Đoàn viên, người lao động tin tưởng, bỏ phiếu tính nhiệm bầu ra Ban Chấp hành công đoàn cơ sở. Ảnh: HOÀI NAM

Nhiều năm qua, tổ chức Công đoàn luôn chủ động trong công tác phối hợp với doanh nghiệp trên tinh thần tự nguyện, thiện chí, hợp tác, bình đẳng và đôi bên cùng có lợi. Nhờ vậy, việc thực hiện QCDC ở cơ sở trong các doanh nghiệp đã đạt được những bước tiến đáng kể. Hầu hết các doanh nghiệp tìm mọi cách khắc phục khó khăn, ổn định sản xuất, sắp xếp, bố trí thời gian thích hợp để thực hiện các quy định của pháp luật về dân chủ ở cơ sở, tổ chức nhiều diễn đàn để người lao động được nói lên tiếng nói của mình.

Hằng năm, tỷ lệ các doanh nghiệp tổ chức hội nghị người lao động tăng lên. Các Nghị định 149, Nghị định 145 của Chính phủ có sự thay đổi mang tính linh hoạt đã tạo sự chủ động cho các bên. Các ý kiến tham gia của người lao động được người sử dụng lao động tiếp thu, giải quyết thỏa đáng. Người sử dụng lao động từng bước thay đổi nhận thức trong việc bảo đảm các quyền dân chủ của người lao động tại nơi làm việc, hài hòa lợi ích các bên trong quan hệ lao động. Một số doanh nghiệp đã triển khai nhiều hình thức thực hiện công khai, minh bạch QCDC ở cơ sở nhằm bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các bên trong quan hệ lao động.

Đồng chí Hồ Văn Lộc, Phó Chủ tịch Công đoàn các KKT và KCN tỉnh Khánh Hoà. Ảnh: TRƯỜNG SƠN

Tuy nhiên, theo đồng chí Hồ Văn Lộc, Phó Chủ tịch Công đoàn các KKT và KCN tỉnh Khánh Hoà thì bên cạnh những kết quả đạt được, việc triển khai thực hiện QCDC ở cơ sở vẫn còn nhiều bất cập. Chẳng hạn như nội dung triển khai mà người lao động được biết, được tham gia và được kiểm tra, giám sát hầu như đã được quy định sẵn trong Bộ Luật lao động, như: Thang lương, bảng lương, nội quy lao động, quy chế trả lương, quy chế nâng bậc, nâng lương, thỏa ước lao động tập thể. Trong khi đó, các vấn đề của doanh nghiệp như: Tình hình sản xuất, kinh doanh, giải quyết khiếu nại, tố cáo thì hầu như người lao động không được tham gia.

Bên cạnh đó, hình thức thực hiện dân chủ chủ yếu thông qua đối thoại tại nơi làm việc giữa người sử dụng lao động với tổ chức đại diện tập thể lao động; chất lượng hội nghị người lao động tại các doanh nghiệp có số đông lao động còn hạn chế. Trong thực tiễn triển khai cho thấy, số lượng các doanh nghiệp xây dựng và ban hành quy chế dân chủ cơ sở tại nơi làm việc còn thấp.

Đoàn viên, người lao động phát biểu ý kiến tại hội nghị người lao động. Ảnh: ĐVCC.

Đồng chí Hồ Văn Lộc cho biết thêm: “Việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở còn mang tính hình thức, chủ yếu thực hiện ở các doanh nghiệp có quy mô lớn; nội dung quy chế ban hành phổ biến là sao chụp lại các nội dung định tại Nghị định chứ chưa gắn với đặc điểm, tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp; việc tổ chức thực hiện có nơi còn mang tính đối phó, chưa đi vào thực chất. Phần lớn các doanh nghiệp ngoài nhà nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thực hiện chưa tốt những nội dung công khai cho người lao động biết. Nhất là những nội dung liên quan đến nhiệm vụ kế hoạch sản xuất kinh doanh hàng năm cũng như các tiêu chí về tài chính doanh nghiệp”.

Cũng có quan điểm cho rằng, vị trí của người sử dụng lao động và người lao động thực tế không có sự bình đẳng nên cũng không có sự dân chủ nào trong doanh nghiệp. Người lao động chỉ đơn thuần là người làm thuê và được trả lương. Một khi lương trả đủ thì các vấn đề khác không còn quan trọng. Thậm chí, có ý kiến cho rằng, những quy định về thực hiện QCDC ở cơ sở là hình thức, gây mất thời gian cho doanh nghiệp, ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Chính vì thế làm cho việc thực hiện QCDC không được coi trọng. Không ít doanh nghiệp tổ chức hội nghị người lao động lồng ghép với các hội nghị khác làm cho chất lượng, nội dung của hội nghị người lao động chưa được đảm bảo theo quy định của pháp luật.

Cùng với đó, cán bộ công đoàn cơ sở tại doanh nghiệp chưa chủ động trong công tác phối hợp, tuyên truyền ý nghĩa và mục đích cũng như các hình thức thực hiện QCDC ở cơ sở, làm cho người doanh nghiệp chưa hiểu hết quyền và trách nhiệm của mình trong việc thực hiện QCDC tại nơi làm việc, thương lượng tập thể và đối thoại định kỳ.

Đồng chí Trần Văn Thành, nguyên Phó Chủ tịch Công đoàn các KKT và KCN tỉnh Quảng Nam. Ảnh: TRƯỜNG SƠN.

Còn đồng chí Trần Văn Thành, nguyên Phó Chủ tịch Công đoàn các KKT và KCN tỉnh Quảng Nam cho rằng, cũng cần phải nhìn nhận một cách thấu đáo đặc thù của công nhân. Hôm qua họ là nông dân, hoặc hôm qua là học sinh mới tốt nghiệp phổ thông, hôm nay trở thành công nhân nên tác phong công nghiệp còn hạn chế. Công nhân còn bỡ ngỡ, chưa nắm hết các chính sách pháp luật. Cho nên Đảng và Nhà nước hết sức kịp thời ban hành quy chế dân chủ. Điều đó làm cho tổ chức và doanh nghiệp phát triển.

Đồng chí Trần Văn Thành nhấn mạnh tính cấp thiết của việc thực hiện quy chế dân chủ tại nơi làm việc: “Chỉ có vấn đề là tổ chức thực hiện như thế nào thôi. Cho nên vai trò của cán bộ công đoàn tại doanh nghiệp rất quan trọng. Tổ chức thực hiện tốt hay không tốt, đạt được hiệu quả hay không là do cán bộ công đoàn. Còn đương nhiên là bắt buộc phải thực hiện”.

Phóng viên Tạp chí Lao động và Công đoàn (giữa) trao đổi với khách mời về chủ đề "Phát huy quyền làm chủ của người lao động tại nơi làm việc". Ảnh: TRƯỜNG SƠN.

Cùng lắng nghe những chia sẻ của đồng chí Hồ Văn Lộc, Phó Chủ tịch Công đoàn các KCN và KKT tỉnh Khánh Hoà và đồng chí Trần Văn Thành, nguyên Phó Chủ tịch Công đoàn các KKT và KCN tỉnh Quảng Nam trong Chương trình talk Công đoàn tuần này với chủ đề: Phát huy quyền làm chủ của người lao động tại nơi làm việc. Chương trình phát sóng lúc 20 giờ, thứ Bảy, ngày 2/9 năm 2023 trên game doi thuong . Kính mời quý vị đón xem!

Đơn giản thủ tục cấp giấy phép cho lao động cho người nước ngoài làm việc tại Việt Nam Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà giao Bộ LĐTB&XH rà soát quy định bảo đảm đơn giản trình tự, thủ tục cấp giấy ...

Số lượng người lao động phía Nam làm việc ở nước ngoài thấp Theo Trung tâm Lao động ngoài nước, nguyên nhân người lao động phía Nam ít làm việc ở nước ngoài là do NLĐ khu vực ...

Sự khác nhau giữa nội dung của hợp đồng lao động và hợp đồng làm việc? Hợp đồng lao động và hợp đồng làm việc là hai thuật ngữ tuy không xa lạ nhưng thường xuyên bị sử dụng nhầm lẫn ...