Nếu không may thấy mắt có các biểu hiện như đau nhức, nhìn mờ, chảy nước mắt, cảm giác có dị vật thì phải nhanh chóng đi khám ngay. Ảnh: benhvienmatsaigon.com.vn

Những tình huống có thể gây bỏng mắt

Bỏng mắt do hoá chất có thể gặp từ nhẹ đến rất nặng, gây mù lòa vĩnh viễn trên 1 hoặc cả 2 mắt. Đa số do tai nạn lao động, song ở nước ta số nạn nhân bị tấn công bằng hóa chất còn gặp với tỷ lệ khá cao. Mức độ trầm trọng phụ thuộc vào tính chất của hóa chất gây bỏng, vùng bề mặt bị thương tổn, thời gian tiếp xúc. Sơ cứu ban đầu có vai trò rất quan trọng trong điều trị và tiên lượng về chức năng và thẩm mỹ.

Tùy vào loại dung dịch bắn vào mắt, độ đậm đặc của dung dịch, diện tích cũng như độ nông sâu của vết thương mà người ta xếp loại tổn thương bỏng đó từ nhẹ đến nặng. Nhìn chung, trong các loại bỏng, thì bỏng mắt do hoá chất thuộc loại nặng nhất do tính chất phá hủy và thấm sâu vào tổ chức. Hay gặp ở bỏng hóa chất là axit và bazơ (vôi, amoniac). Ngoài loại hóa chất, nồng độ, tổn thương mắt nặng hay nhẹ còn phụ thuộc vào thời gian hoá chất ở trong mắt.

Điều trị bỏng mắt thế nào là đúng?

Đầu tiên bạn phải loại bỏ chất gây bỏng ra khỏi mắt bằng cách rửa ngay bằng nước sạch, sau đó đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Riêng bỏng vôi bột thì phải loại trừ ngay bột vôi, sau đó mới xối rửa mắt thật nhiều bằng nước sạch. Không nên băng mắt cho những trường hợp bỏng vì có thể gây lột da hay tổn thương thêm cho lớp sâu của da và niêm mạc.

Khi đến cơ sở y tế, bệnh nhân có thể phải tiếp tục rửa mắt + lấy hết dị vật trong mắt (trường hợp còn sót dị vật). Nếu bỏng do vôi cục chưa tôi phải dùng panh gắp hết vôi cục ra. Tốt nhất là nên rửa mắt bằng nước muối 9‰ hoặc nước đường nếu bỏng do vôi. Trước khi rửa mắt cần phải kiểm tra độ pH trong mắt, rửa xong phải kiểm tra đo lại độ pH. Nếu bỏng do bazơ cần phải rửa lâu hơn 30 phút cho tới khi độ pH trở về cân bằng.

Sau khi lấy hết dị vật và rửa mắt, bệnh nhân được dùng thuốc chống đau, chống nhiễm khuẩn, chống dính + dinh dưỡng ở kết giác mạc. Có một số phẫu thuật được thực hiện trong giai đoạn đầu của bỏng mắt nhưng chỉ định rất thận trọng như: chọc tiền phòng, phẫu thuật cắt bỏ kết mạc hoại tử sát rìa giác mạc, tách dính mi, tạo hình mi, khâu cò mi.

Chú ý khi sơ cứu bỏng mắt do tai nạn:

Bỏng mắt ở mức độ nặng hay nhẹ đều để lại nhiều di chứng. Vì vậy, mọi người cần chủ động phòng ngừa bỏng mắt. Ảnh: benhvienmatsaigon.com.vn

Không nên ấn đè mạnh hay day dịt vết thương ở mắt. Không nên cố gắng tự lấy dị vật đang ở trên mắt. Bị chất lỏng vào mắt gây bỏng nên rửa mắt dưới vòi nước khoảng 15 phút. Không tự tra nhỏ thuốc hay tra thuốc mỡ vào mắt. Với vết thương có chảy máu chỉ nên băng che, vết thương có sưng nề và bầm tím có thể đắp đá hoặc nước lạnh. Nếu bị bụi vào mắt có thể nhúng mắt vào bát hoặc cốc nước, mở mắt to và chớp mắt 4-5 lần để bụi trôi ra. Khám mắt ở cơ sở chuyên khoa gần nhất.

Sơ cứu và những lưu ý khi bị bỏng mắt do hóa chất:

Các sơ cứu đúng cách là ngay lập tức rửa mắt bằng nước sạch để loại bỏ hóa chất. Đối với trẻ nhỏ hơn, đặt bé nằm ngửa và trấn an bé. Dùng các ngón tay banh rộng mắt, rửa mắt liên tục trong vòng ít nhất 15-20 phút bằng nước từ cốc, bình hay vòi nước chảy chậm. Nhắc bé đảo mắt liên tục để tăng hiệu quả rửa mắt.

Đối với trường hợp người lớn bị chấn thương một mắt, yêu cầu ngồi cúi đầu vào chậu hay bồn rửa, đầu nghiêng một bên sao cho mắt bị chấn thương nằm thấp hơn mắt lành. Dùng nước sạch rửa mắt bị chấn thương.

Bỏng mắt do hóa chất là một trong những loại bỏng nặng nhất. Vì thế cần sơ cứu cũng như lưu ý cơ bản để tránh ảnh hưởng tiêu cực đến thị lực cũng như sức khỏe đôi mắt. Ảnh: benhvienmatsaigon.com.vn

Đối với trường hợp cả hai mắt bị tổn thương, yêu cầu người bệnh ngửa đầu ra sau, dùng nước sạch rửa cả hai mắt, đổ nước từ sống mũi xuống hai mắt.

Nếu có vòi sen, có thể để nước ấm chảy nhẹ nhàng lên vùng trán hay ngay phía trên mắt bị chấn thương, dùng các ngón tay banh rộng mắt. Sau đó đưa người bị bỏng đến trung tâm y tế gần nhất để được xử trí đúng và kịp thời, lưu ý không dụi mắt, không băng bó mắt hay sử dụng cốc che mắt.

Các bác sỹ khuyến cáo, khi bị bỏng mắt do hóa chất, quan trọng nhất là phải lấy hết chất gây bỏng ra. Nếu bỏng do acid, dung dịch kiềm, bệnh nhân phải được rửa mắt càng sớm càng tốt, thời gian rửa mắt ít nhất 30 phút trở lên. Lúc bị bỏng mắt, bệnh nhân cần được rửa mắt ngay bằng dung dịch nước biển, nước đun sôi để nguội hoặc nước máy sạch.

Tiếp đến, bệnh nhân cần được đưa tới cơ sở chuyên khoa mắt để tiếp tục điều trị. Trong điều trị bỏng mắt, các bác sỹ thường tuân theo nguyên tắc: Loại bỏ chất gây bỏng ra khỏi mắt bằng cách rửa ngay bằng nước sạch; Chống đau; Chống nhiễm khuẩn (dùng kháng sinh tại chỗ và toàn thân); Chống dính (tra thuốc mỡ, không băng) và cung cấp dinh dưỡng ở kết giác mạc.

Để phòng ngừa bị bỏng mắt, khi sử dụng hoá chất phục vụ trong các nhà máy, xí nghiệp, các phòng thí nghiệm cần phải đeo kính bảo vệ mắt hoặc mang mặt nạ dày ở trong các lò đúc kim loại nóng chảy. Đặc biệt, các bậc phụ huynh cần dạy trẻ tránh xa các hóa chất, vật dụng có thể gây bỏng.

Bỏng mắt do hóa chất là một trong những loại bỏng nặng nhất. Vì thế cần sơ cứu cũng như lưu ý cơ bản để tránh ảnh hưởng tiêu cực đến thị lực cũng như sức khỏe đôi mắt. Khi bị bỏng mắt do tại nạn phải đến các bệnh viện mắt gần nhất để bác sĩ khám và đưa ra phương hướng điều trị.