Tìm vàng trong nắng gió. Ảnh Trần Đăng.

Cú hích từ “Công nghiệp không khói”

Xa quê hơn chục năm, một người bạn của tôi trở về Nha Trang, nơi anh gắn bó gần 40 năm về trước đã… nhầm đường khi lạc vào một khu phố mới ở phía Tây thành phố này. Chừng 10 năm trước, đây là những cánh đồng muối và các đìa tôm vô cùng nhếch nhác, giờ là những khu phố sầm uất mà mỗi mét vuông đất ở đây trị giá bằng dăm bảy hồ tôm trước đó. Còn ở phía Đông thành phố này, các cao ốc 30 -40 tầng cứ đùn lên mỗi ngày như nấm mọc sau mưa.

Gần như giới đầu cơ bất động sản của cả nước đổ về Nha Trang - Khánh Hòa để tìm cơ hội. Đất mỗi ngày một giá, tăng cùng số lượng du khách đến Nha Trang mỗi năm. Số liệu từ Sở Du lịch Khánh Hòa cho biết, năm 2019, trước khi có dịch Covid-19, sân bay Cam Ranh đã đón 10 triệu lượt du khách, trong đó có 3,5 triệu lượt khách quốc tế. Doanh thu từ ngành Du lịch của địa phương này lên đến 27 ngàn tỉ đồng. Nguồn thu từ du lịch của Khánh Hòa bình quân mỗi năm tăng trên 20%, con số để tất cả các tỉnh ven biển vùng Nam Trung bộ mơ ước.

Đó là những con số “trên giấy tờ”, còn nguồn thu từ những đôi quang gánh của người ngoại thành chuyên phục vụ cho du khách thì không thể đong đếm hết. Sự hồng hào của khuôn mặt đô thị du lịch này đều có sự đóng góp từ những đôi vai trĩu nặng quang gánh kia. Bù lại, sự chi tiêu từ khách du lịch cũng đã góp phần thay đổi bao số phận cho những cảnh đời buôn thúng bán bưng trước đó.

Một gánh chuối chiên, một rổ khoai luộc, một nồi xôi sáng… ở thành phố biển này cũng đủ giải quyết bao nhiêu đòi hỏi của một gia đình đông con mà trước đó không bao giờ gỡ nổi. Thu nhập 300 ngàn đồng mỗi ngày từ những gánh hàng rong ấy hẳn là chưa bao giờ có mặt trong “giáo trình” của các giáo sư kinh tế ngồi phòng lạnh lâu nay.

Cũng như Nha Trang, từ ngày quốc lộ 27 nối hai thành phố biển và hoa bằng con đường ngắn nhất qua đèo Khánh Lê, Đà Lạt đã bắt đầu… kẹt xe bởi khách du lịch. “Nhà nhà làm du lịch”, đó không chỉ là khẩu hiệu “nói cho vui” nữa.

Ông Chủ tịch tỉnh Lâm Đồng đã không dưới một lần “tự hào” về đặc sản Đà Lạt không chỉ là hoa, là mát mẻ quanh năm mà là thành phố duy nhất trên cả nước không có đèn xanh - đỏ ở các ngã tư. Một phần do đặc thù đồi dốc của phố núi này nên việc lắp đặt các tín hiệu giao thông gặp bất lợi, nhưng cái chính vẫn là sự thưa vắng của khách thập phương. Thế rồi, khoảng 5 năm trở lại đây, du khách đổ về thành phố ngàn hoa ấy như đi trẩy hội mỗi dịp lễ, Tết hoặc những ngày cuối tuần. “Niềm tự hào” của ông Chủ tịch tỉnh nói trên đã bị xô ngã. Không lắp đèn xanh - đỏ ở các ngã tư của Đà Lạt thì sẽ không cách nào điều tiết được giao thông trước lượng người và xe như nêm cối mỗi dịp cuối tuần.

Cũng như ở Nha Trang - Khánh Hòa, giá đất ở Đà Lạt đã tăng phi mã trong những năm qua. Sự tăng trưởng "nóng" này bắt nguồn việc tăng vọt của lượng du khách đến Đà Lạt mỗi năm, nó kích hoạt sự tẻ nhạt của vùng đất luôn mặc định với ba chữ “thành phố buồn” này. Không chỉ ở Đà Lạt, sức “nóng” của đất đã lan xuống tận Bảo Lộc, cách đó trên 100 km khiến nhiều ngọn đồi chè ngút mắt đã nhanh chóng “xuống tóc” nhường cho các dự án “thành kính phân lô” của các đại gia bất động sản.

Rất khó tiên lượng tốc độ phát triển của của các thành phố khu vực Nam Trung bộ sau cú hích của “ngành công nghiệp không khói” những năm qua. Dịch Covid-19 như một đòn knock-out giáng xuống các tỉnh này nhưng may mắn thay, họ đã có phương án hai để không chịu đầu hàng trước dịch Covid-19.

Du khách với lễ hội hoa anh đào Đà Lạt. Ảnh Trần Đăng.

Tìm vàng trong gió

Ninh Thuận được xếp vào một trong số những tỉnh nghèo nhất nước. Vùng đất vốn không được thiên nhiên ưu đãi về đất đai, khí hậu ấy như bừng thức sau khi có Quyết định của Chính phủ biến Ninh Thuận thành thủ phủ của năng lượng của cả nước, mà mở đầu là nhà máy điện hạt nhân với số vốn lên đến trên 10,5 tỷ đô la, công suất 4.000 MW, gần bằng công suất của hai nhà máy điện Hòa Bình và Sơn La cộng lại!

Tuy nhiên, hy vọng về một cuộc "thay máu" cho vùng đất này bằng dự án điện hạt nhân khổng lồ ấy chợt tắt lụi khi Quốc hội đã cho tạm dừng dự án vào cuối năm 2016. Thế rồi, cánh cửa này khép lại thì lối khác lại được mở ra. Vẫn là thủ phủ năng lượng của cả nước nhưng Ninh Thuận không phải nơm nớp lo âu với điện hạt nhân nữa. Năng lượng tái tạo, năng lượng sạch là những cụm từ mà trẻ lên 3 ở Ninh Thuận đã thuộc nằm lòng từ ba năm qua.

Cơn bão dịch Covid-19 thổi đến tận mọi ngõ ngách của đất nước, phủ một màu xám xịt lên mỗi vùng đất mà nó đi qua, trừ Ninh Thuận! Vùng đất vẫn được mệnh danh là “nắng như phang, nóng như rang” ấy chợt dịu lại khi hàng chục dự án điện mặt trời, điện gió tỏa bóng mát trên vùng cát bỏng suốt hai năm qua.

Tỉnh Ninh Thuận đặt mục tiêu đến năm 2030 đạt 21.450MW điện, trong đó điện mặt trời là 8.648MW, điện gió 5.240MW, điện khí LNG Cà Ná 6.000MW… Chỉ riêng trong ba năm qua, hàng chục dự án điện mặt trời và điện gió đã “mọc” lên vùng cát này với tổng công suất tính đến cuối năm 2021 là 2.256 MW của 32 dự án đã đi vào hoạt động thương mại (xin lưu ý là Nhà máy thủy điện Sơn La công suất hiện tại chỉ 1.600MW).

Không chỉ ở Ninh Thuận mà hầu khắp các tỉnh Nam Trung bộ hiện nay, các dự án điện mặt trời và điện gió “quờ đâu cũng gặp”, đến mức ngành điện cảnh báo “hệ thống đường dây đã quá tải” (?), hết kêu năm nào cũng thiếu điện nữa rồi.

Những chuyến bay chở du khách quốc tế đã bắt đầu quay trở lại vùng đất này. Và như vậy, nắng gió không chỉ ký gửi sự phồn thịnh của mình vào các dự án điện như vừa nói mà nó còn là một thông điệp mời gọi du khách khi dịch giã đã lùi xa nữa.

Các dự án năng lượng tái tạo gồm điện gió và điện mặt trời tại Ninh Thuận. Ảnh Trần Đăng.

Điện mặt trời mái nhà đang phát triển mạnh mẽ tại phía Nam Theo số liệu của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), hiện nay công suất phát triển điện mặt trời mái nhà ở phía Nam ...

Điện mặt trời mái nhà: Thêm lợi ích cho người lao động Công đoàn Điện lực Việt Nam vừa tổ chức ký kết thỏa thuận hợp tác hỗ trợ trong ngành lắp đặt ...

Nền tảng EVNSOLAR sẽ giúp đăng ký lắp đặt điện mặt trời mái nhà dễ như đặt xe Grab Để góp phần thúc đẩy việc lắp đặt các hệ thống điện mặt trời mái nhà, ngày 9/9, tại TP.HCM, Tập đoàn Điện lực Việt ...