việc thành phố Đà Nẵng dự định xây Khu liên hợp xử lý chất thải rắn tại đây.

Vụ việc xảy ra sau khi lãnh đạo UBND thành phố Đà Nẵng đối thoại với nhân dân khu vực bãi rác Khánh Sơn vào chiều 6/7 nhưng chưa tìm được tiếng nói chung.

Theo nhiều người dân trong khu vực, họ bị mất niềm tin vào các phương án xử lý ô nhiễm môi trường, mong giải tỏa bãi rác để con cháu mình không bị ảnh hưởng.

Lý do là sau rất nhiều lần đối thoại từ hàng chục năm nay, các lãnh đạo thành phố đã hứa sẽ di dời bãi rác này vào năm 2020, chậm nhất đến năm 2022, nhưng nay lại thay đổi và quyết định đầu tư dự án xử lý rác thải quy mô lớn ở đây.

Anh Phan Trọng Trường, một người dân trong khu vực cho rằng mỗi khi có các đoàn lãnh đạo về kiểm tra, đối thoại, mùi hôi từ bãi rác giảm hẳn, còn những lúc khác rất hôi thối.

"Tôi thấy bên công ty môi trường vẫn có lúc xả nước rỉ rác trực tiếp chưa qua xử lý, các hố rác thì chưa được phủ kín bạt nên không đảm bảo về vệ sinh môi trường.

Bên cạnh đó, tuyến đường Hoàng Văn Thái là tuyến đường chính đưa khách du lịch lên khu Bà Nà nên việc có nhiều xe rác và bãi rác tại đây là không hợp lý, mất mỹ quan, cần di dời".

Ông Phan Văn Xu, Tổ trưởng tổ dân phố 47, phường Hòa Khánh Nam nói: "Hiện giờ, lượng rác toàn thành phố Đà Nẵng thải ra trên 1.000 tấn/ngày.

Do đó, cần xây dựng thêm nhiều nhà máy xử lý rác thải ở các quận, huyện để giảm tải, không nên đổ dồn về một chỗ. Nếu triển khai nhà máy hiện đại, không gây ô nhiễm, không có mùi hôi thì đặt ở quận nào cũng được, không nhất thiết phải là Khánh Sơn. Người dân nơi đây đã chịu khổ hơn 20 năm qua, giờ chỉ muốn được hơi thở trong lành".

Cần chuyển đổi công nghệ xử lý

Theo Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Đà Nẵng Tô Văn Hùng, từ năm 2015, lượng rác đổ về đây khoảng hơn 1.000 tấn/ngày, kết hợp với lượng rác đã chôn lấp trước đây hơn 3,2 triệu tấn nên tác động nhiều hơn và xa hơn đến các khu dân cư xung quanh.

Để giảm thiểu ô nhiễm môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường đã chỉ đạo, thực hiện nhiều biện pháp nhưng chưa khắc phục được triệt để. Đến thời điểm này, bãi rác Khánh Sơn đã quá tải, chỉ còn chưa tới 170 ngày nữa là bị lấp đầy.

Cuối tháng 5/2019, UBND thành phố Đà Nẵng đã ban hành Công văn số 3460/UBND-SKHĐT, cho phép Công ty Cổ phần Môi trường Việt Nam liên doanh với Tập đoàn Ever Bright International (có trụ sở chính tại Hồng Kông) góp vốn đầu tư công nghệ đốt rác phát điện tiên tiến tại bãi rác Khánh Sơn, với công suất xử lý hàng ngàn tấn rác mỗi ngày, biến rác thải thành năng lượng, các thông số khí thải và khói thải đạt tiêu chuẩn khí thải châu Âu.

Chiều 23/7/2019, tại buổi họp báo 6 tháng đầu năm 2019 do UBND TP.Đà Nẵng tổ chức, liên quan đến bãi rác Khánh Sơn, ông Tô Văn Hùng, Giám đốc Sở TN-MT TP.Đà Nẵng cho biết HĐND TP.Đà Nẵng tại kỳ họp lần thứ 11, khóa IX đã thống nhất nâng cấp bãi rác Khánh Sơn hiện tại thành một khu liên hợp xử lý rác với công nghệ hiện đại. Các hạng mục gồm 1 nhà máy xử lý rác 1.000 tấn, 1 lò đốt rác y tế, 1 nhà máy xử lý bùn phốt.

Cùng với đó vào năm 2009, TP.Đà Nẵng đã cấp đầu tư cho một nhà máy rác của Công ty CP Môi trường Việt Nam với công suất 650 tấn. Vào năm 2015, công ty đưa nhà máy vào khai thác giai đoạn 1. Tuy nhiên, sau 6 tháng hoạt động thì hiệu quả không đảm bảo nên dừng hoạt động.

Hiện theo đề xuất của nhà đầu tư, TP.Đà Nẵng thống nhất chủ trương cho công ty này liên danh với đối tác nâng cấp công nghệ và tiếp tục triển khai dự án với quy mô 650 tấn. Hiện nhà đầu tư đề xuất công nghệ đốt và thu hồi năng lượng.

Tại cuộc họp báo, các phóng viên đặt câu hỏi doanh nghiệp đầu tư là Công ty CP Môi trường Việt Nam đã từng "dở dang" dự án một lần, do đó, việc tiếp tục chọn nhà đầu tư này có ưu ái gì không?

Ông Tô Văn Hùng, Giám đốc Sở TN-MT Đà Nẵng, cho biết dự án này vẫn còn trong thời hạn đầu tư. Việc nhà đầu tư nâng cấp công nghệ và triển khai dự án ở bãi rác Khánh Sơn đã có chủ trương đầu tư và quy mô đã được cấp 650 tấn là đảm bảo đúng quy định.

“Quan điểm của TP.Đà Nẵng là công ty này liên danh với một đơn vị khác, là một pháp nhân mới có năng lực triển khai dự án. Việc kiểm soát quy trình để triển khai nhà máy thì TP.Đà Nẵng đảm bảo theo đúng quy định”, ông Hùng nói.

Đối với việc Công ty CP Môi trường Việt Nam được TP.Đà Nẵng giao 9,5 ha đất triển khai dự án với thời hạn thuê đất 45 năm và được miễn tiền thuê đất, nhiều phóng viên cũng đặt câu hỏi liệu có việc Công ty CP Môi trường Việt Nam sẽ lấy phần đất miễn tiền thuê đất đem đi thế chấp để vay tiền góp vốn với đối tác nước ngoài, và khi có vấn đề thì liệu có thể thu hồi đất hay không?

Trả lời câu hỏi này, ông Tô Văn Hùng cho biết liên quan đến chính sách đất đai khi nhà đầu tư được phép liên danh sẽ được thực hiện theo luật hiện hành, như Luật Bảo vệ môi trường, Luật Thu nhập doanh nghiệp, Luật Đất đai... “Không có nghĩa hưởng trọn 45 năm là được miễn tiền thuê 45 năm. Khi TP.Đà Nẵng cho phép liên danh, thì những cơ chế chính sách đất đai sẽ được ngành chức năng tham mưu xử lý theo luật hiện hành”, ông Hùng nói thêm.

Theo ông Lê Trung Chinh, Phó chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng, trong nửa tháng qua, rác không được tập kết vào bãi rác Khánh Sơn thì TP đã ô nhiễm. "TP rất sốt ruột và rất lo lắng. Thời gian đến TP sẽ tập trung khắc phục cơ bản vấn đề này", ông Chinh nói.

Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ cũng khẳng định: Thành phố sẽ đưa công nghệ tiên tiến, hiện đại về, đáp ứng bài toán môi trường tại chỗ, xây dựng cuộc sống tốt hơn cho người dân địa phương.

Bên cạnh việc xử lý ô nhiễm môi trường, thành phố cũng đang tính toán giải tỏa đến khu vực cách ly và tạo công ăn việc làm cho người dân trong khu vực.