Hà Nội tái khởi động hoạt động rửa đường sau 3 năm gián đoạn. Ảnh: URENCO

Hà Nội tái khởi động việc rửa đường. Ít ai để ý, hình ảnh chiếc xe bồn chở nước phun nước rửa đường đã âm thầm lùi vào dĩ vãng… 3 năm nay. Thay vào đó, Hà Nội dùng 100 chiếc xe hút bụi, quét rác mini của Đức để cơ giới hóa đường phố.

Câu chuyện tái rửa đường này được đề cập chính thức vào giữa tháng 10/2019. Song, vừa qua, hình ảnh những chiếc xe bồn phun nước chính thức trở lại phố phường đã thu hút sự chú ý của dư luận. Thành phố thừa nhận rửa đường để giảm thiểu... ô nhiễm không khí.

Động thái này được đưa ra trong bối cảnh không khí ngột ngạt những ngày cuối năm. Bụi, bụi mịn, bụi siêu mịn đang là vấn đề bức bối hơn bao giờ hết. Ô nhiễm không khí đã ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe, sinh hoạt của người Hà Nội. Sở GD&ĐT HN cũng đã đề ra phương án sẵn sàng cho học sinh nghỉ nếu mức độ ô nhiễm trở nên nguy hại hơn.

Chiều 1/10, ông Vũ Đăng Định - người phát ngôn UBND TP Hà Nội, chỉ ra 12 nguyên nhân gây ô nhiễm gồm: khí xả thải từ ôtô, xe máy; đun bếp than tổ ong, đốt củi; xây dựng, phá dỡ các công trình; vận chuyển vật liệu; mùi hôi thối từ hệ thống thoát nước chưa được xử lý; mùi từ các trại chăn nuôi gia súc, gia cầm.

Các nguyên nhân khác là: đốt rơm rạ, rác; thu gom rác thải chưa tốt; ô nhiễm ao hồ lâu năm; bùn thải chưa được xử lý; khói bụi từ các cơ sở sản xuất trên địa bàn thành phố và một số tỉnh lân cận; tác động của khí hậu và thời tiết chuyển mùa.

Các nguyên nhân khách quan nêu trên tồn tại nhiều năm, và Hà Nội cũng không đưa ra lý do chủ quan liên quan tới ngừng rửa đường. Thành phố lý giải rằng thời tiết hanh khô, mật độ xây dựng cao nên Thành phố chấp nhận việc rửa đường để giải quyết nhanh vấn đề ô nhiễm.

Song, các chuyên gia, cán bộ địa phương nghĩ khác. Trả lời báo Đất Việt tháng 12/2019, PGS.TS Phùng Chí Sỹ - Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam cho hay: "Tôi thấy thông tin trên báo chí phản ánh, Hà Nội cho các máy quét hút bụi ở dọc các tuyến đường nhưng nhiều khi lại phun bụi quét, hút được lên trời. Cách làm này phản khoa học, làm cho tình trạng ô nhiễm nặng nề hơn.”

Ông Trương Thành Tâm, Phó Chủ tịch UBND phường Thịnh Liệt (quận Hoàng Mai) chia sẻ trên báo Nhân Dân: Xe hút bụi quét rác phù hợp hoạt động trên đường bằng, trong khi nhiều tuyến phố ở Hà Nội chỗ lồi chỗ lõm, nắp cống chỗ cao chỗ thấp, mỗi khi xe quét rác hút bụi khó làm sạch hết được, mà trong nhiều trường hợp lại khiến bụi bay lên nhiều hơn.

Tất nhiên, những nhận định trên vẫn chưa đủ để kết luận điều gì. Song, việc Hà Nội mua cả trăm xe quét đường, ngừng rửa đường rồi lại rửa đường là hướng đi lòng vòng nhưng cần thiết trong bối cảnh hiện tại.

Vì dù sao, Thành phố đang nỗ lực dùng mọi biện pháp để hạn chế tình trạng ô nhiễm không khí. Dù sao, Hà Nội đã mạnh dạn thử lại cách mà chính Thủ đô đào thải.

Vẫn biết, để triệt tiêu căn cơ của ô nhiễm, Hà Nội phải xử lý tận gốc các lý do ô nhiễm. Việc rửa đường chỉ là biện pháp giải quyết phần ngọn. Nhưng vào những ngày cuối năm, khi không khí là câu chuyện cửa miệng thì động thái này của Thành phố là chỉ dấu của việc lắng nghe người dân.

Chuyện ngưng rửa đường rồi lại rửa đường cũng lắt léo như phố xá Thủ đô; cũng cười ra nước mắt như trồng hoa sữa để ngăn mùi rác ở bãi rác Nam Sơn; song động thái này là hoan hô. Vì chí ít, Thành phố đã lắng nghe và dũng cảm đối diện với tình hình.