Đề Văn không lỗi thời mà là cách chấm thi!
Văn hóa - Xã hội - 30/06/2023 18:41 MỸ ANH
Tác phẩm “Vợ nhặt” của nhà văn Kim Lân đã vào đề thi môn Văn năm nay. Những tranh cãi dấy lên khi nhiều người cho rằng, tác phẩm đã quá cũ, quá lỗi thời. Và rằng, những học sinh thế hệ sinh năm 2005 không thể hiểu “cảm” được tác phẩm bởi nạn đói là điều quá xa vời với các em.
Còn tôi tin rằng, tác phẩm văn học không bao giờ lỗi thời, mà chỉ có cách đọc và hiểu của chúng ta mới có thể lỗi thời. Tác phẩm văn học là một phản ánh của thời đại, của con người, của cảm xúc và suy nghĩ. Tác phẩm văn học là một nguồn cảm hứng, là một bài học, là những gương mặt của giai đoạn lịch sử. Tác phẩm văn học là một kết nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa cá nhân và tập thể, giữa con người và thiên nhiên.
Để hiểu được tác phẩm văn học, chúng ta cần phải đặt mình vào bối cảnh của tác giả khi viết, của nhân vật khi sống, của độc giả khi đọc. Chúng ta cần phải tôn trọng sự khác biệt giữa các thời kỳ lịch sử, các khát vọng khác nhau và cả những nhọc nhằn “xa lạ”.
Còn sứ mệnh lớn nhất của văn học là kể những câu chuyện về thân phận con người. Dù ở bối cảnh lịch sử nào, ngàn năm trước hay ngàn năm sau, đó không bao giờ là đề tài cũ kỹ. Và dù thời đại có đánh những lớp sơn bề nổi thế nào, thì nỗi đau, khát vọng mưu cầu hạnh phúc của con người vẫn vậy.
Vấn đề xảy ra là chúng ta đang ở một thời kỳ bùng nổ thông tin. Chúng ta tiêu thụ tin tức quá nhiều hàng ngày hàng giờ. Chúng ta đôi khi đã đánh mất đi thói quen đọc sâu, đọc dài và cả lắng nghe những rung động phía sau con chữ. Chúng ta thích “hóng biến”, thích “hớt trend” nhanh như chớp chứ không thích chậm rãi, sâu lắng. Và đó là lý do một số người chỉ trích đề thi “Vợ nhặt” lỗi thời!
Thí sinh tham dự kỳ thi tốt nghiệp THPT 2023. Ảnh: TTXVN |
Có một điều lỗi thời liên quan tới môn Văn, đó là cách chấm thi. Tác phẩm văn học là giá trị bất biến song cách chấm thi không thể biện hộ rằng quá cứng nhắc và cũ kỹ. Ví dụ tác phẩm “Vợ nhặt” cùng yêu cầu trong đề thi, người ta sẽ ra barem chấm với những gạch đầu dòng ý chính. Mỗi ý chừng 0.25 cho tới 2 điểm. Học sinh nêu đủ các ý này, chứng minh được nó, các em sẽ được điểm cao.
Ngược lại, thí sinh nêu cảm nhận cá nhân mà khác hoàn toàn barem sẽ không dành được điểm và bị coi là “lạc đề”. Luật chơi này được thực hành rất nhiều năm và việc học vẹt để “gặt đủ ý” cũng bắt đầu từ đây.
Trong khi đó, môn Văn về lý là môn học của tâm hồn. Bài thi xuất sắc là bài thi nêu được cảm nhận của cá nhân mình chứ không phải lặp lại ý mà người khác đã sắp sẵn để chiều lòng người chấm. Cách điểm thi cũng cần biên độ dao động lớn để thí sinh sáng tạo chứ không phải bó cứng theo các ý trong barem.
Tất nhiên, tôi hiểu cái khó của Bộ khi phải tạo ra quy chuẩn, tránh thiên kiến cá nhân khi kỳ thi có số lượng thí sinh và giám thị chấm thi quá lớn. Tuy nhiên, nếu không thể tin đội ngũ của mình có lòng trắc ẩn và liêm chính trong công tác chấm thi, những than thở về cách chấm thi môn văn sẽ lặp lại từ năm này qua năm khác.
Mà cách chấm kỳ thi cao nhất “đóng cứng” như vậy thì cách dạy, cách học Văn trong nhà trường không thể có tinh thần cởi mở, sáng tạo. Và các em học sinh cũng rất khó để rung động với các tác phẩm văn học mà các em thường xuyên phải thuộc ý, thuộc cả dẫn chứng và ví dụ minh họa chỉ để trả bài.
Lòng tin vào con người (cả học sinh, giáo viên và giám thị) là chìa khóa để mở câu chuyện dạy và học Văn chứ không phải một quy chuẩn cứng nhắc, vô cảm.
Nếu đồng tình với góc nhận định trong bài viết, bạn có thể mời tác giả Mỹ Anh một "ly cà phê" thông qua Ví MoMo bằng cách ấn vào nút “Buy me a coffee” ở bên dưới hoặc quét mã QR. "Buy me a coffee"
Hoặc bạn cũng có thể tặng "ly cà phê" cho tác giả Mỹ Anh bằng cách chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của Tạp chí Lao động và Công đoàn, số tài khoản: 118000001631, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Hà Nội. Lưu ý, trước khi chuyển tiền, bạn đọc vui lòng gõ nội dung: "Tặng cà phê cho tác giả Mỹ Anh". Đọc cà phê tối, tặng "cà phê" là chương trình của Tạp chí Lao động và Công đoàn. Khi đọc các bài viết trên mục game doi thuong
, nếu bạn đọc đồng cảm với góc nhìn của tác giả thì có thể mời người đó một "ly cà phê". Mỗi "ly cà phê" trị giá 23.000 đồng (1 USD). |
Tin cùng chuyên mục
game doi thuong - 04/09/2024 16:58
Bịa đặt lời Bộ trưởng và ném đá Hoa hậu, công kích trẻ sai!
Phát biểu của Bộ trưởng bị bịa đặt theo ý xấu, câu nói bị cắt cúp của Hoa hậu thành cơn bão công kích trên mạng, chia sẻ chưa chuẩn mực trong nhóm nhỏ của học sinh 17 tuổi nhận vùi dập không thương tiếc…
game doi thuong - 02/09/2024 14:21
Tết Độc lập
Trong cuộc đời mình, vào những năm tháng làm nghề phóng viên, có lúc là báo hình, có lúc là báo viết, tôi từng được đón mừng ngày Quốc khánh ở nhiều địa phương trong nước, có năm còn đón mừng ngày lễ ở một Đại sứ quán Việt Nam tại nước ngoài.
game doi thuong - 28/08/2024 14:46
Lừa đảo hơn nấm sau mưa. Lỗi tại ai?
Lâm, nhân viên một công ty bao bì ở Bình Dương nhận được điện thoại có kiện hàng 176 nghìn đồng. Anh nói đang đi làm thì đầu dây bên kia nói anh chuyển khoản rồi shipper gửi hàng xóm tối về anh nhận. Đang làm và nghĩ khoản tiền nhỏ nên Lâm chuyển luôn và cuối cùng tiền mất hàng không có! Chuyện như Lâm cùng vô số biến tướng của những trò lừa đảo ngày càng nhiều, mặc cho cảnh báo và bất chấp hàng loạt biện pháp ngăn chặn.
game doi thuong - 24/08/2024 15:02
Chuyện đêm mưa
Cơn mưa cường độ lớn kéo dài từ tối muộn đến hết đêm thứ Năm (22/8) khiến nhiều tuyến phố của Hà Nội ngập úng, thậm chí một số khu vực ngập sâu khiến giao thông đi lại cực kỳ khó khăn.
game doi thuong - 19/08/2024 20:02
Chuyện cũ kể lại
Hôm nay ngày 19/8, kỉ niệm 79 năm ngày thành lập lực lượng CAND, thay cho lời chúc mừng, tôi xin kể lại 2 câu chuyện dưới đây.
game doi thuong - 18/08/2024 18:06
Choáng váng với điểm chuẩn đại học!
Hàng loạt trường vừa công bố điểm chuẩn đại học năm nay. Khối C00 gồm các môn văn, sử, địa đã có những kỷ lục choáng váng về điểm chuẩn tại các trường.
Kinh tế - Chính sách
Cổ phiếu VFS sau ngày đầu hứng khởi
Giữ quận Hoàn Kiếm và tinh thần của Hà Nội
Không thừa thế xông lên để “gậy ông đập lưng ông”
Ba con số thiếu chủ ngữ
Khi công nhân “bàn luận” với Chủ tịch Quốc hội
Văn hóa - Xã hội
Mong ước đầu năm học
Tính cách của Nguyễn Thanh Long và số phận của ông Nguyễn Trường Sơn 1
Nghĩ về một ngày lễ lớn của lực lượng Công an Nhân dân
Oppenheimer và cách kể một câu chuyện lịch sử
300 ngàn thí sinh và lựa chọn không vào đại học
Môi trường - Sức khỏe
Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Vụ bắt cóc 20 giây
Tang thương Phố Núi
Bằng chứng F
Vụ sạt lở do… “nhân tai”
- "Siêu bão" Yagi đổ bộ, cần làm gì để tránh xảy ra hỏa hoạn, thương tích?
- Người lao động hối hả tích trữ thực phẩm trước "siêu bão" Yagi
- Siêu bão Yagi: Người lao động có được nghỉ làm không? Chế độ lương ra sao?
- Công đoàn đã cho tôi tình thương như máu mủ, ruột thịt
- Bài 8: Tư vấn sai lệch thông tin là “lừa dối trong giao dịch dân sự”