Tỉnh Thái Bình vừa họp báo khẩn liên quan tới sự cố ghép phách, lệch phách tại kỳ thi vào lớp 10 trên địa bàn tỉnh. Cụ thể, Đoàn thanh tra của tỉnh xác định có 2.997 bài thi lệch phách. Trong đó, 2.750 bài thi bị sai điểm.

Ở hội đồng trường chuyên có 15 cháu từ đỗ thành trượt; 15 cháu từ trượt thành đỗ. Ở hội đồng thi đại trà, con số là 243 em từ trúng tuyển thành không; 237 em từ không trúng tuyển thành trúng tuyển. Hầu hết các hội đồng thi đều có trường hợp bị lệch điểm.

Tỉnh đã đình chỉ Giám đốc Sở Giáo dục & Đào tạo để làm công tác thanh tra và cho ra kết quả trên.

Tỉnh đề nghị tiếp tục đình chỉ vị Giám đốc Sở này để làm rõ hơn về công tác tuyển sinh. Đồng thời, Sở cũng đưa ra thông tin rằng số lượng bài thi bị ghép lệch phách dẫn tới sai lệch kết quả trên là do lỗi kỹ thuật chứ “không có chuyện tiêu cực”.

Đáng nói, tỉnh nêu quan điểm “sửa sai” là dùng đúng điểm mới ráp lại phách, điểm chuẩn mới với tất cả các em. Tức là, trượt thành đỗ hay đỗ thành trượt vẫn cứ áp dụng như điểm cập nhật mới. Vì điều này là “công bằng” cho tất cả.

Về lý, kiến giải này không sai. Nhưng về tình, có rất nhiều điều lận cận ở đây. Bởi, năm học mới cận kề, thông tin thí sinh từ trượt thành đỗ là cú sốc rất lớn đối với các em thí sinh. Hơn nữa, lỗi không phải do các em, lỗi do người lớn mà cụ thể ở đây là những người tham gia quy trình ghép phách và một bộ phận quản lý giáo dục.

Chưa kể, việc khẳng định không có tiêu cực chỉ mới phát đi từ Sở Giáo dục & Đào tạo của tỉnh. Những lời đồn thổi trong thời gian khó khăn này vẫn bủa vây các em. Và để xử lý căn cơ của sự cố là gây dựng lại lòng tin vừa đổ xuống sông xuống bể sau sự cố hy hữu này.

Đó là sự tham gia của cơ quan an ninh điều tra để đảm bảo tính minh bạch và thanh sạch cho các em thí sinh đang bị sang chấn đầu đời khi vừa ăn mừng thi đỗ, nay lại khóc ngất khi thi trượt. Và, những ai sai phạm tới đâu cần xử lý nghiêm minh tới nơi tới chốn sự cố vô cùng nghiêm trọng này của giáo dục tỉnh.

Ở góc độ truyền thông, tôi đánh giá cao sự nhanh nhạy của tỉnh trong việc họp báo, đưa thông tin chính thống về sai sót của kỳ thi. Nhưng sự cẩu thả của những người làm công tác tại kỳ thi là cũng cần được nêu rõ hơn, tường minh hơn. Suốt buổi họp báo, người ta vẫn chưa thấy cụ thể sai ở đâu, ở khâu nào và ai là người phải chịu trách nhiệm cho quy trình này.

Bên cạnh đó, các em thí sinh đang từ đỗ thành trượt cần nhiều hỗ trợ hơn cả về mặt kỹ thuật liên quan tới tuyển sinh lẫn hỗ trợ tâm lý. Những em thí sinh mới 15-16 tuổi, độ tuổi rất nhạy cảm, đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng rất lớn về nỗ lực và kết quả. Vẫn biết, xét theo điểm thi sau khi ráp lại phách chính xác, các em không xứng đáng đỗ ở các trường có các thí sinh giỏi hơn. Nhưng, trượt từ đầu rất khác với từ đỗ thành trượt. Nó đòi hỏi sự thấu cảm lớn hơn nữa từ những người quản lý cũng như công tác xử lý “hậu sự cố” cho các em.

Minh bạch, thấu cảm, hỗ trợ tốt nhất cả về trường học lẫn tinh thần là điều các em cần sau sai lầm không đến từ các em. Người lớn đã làm sai dẫn tới sai kết quả của một kỳ thi. Điều cần làm bây giờ là đối diện và ráp lại lòng tin vốn đang “lệch phách” dành cho nền giáo dục tỉnh nhà.

Có chân thành nghĩ tới các em và nghiêm minh trong việc xử lý sai phạm, những sự cẩu thả mới có thể khắc phục được phần nào.