Cụ thể, sau kỳ nghỉ lễ, cô Yến cùng chồng - thầy Nguyễn Đại Đình Nam (cũng là giáo viên cắm bản ở điểm Trường tiểu học Đường Thượng) - trở lại trường sau kỳ nghỉ lễ. Chuyến xe máy gồm cô Yến, thầy Nam và con của họ. Đến đoạn đường trơn cách trường 2 ki-lô-mét, chiếc xe đã gặp nạn, rơi xuống vực.

Cô Yến tử vong vào 20 giờ tối cùng ngày. Thầy Nam bị thương nặng, phải cắt bỏ một bên thận, đã qua cơn nguy kịch. Điểm sáng duy nhất, con của thầy cô chỉ bị xây xước ngoài da, không bị thương nghiêm trọng.

Sự việc cô Yến, thầy Nam gây xúc động mạnh. Không xúc động sao được khi cô Yến là người xung phong lên cắm bản ở điểm Trường Mầm non Đường Thượng (Yên Minh, Hà Giang). Cô đã bám bản được 13 năm.

Cô giáo Mai Thị Yến, Trường Mầm non Đường Thượng (ngoài cùng bên phải) chụp ảnh cùng học sinh trong hội thi bé khoẻ mới đây. Ảnh: vtc.vn

Cô nên duyên với thầy Nam ở giữa vùng xa xôi hẻo lánh. Thầy cô đã kiên gan tới cả chục năm ròng không về đồng bằng (các giáo viên cắm bản có quyền lựa chọn về nơi khác sau một khoảng thời gian) bởi phải lòng với mảnh đất địa đầu. Và nơi đó, học sinh cần thầy cô hơn ai hết.

Ở những điểm trường xa xôi, thầy cô chịu thiệt thòi nhiều hơn những đồng nghiệp của mình ở phố thị. Thầy cô phải di chuyển trong những cung đường hiểm trở, khó khăn. Họ không được những món quà giá trị trong những ngày lễ. Họ cũng phải thường xuyên xuôi ngược khắp các con dốc, lên tận non cao để vận động học sinh đi học.

Đó không đơn thuần là lựa chọn mưu sinh. Họ chắc chắn cũng không nhận những lời tụng ca về đức hi sinh. Nhưng, tự nhiên như hơi thở, họ giữ những ý niệm cao đẹp về nghề giáo, về chức năng mở rộng tri thức, phụng sự Nhân dân. Họ chắc chắn không nói nhiều mỹ từ như trên truyền thông trong những ngày 20/11. Mà họ làm một cách chân thành, tự nhiên và thầm lặng.

Cứ độ đôi tuần, một tháng, người ta sẽ than vãn về những thị phi trong ngành Giáo dục. Người ta sẽ chỉ trích vô vàn những sự vụ nhỏ lẻ của ngành. Và, đôi lúc, góc nhìn về nghề giáo của đôi người cũng trở nên tiêu cực và lệch lạc.

Họ đâu biết, ngày ngày, ngay trong lúc chúng ta tranh cãi về các sự vụ, các thầy cô như cô Yến, thầy Nam đã và đang lao động cật lực, bền bỉ, trên khắp mọi nơi thâm sơn cùng cốc của đất nước. Họ mất nhiều. Trong trường hợp cô Yến thầy Nam là cả sức khỏe và tính mạng.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục & Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đã gửi thư chia buồn cùng những chỉ đạo để địa phương hỗ trợ tối đa thầy Nam, cùng hậu sự của cô Yến. Bộ cũng ghi nhận sâu sắc những đóng góp của các thầy cô.

Nhưng ghi nhận của Bộ trưởng cũng chỉ là ở cấp độ quản lý. Sự ra đi của cô Yến đã đánh thức tâm can của cộng đồng. Rằng trong từng phút từng giây, ở mọi nơi, vẫn có những người âm thầm bám bản gieo chữ. Rằng những “scandal” nhỏ lẻ không thể làm nhạt phai giá trị của một nghề tôn quý. Rằng giữa xã hội tiêu dùng kim tiền này, vẫn có những người trẻ xung phong theo lý tưởng của trái tim mình.

Hơn cả, sự mất mát lớn lao này cũng nhắc nhở rằng thầy cô vùng cao cần những hỗ trợ tốt hơn nữa trong cả đời sống vật chất và tinh thần, đặc biệt là sức khỏe và sự an toàn của họ - những người chấp nhận bỏ phố lên núi để sự học trải rộng khắp nẻo quê hương.

MỸ ANH