Giá trị ngày Tết là người thân, bạn bè sum vầy, gặp mặt; Ảnh: THÀNH ĐẠT (Báo Điện Biên)

Tôi không tìm được số liệu thống kê về tỉ lệ tội phạm dịp cận Tết so với dịp thường nhưng với kinh nghiệm theo dõi thông tin chục năm qua, tôi thấy Tết là độ các vụ án liên quan tới lừa đảo, chiếm đoạt, cướp giật… xuất hiện trên truyền thông nhiều hơn hẳn. Nhiều tên tội phạm bị bắt sau đó khai là để trả nợ. Số không nhỏ khác cho hay thiếu tiền tiêu xài dịp Tết. Đó cũng một phần diễn giải thực tế của cụm từ dân gian “tháng củ mật” (tháng Chạp - Âm lịch).

Ở góc độ bớt cực đoan hơn, bạn tôi bán xe ô tô có chia sẻ, 2 tháng cận Tết bán bằng gần cả một năm. Bởi, đó là thời điểm người ta chốt lãi các khoản đầu tư, hoặc cố gắng ghi lại một dấu tích thành tựu trong năm qua một chiếc ô tô.

Sẽ là bình thường nếu cuối năm muốn có một chiếc ô tô chở gia đình trong cái lạnh căm căm miền Bắc, nhưng bất thường ở chỗ, rất nhiều người mua xe trước Tết rồi ra Tết lại bán xe. Bởi, “họ muốn về quê hoành tráng. Thậm chí, nhiều người còn vội vã thi lấy bằng để có thể lái xe về quê.”, bạn tôi cho hay.

Trong xã hội hiện đại, áp lực thành công hiện hữu và nặng trĩu vai của mỗi người. Nhất là những người ở quê nhưng “làm ăn trên phố”. Tết là dịp họ hàng, bạn bè, gia đình gặp mặt. Thay vì coi đó là lúc để nói với nhau câu ân tình, nhiều người coi đó là một dịp để so bì. Mà kể cả sân si so sánh cũng không quá tệ cho đến khi họ muốn “chơi gian lận”. Ví như mua một chiếc xe mới coong về "vinh quy bái tổ" để rồi ra Tết chấp nhận lỗ mà bán đi.

Việc so sánh dần tạo thói phô trương. Một người phô trương kích hoạt nhiều người tủi thân hoặc nhiều người khác cũng tìm cách khoe mẽ giả tạo. Cái thói giả tạo ấy không chỉ làm ngày Tết mất vui, nó làm nhiều người bị “ảo”. Nó là tiền đề, là động cơ thôi thúc người ta kiếm tiền không chính đáng, khi đồng tiền trở thành thước đo.

Trong khi thực tế, giá trị của ngày Tết hoàn toàn ngược lại. Đó là ngày người thân, bạn bè sum vầy, gặp mặt; ngày kết nối sợi dây linh thiêng giữa những mối quan hệ thân thiết nhất và cả những mối quan hệ giữa người sống và người đã khuất. Những ngày ấy nhắc nhớ mỗi người về những điều sâu thẳm bên trong như đạo đức và phẩm hạnh.

Chúng ta sống làm sao để bố mẹ tự hào vì con cái trưởng thành, ăn những “bát cơm sạch”. Hay bạn bè vỗ vai mà mừng cho nhau vẫn giữ được những niềm tin đẹp đẽ về sự lương thiện giữa đường đời mưu sinh tất bật muôn ngả rẽ. Và hơn cả, chúng ta có thể thở phào mà hướng thượng, thắp hương lên bàn thờ tổ tiên bởi chúng ta đã sống một năm làm ăn tử tế.

Giàu mà lương thiện đương nhiên rất đáng quý, đáng mừng. Song, tiền bạc tuyệt nhiên là “chỉ số phụ” khi gặp nhau mà chia sẻ. Chúng ta không cần “gồng”, không cần cố “ngửa mặt với đời” vì những thành tựu tiền bạc thật hoặc “ảo” trong năm qua. Bởi kể cả có giàu thật mà gắng phô trương, chắc chắn, có những người anh chị em ruột thịt chạnh lòng. Và cả bạn bè thân thiết cũng tủi thân. Một đôi khi, sự phô trương cho nhau buồn hay thể hiện sự thành công một cách ý nhị cho nhau mừng chỉ cách một sát na rất mỏng của tinh tế.

Suy cho cùng, giá trị của thiên lương luôn là vững vàng và đảm bảo nhất. Bố mẹ, bạn bè hay cả tổ tiên cũng chỉ mong người thân sống và lao động với phẩm giá con người. Có phẩm giá chưa chắc đã giàu, nhưng chắc chắn hạnh phúc và có tình người.

Mà người thân với nhau, còn điều gì mong hơn trong ngày Tết là con cái, bạn bè trở về mạnh khỏe, sống tử tế, có trước, có sau.

Xe Công đoàn đưa công nhân về quê ăn Tết Hàng trăm gia đình công nhân có hoàn cảnh khó khăn được các cấp Công đoàn Hà Nội hỗ trợ xe ô tô đưa về ...

Về thôi Sân bay Tân Sơn Nhất lên phương án giải tỏa khách ùn ứ khi làm thủ tục, Bến xe Miền Đông nhộn nhịp người về ...

Không khí mua sắm Tết của công nhân lao động Thủ đô Năm nay, không khí mua sắm Tết trầm lắng hơn do tình hình dịch bệnh phức tạp. Người lao động sau một năm khó khăn ...