Đồng chí Bùi Thị Ngọc Trang. Ảnh: ĐÌNH TOÀN

Khó khăn khi cán bộ CĐCS thay đổi liên tục

PV: Xin đồng chí cho biết một số nét về tình hình hoạt động của Công đoàn KCN tỉnh Long An thời gian qua như thế nào, trong điều hành hoạt động có gặp khó khăn, vướng mắc gì không?

Đồng chí Bùi Thị Ngọc Trang: Nói chung thì về hoạt động của công đoàn các khu công nghiệp (KCN), thì cái thứ nhất mà gặp phải khó khăn đó là vấn đề về biên chế con người. Tại vì hiện nay thì công đoàn cơ sở (CĐCS) trực thuộc các KCN thì rất là đông, số lượng đoàn viên, công nhân lao động rất là lớn.

Cụ thể, như Long An có 688 CĐCS trực thuộc và gần 140.000 đoàn viên. Đồng thời là các CĐCS này hoạt động chia đều ở 18 khu công nghiệp trải dài trên 5 địa bàn huyện của tỉnh. Quá trình quản lý hướng dẫn hoạt động CĐCS thì gặp rất nhiều khó khăn do lực lượng cán bộ không đủ. Cái thứ hai nữa là đối với đội ngũ cán bộ CĐCS hiện nay thì đa phần các anh chị là kiêm nhiệm, vừa làm công việc công ty vừa làm công việc công đoàn và hầu như là phải làm ngoài giờ.

Đồng chí Bùi Thị Ngọc Trang tham gia ý kiến tại Hội Nghị sơ kết 5 năm thí điểm Mạng lưới Công đoàn Các KCN (2018 - 2023) tại TP.Huế ngày 2/7/2024. Ảnh: ĐÌNH TOÀN

Đồng thời là có những chị không có nghiệp vụ chuyên môn về tài chính nên CĐCS cũng gặp nhiều khó khăn trong quá trình lập dự toán, quyết toán, thu chi tại cơ sở.

Vấn đề thứ ba nữa là vẫn còn những bất cập trong quy chế thi đua khen thưởng đối với cán bộ CĐCS. Yêu cầu phải có những sáng kiến, đề tài khoa học kèm theo với hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ 2 năm, hoặc là chiến sĩ thi đua cơ sở, nhưng đa số các bạn làm chủ tịch CĐCS thường ở phòng hành chính. Mà phòng hành chính thì ít có điều kiện để mà có những sáng kiến hay đề tài khoa học, thường là nó tập trung ở dưới đội ngũ sản xuất và bộ phận kỹ thuật. Vì vậy mặc dù là các bạn này làm rất là tốt về công việc công đoàn, chăm lo, bảo vệ người lao động rất là tốt, thực hiện tốt chức năng của tổ chức công đoàn, nhưng khi mà xét thi đua thì họ không được khen thưởng. Đó cũng là một cái thiệt thòi rất lớn cho cán bộ CĐCS.

Đồng chí Bùi Thị Ngọc Trang phát biểu chỉ đạo tại một Đại hội CĐCS ở một doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Long An. Ảnh: ĐVCC

Bên cạnh đó lực lượng cán bộ CĐCS thay đổi thường xuyên, liên tục. Có khi mình vừa đào tạo và tập huấn xong thì bạn này lại nghỉ việc, lại thay đổi một bạn mới. Không thể nào một năm mà mình mở rất nhiều lớp tập huấn nên lại phải hướng dẫn trực tiếp, hoặc là gián tiếp qua các nhóm zalo.

Chính vì vậy tôi nghĩ cũng cần có những cái tài liệu về các lĩnh vực hoạt động công đoàn, kể cả tài chính, công tác kiểm tra để mà thống nhất toàn quốc, hướng dẫn các CĐCS thực hiện đồng loạt thì nó sẽ thuận tiện hơn.

Chi phúc lợi, hỗ trợ đoàn viên bất cập do vướng quy định

PV: Nhiều tổ chức Công đoàn các KCN hiện nay bày tỏ vướng mắc liên quan đến công tác đấu thầu. Long An thì thế nào, đồng chí có thể cho biết thêm?

Đồng chí Bùi Thị Ngọc Trang: Theo quy định hiện nay, nếu mà mình mua sắm hàng hóa từ 100 triệu đồng trở lên, thì tất cả phải thông qua đấu thầu qua mạng của Bộ Tài chính. Mà đối với công tác đấu thầu thì hầu như là các bạn chủ tịch CĐCS hoặc là kế toán không có được trang bị nghiệp vụ. Đồng thời cái hồ sơ mà đấu thầu cũng rất phức tạp. Nếu có tập huấn đi nữa thì các bạn này cũng không có khả năng thực hiện và cũng không có thời gian để thực hiện. Vì vậy công việc đấu thầu để mà mua sắm quà tặng cho người lao động trong dịp Tết Nguyên Đán thường gặp rất nhiều khó khăn.

Lãnh đạo L Đ L Đ tỉnh Long An và lãnh đạo Công đoàn Các KCN tỉnh Long An tặng quà cho công nhân, người lao động về quê đón tết cổ truyền. Ảnh: ĐVCC

Do đó hầu như các CĐCS đã chuyển hướng sang là trao tặng quà bằng tiền mặt. Điều này cũng sẽ gây ảnh hưởng ít nhiều đến cái tinh thần chăm lo cho người lao động. Tại vì chi tiền thì nó không có ý nghĩa bằng là trao những phần quà. Quà của công ty, rồi quà của công đoàn, chứ tặng tiền thì họ lại xài hết, không có cái gì để họ mang về nhà "khoe".

PV: Trước thực trạng đấy thì thời gian qua Long An có sáng kiến gì, linh động như thế nào thưa đồng chí?

Đồng chí Bùi Thị Ngọc Trang: Long An thì cũng hướng dẫn đối với những cán bộ, những CĐCS có lượng đoàn viên ít thì các bạn có thể mua dưới 100 triệu đồng, thì chúng ta sẽ xét thầu và chúng ta sẽ ký hợp đồng và xuất hóa đơn của Bộ Tài chính. Còn những nơi trên 100 triệu đồng thì cũng phải thực hiện theo quy định để đấu thầu thôi.

Theo đó mình sẽ tìm những đơn vị đấu thầu có uy tín để mình giới thiệu cho các CĐCS lớn để họ nhờ đơn vị tư vấn đấu thầu đó thực hiện các gói thầu. Nhưng mà hiện nay thì hầu như chưa có đơn vị nào làm được mà các bạn thường chuyển sang chi quà bằng tiền mặt.

Chỉ có công đoàn cấp trên cơ sở và công đoàn khu công nghiệp thì có tổ chức đấu thầu quà tết cho công nhân, mà cũng là thuê các đơn vị tư vấn đấu thầu chuyên nghiệp.

Cần linh hoạt trong chi hỗ trợ đoàn viên khó khăn

PV: Theo đồng chí liên quan đến chính sách và chế độ chăm lo cho công nhân, người lao động có quy định nào bị vướng cần phải tháo gỡ cũng như tăng quyền cho công đoàn các khu công nghiệp trong điều phối, tổ chức các hoạt động để chăm lo tốt cho công nhân, người lao động?

Đồng chí Bùi Thị Ngọc Trang: Hiện nay thì cái mức chi của công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở chi cho cấp dưới thì nó cũng còn nhiều cái mức chi nó đang còn bị khống chế.

Ví dụ như chi thăm hỏi, trợ cấp khó khăn cho các đoàn viên ở dưới cơ sở thì hiện nay vẫn là quy định mức tối đa là 500 ngàn đồng. Nhưng mà hiện tại thì có những trường hợp là tai nạn lao động rất là nặng hoặc là bệnh hiểm nghèo, hoặc là hỏa hoạn hay là những trường hợp đột xuất họ rất là khó khăn. Mình trao tặng 500 ngàn đồng thì cái mức tiền đó nó không đáng là bao, nó không thể hiện được cái gì, không thể hiện được cái chăm lo. Do đó là Tổng LĐLĐ Việt Nam cũng đang sửa đổi quy chế chi của công đoàn cấp trên, làm sao để định ra cái mức chi phù hợp cho đoàn viên người lao động.

Tổ chức Công đoàn tại Long An tổ chức cho con em công nhân, người lao động vui chơi, hoạt động thể thao. Ảnh: ĐVCC

"Tiếng nói" của cán bộ CĐCS tùy thuộc vào năng lực, bản lĩnh từng người

PV: Thường thì công đoàn các khu công nghiệp có đặc thù là có quan hệ lao động với giới chủ, liệu cái tiếng nói của người lãnh đạo công đoàn của khu công nghiệp, đặc biệt là CĐCS có bị hạn chế, ràng buộc về chính sách tiền lương, về mức chi phúc lợi... Đồng chí cho biết thêm kinh nghiệm của Long An trong vấn đề này?

Đồng chí Bùi Thị Ngọc Trang: Tiếng nói cũng như vai trò chức năng của cán bộ CĐCS trong doanh nghiệp thì nó còn tùy thuộc vào cái bản lĩnh và năng lực của từng cán bộ. Nghĩa là mặc dù vẫn hưởng lương của ông chủ như nhau, nhưng có những bạn họ ở những vị trí nhất định trong công ty, như quản lý chẳng hạn. Họ có khả năng tham mưu được với ban giám đốc và họ đóng vai trò quan trọng trong những cái công việc công ty thì cái tiếng nói của họ đối với ban giám đốc sẽ có trọng lượng.

Lễ ký kết thỏa ước lao động tập thể lần thứ 4 (2023 – 2026) giữa CĐCS và BGĐ Công ty TNHH giầy Chingluh VN, Long An. Ảnh: ĐVCC

Và họ sẽ giải quyết được rất là hài hòa mối quan hệ lao động. Họ sẽ tập hợp ý kiến người lao động và họ đề xuất lên ban giám đốc để có thể giải quyết kịp thời, tổ chức đối thoại hoặc đưa ra hướng giải quyết cho nó ổn thỏa trong quá trình quan hệ lao động, để không xảy ra lao động ngừng việc tập thể hay là đình công.

Còn đối với những anh chị mà cán bộ CĐCS mà nhiều khi đoàn viên họ tín nhiệm bầu lên từ dưới xưởng sản xuất là công nhân trực tiếp thì cũng có những hạn chế nhất định. Tại vì công nhân trực tiếp thì các bạn không có điều kiện để tiếp xúc với ban đốc công ty thường xuyên và cũng không được tham dự những cuộc họp quan trọng của công ty và cũng không có nắm được tình hình sản xuất kinh doanh của công ty để mà có ý kiến xây dựng những cái định hướng, năng suất lao động để bảo vệ người lao động.

Hoạt động chăm lo rất ý nghĩa đối với CNLĐ của Công đoàn ác KCN tỉnh Long An. Ảnh: ĐVCC

Hay với các quy chế thì họ cũng ít tham gia được tiếng nói trong ban giám đốc, bởi vì họ không có thời gian do phải lao động, sản xuất. Tuy nhiên thì cũng có những bạn là công nhân trực tiếp sản xuất nhưng họ lại làm rất tốt do năng lực của họ.

Nghĩa là họ tiếp xúc được với người lao động, họ có uy tín với tập thể người lao động và họ có tiếng nói mạnh mẽ. Họ biết huy động sức mạnh tập thể để kiến nghị với ban giám đốc. Cái tốt hay không tốt là do năng lực của mỗi bạn cán bộ công đoàn.

Tuy nhiên để có được cái năng lực đó thì công đoàn cấp trên cũng phải hỗ trợ rất nhiều, đào tạo rất nhiều, huấn luyện rất nhiều và cập nhật thường xuyên những kiến thức pháp luật, những vấn đề quan trọng liên quan đến quan hệ lao động cho các bạn ấy để các bạn nắm và tham mưu với ban giám đốc để bảo vệ được quyền lợi chính đáng của mình.

Xin cảm ơn đồng chí.