Chiều 5/4/2023, Tổng LĐLĐ Việt Nam tổ chức Hội thảo lấy ý kiến dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi). Tại Hội thảo, đông đảo cán bộ công đoàn địa phương, ngành - trên cơ sở nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của đoàn viên, người lao động đã đóng góp nhiều ý kiến vào dự thảo.

Đồng chí Phạm Sơn, Phó Chủ tịch Thường trực LĐLĐ tỉnh Phú Thọ nêu thực tế hiện nay ở nhiều doanh nghiệp, hằng tháng người lao động đóng tiền BHXH đầy đủ nhưng người sử dụng lao động không nộp cho cơ quan BHXH, cuối cùng thiệt thòi thuộc về người lao động.

Toàn cảnh Hội thảo lấy ý kiến dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) - Ảnh: Ý YÊN

“Cái này liệu có bình đẳng hay không? Đây là điều chúng tôi băn khoăn”, đồng chí Sơn nói, cho biết nhiều công nhân phản ánh doanh nghiệp đang chiếm dụng tiền của họ qua bao nhiêu năm.

“Chúng ta nghiên cứu làm sao để nguyên tắc có đóng có hưởng, công bằng, ai sai ở đâu phải chịu, cần có đủ chế tài pháp luật để xử lý, buộc doanh nghiệp phải chấp hành pháp luật”, đại diện LĐLĐ tỉnh Phú Thọ nêu.

Đồng chí Phạm Sơn cho hay, ở Phú Thọ từng có doanh nghiệp bị xử phạt, bị khởi kiện ra toà, thậm chí người lao động thắng kiện nhưng cũng không làm được gì bởi doanh nghiệp vẫn không có tiền nộp BHXH. Công nhân vẫn là người thiệt vì không được hưởng quyền lợi.

Phó Chủ tịch Thường trực LĐLĐ tỉnh Phú Thọ cho rằng nếu kiên quyết "làm rắn" quá cũng khó, thay vào đó, nên nghiên cứu làm thế nào giải quyết ổn thoả, đảm bảo tính công bằng.

Đồng chí Phạm Sơn cũng đề nghị trong luật nên nghiên cứu để có quy định cụ thể trong giải quyết quyền lợi người lao động khi chủ doanh nghiệp bỏ trốn, mất tích, không có tài sản đảm bảo…

Đồng chí Phạm Sơn, Phó Chủ tịch Thường trực LĐLĐ tỉnh Phú Thọ - Ảnh: Ý YÊN

Đồng chí Dương Đức Khanh – Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Ninh Bình dẫn trường hợp một doanh nghiệp lĩnh vực da giày ở địa phương trốn đóng, nợ BHXH 3 năm. Các cơ quan chức năng phối hợp làm việc với doanh nghiệp chỉ ở mức độ nhất định, đến mức họ đã âm thầm chuyển hết tài sản, bỏ trốn. “Chúng tôi làm đủ trình tự, phối hợp với các ngành nhưng không làm gì được, kể cả công an vào cũng không khởi tố được vụ án, cuối cùng hàng nghìn người lao động bị mất quyền lợi. Đây là điều thiệt thòi, xót xa, trong đó có trách nhiệm của chúng tôi”.

Đại diện Công đoàn Ninh Bình đề nghị bổ sung một khoản vào Điều 19, đó là người sử dụng lao động, cơ quan BHXH có trách nhiệm công khai thông tin của người lao động và cơ quan đóng BHXH để người lao động được theo dõi. Bên cạnh đó, đề nghị sửa đổi bổ sung khoản 7 Điều 21, đó là yêu cầu cơ quan BHXH xác nhận thông tin đóng BHXH, hằng tháng cung cấp thông tin công khai để mọi người kiểm tra, giám sát doanh nghiệp đã đóng nộp, chấp hành chưa?

Đồng chí Lê Đức Thọ, Phó Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Bắc Giang nêu, dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) bổ sung các biện pháp xử lý trốn đóng BHXH, chẳng hạn cơ quan có thẩm quyền quyết định ngừng sử dụng hoá đơn đối với người sử dụng lao động trốn đóng BHXH từ 6 tháng trở lên là biện pháp mạnh sắp tới. Tuy nhiên, các doanh nghiệp nợ BHXH trước đó nhiều năm, nếu áp dụng biện pháp này thì “sẽ chết vì không hoạt động được”, do đó người lao động lại gánh chịu hậu quả.

Đồng chí Lê Đức Thọ cũng cho rằng, khi đổi mới doanh nghiệp, vấn đề nợ BHXH cũ rất khó giải quyết bởi doanh nghiệp nộp bao nhiêu thì lại bị trừ vào nợ cũ và tiền lãi chậm nộp. “Nếu luật BHXH không cởi chỗ này, người lao động sẽ chắc chắn thiệt thòi”, Phó Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Bắc Giang bày tỏ.

Theo Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam Ngọ Duy Hiểu, người lao động khi đã đóng BHXH, họ có quyền được hưởng quyền lợi, điều này đã được hiến pháp ghi nhận. “Hiện chúng ta đang kiến nghị Chính phủ, Quốc hội, các cơ quan có thẩm quyền xem xét giải quyết những vấn đề của lịch sử. Rút kinh nghiệm từ câu chuyện của lịch sử để có thể nghiên cứu, thiết kế, hạn chế, giảm thiểu tình trạng nợ BHXH, dù đây là câu chuyện dài”, đồng chí Ngọ Duy Hiểu cho hay.

Trước đó, ngày 13/6/2022, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 50/2022/QH15 về chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, điều chỉnh chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022, trong đó thông qua hồ sơ Đề nghị xây dựng Luật BHXH (sửa đổi) với 5 nhóm chính sách bao gồm: Xây dựng hệ thống BHXH đa tầng, linh hoạt; Mở rộng diện bao phủ đối tượng tham gia BHXH; Mở rộng diện bao phủ đối tượng thụ hưởng BHXH (lương hưu, BHXH hằng tháng và trợ cấp hưu trí xã hội); Bổ sung nội dung quy định quản lý thu, đóng BHXH; Đa dạng hoá danh mục, cơ cấu đầu tư quỹ BHXH theo nguyên tắc an toàn, bền vững, hiệu quả.

Về bổ sung nội dung quy định quản lý thu, đóng BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện, nhằm nâng cao trách nhiệm của các cơ quan trong việc tổ chức thực hiện thu BHXH và trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc đóng BHXH cho người lao động, góp phần hạn chế tình trạng trốn đóng BHXH gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động hiện nay.