Hà Nội đã sử dụng loạt xe quét hút hiện đại., thay thế cho việc rửa đường trong 3 năm qua. Ảnh: Báo Hà Nội mới

3 năm trước, do mỗi năm trung bình TP mất khoảng 70 tỷ đồng cho việc tưới nước rửa đường nên để tiết kiệm số tiền này, Hà Nội đã nhập hơn 100 xe hút bụi, quét rác từ Đức thay thế. Theo tính toán lúc đó, mỗi chiếc xe có giá 1 tỷ đồng này hút được khoảng 1,5 m3 bụi, rác mỗi ngày và thay thế cho 12 công nhân. Nhưng lý thuyết và thực tế lại hoàn toàn khác xa nhau, nhất là ở nơi mà nhiều khi người ta không biết bụi hay rác từ đâu đến như Hà Nội.

Giờ đây hình ảnh xe quét hút đi đến đâu, bụi mịt mù đến đấy không còn xa lại với người Hà Nội. Dân thấy xe bỏ chạy, thực khách vừa nhìn bóng dáng đã bưng bát ù té và xe đi trước người sợ bụi theo sau bức xúc. Tưởng là chuyện đùa, nghĩ là chuyện bàn tán vui chơi hay chuyện xa xôi xứ khác nhưng lại là điều dân Thủ đô đang chịu đựng hàng ngày.

Tôi xin trích một đoạn viết của báo Tiền Phong “một công nhân môi trường cho biết, quét sạch được hay không phụ thuộc địa hình và cả… trình độ người lái. Địa hình là những ngóc ngách, hay trên vỉa hè người dân để xe máy nhiều thì rất khó dùng máy quét. Về trình độ thì người quét phải lựa, tránh các loại như đũa, túi ni lông… nếu hút phải những loại này thì sẽ gây tắc cổ hút, rác không hút được, bụi phun mù mịt phía sau. Nếu để chổi không sát mặt đường hay chạy tốc độ không phù hợp thì bụi không quét được rác mà thành… máy thổi bụi”.

Và đây nữa: “Theo cơ quan chức năng Hà Nội, một trong những biện pháp giảm bụi là phải rửa đường đã bị thành phố cho dừng. Trước đây có xe rửa đường tôi thấy rất thiết thực, đặc biệt trong việc chống bụi. Những ngày nắng nóng, xe rửa đường đi qua cũng giúp hạ nhiệt mặt đường”. Như vậy cả trăm tỷ bỏ ra đã không làm được điều người ta mong đợi và có khi còn ngược lại. Nếu thế, Hà Nội dường như chỉ được lau quét sơ sơ. Ngoài ra, chẳng được “tắm rửa” sạch sẽ cho môi trường trong lành, không khí an toàn.

Ai cũng muốn một TP hiện đại, máy móc làm thay con người, đường phố sạch sẽ… nhưng chỉ ý chí và mong mỏi không chắc có lẽ chưa đủ. Ai cũng thích bụi bặm biến mất, rác rưởi không còn nhưng chỉ đổ tiền và bỏ qua nhiều thứ kết quả sẽ ngược lại. Ô nhiễm nhiều, bụi lắm, không khí ngột ngạt chắc chắn còn nhiều nguyên nhân và “ không tắm” chỉ là một ví dụ điển hình. Nhưng dù thế nào, loay hoay thay cái này thế cái nọ vẫn cần thiết một tư duy dài hạn, một giải pháp dài hơn.