Ông Bùi Trung Dũng - Vụ Đo lường thuộc Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (bên trái ảnh) tại Phân xưởng Kiểm tra Kiểm định, Công ty Cổ phần Cơ điện Đồng Nai

Kiểm định công tơ phải được thực hiện độc lập khách quan

Ông Bùi Trung Dũng - Vụ Đo lường thuộc Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng cho hay, việc kiểm định công tơ điện được thực hiện trên hệ thống tự động, rất khó có khả năng can thiệp của con người để làm sai lệch các thông số.

Theo ông Dũng, khi nhà sản xuất muốn sản xuất công tơ để bán ra thị trường thì việc đầu tiên của nhà sản xuất là đăng ký chất lượng, mẫu mã với Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng. Sau khi được Tổng cục cấp phép thì lúc đó công tơ này mới được đưa vào sản xuất.

Các công tơ sau khi được sản xuất sẽ được kiểm định chất lượng. Nhà sản xuất có những băng chuyền, băng thử công tơ và băng chuyền này cũng phải được Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng cấp phép đủ điều kiện thí nghiệm công tơ, kiểm tra sai số công tơ. Toàn bộ dữ liệu của công tơ khi được đưa lên băng chuyền thử nghiệm sẽ được đưa về máy chủ của nhà sản xuất, sau đó công tơ được niêm phong kẹp chì bởi nhân viên kiểm định. Nhân viên kiểm định hàng năm được sát hạch, cấp phép kiểm định bởi Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng.

“Nhìn viên chì niêm phong sẽ biết được ai là người kiểm định, nó gắn với từng cá nhân cụ thể, cho nên, nếu công tơ điện có sai sót, cá nhân kiểm định viên phải chịu trách nhiệm. Điều đó ảnh hưởng đến công việc của chính họ”, ông Lê Văn Cường - Quản đốc Phân xưởng Kiểm tra Kiểm định, Công ty Cổ phần Cơ điện Đồng Nai chia sẻ.

Nhân viên làm việc kiểm tra lại công tơ điện tại Phân xưởng Kiểm tra Kiểm định, Công ty Cổ phần Cơ điện Đồng Nai

Ông Bùi Trung Dũng cho biết thêm, công tơ điện là phương tiện đo lường quan trọng và phải kiểm soát chặt chẽ. Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đã xây dựng hệ thống các tổ chức kiểm định gồm các doanh nghiệp tư nhân, các đơn vị thuộc hệ thống quản lý tiêu chuẩn đo lường chất lượng, các đơn vị trực thuộc các Tổng công ty Điện lực.

Hoạt động này phải tuân thủ các điều kiện về tính độc lập, khách quan và đã được cụ thể hóa tại Nghị định 105 của Chính phủ, quy định về điều kiện hoạt động của tổ chức kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo, chuẩn đo lường, Luật Đo lường. Các đơn vị thực hiện kiểm định phải đảm bảo tính công khai, minh bạch các quy trình kiểm định, để các cơ quan chức năng kiểm tra, giám sát. Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng cũng thường xuyên tổ chức thanh, kiểm tra.

Ngoài ra, theo Luật Đo lường, trước đây là sau 5 năm hoạt động, hiện tại là 6 năm, các công tơ điện phải được thay thế định kỳ. Lúc này, công tơ sẽ được tháo xuống chuyển về đơn vị thí nghiệm để kiểm định. Khi đưa vào hệ thống kiểm định, toàn bộ thông số của công tơ được ghi nhận tự động vào chương trình đã được cài đặt trên hệ thống máy chủ, bản thân kiểm định viên không thể can thiệp, sửa các thông số trên server này. Kết quả sai số của công tơ cũng được tự động ghi nhận và thu thập về phần mềm điều khiển, có cảnh báo nếu công tơ không đạt yêu cầu kỹ thuật đo lường.

Kiểm định viên kiểm định lại công tơ điện tại Phân xưởng Kiểm tra Kiểm định, Công ty Cổ phần Cơ điện Đồng Nai

Sau khi kiểm định, những công tơ đạt yêu cầu kỹ thuật đo lường sẽ được niêm phong, kẹp chì, đảm bảo không thể can thiệp và bàn giao cho các công ty điện lực để thực hiện các bước tiếp theo. Còn những công tơ hỏng sẽ được thanh lý theo quy định. Tất cả các công tơ hư hỏng trước khi thanh lý đều được phá hủy, nhằm đảm bảo những công tơ này không có cơ hội quay trở lại tái sử dụng trên lưới điện.

Tác động làm sai lệch thông số công tơ điện là hành vi vi phạm pháp luật

Trao đổi với phóng viên Cuocsongantoan.vn về việc “có thể tác động để công tơ điện chạy nhanh, chậm theo ý muốn được không?”, ông Bùi Trung Dũng cho rằng, nếu xét về mặt công nghệ thì các thiết bị đều do con người làm ra, thì con người cũng sẽ làm được cái việc là can thiệp điều chỉnh! Cho nên, cơ quan quản lý nhà nước phải đặt ra những biện pháp, yêu cầu kỹ thuật để hạn chế tối đa việc tác động làm sai lệch thông số công tơ.

Theo ông Dũng, trong quá trình phê duyệt mẫu công tơ mà các nhà sản xuất gửi lên Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, đơn vị này phải xem xét, đánh giá được mức độ bảo mật của công tơ. Pháp luật về đo lường quy định rõ, các phương tiện đo phải đạt được các yêu cầu về ngăn ngừa các hành vi tác động làm thay đổi đặc tính kỹ thuật đo lường, bao gồm cả sai số.

“Tất nhiên là trong bối cảnh công nghệ ngày càng phát triển, chúng ta không thể loại trừ hết một số người có hành vi vi phạm pháp luật, trong đó có việc điều chỉnh làm sai lệch thông số công tơ điện. Chính vì việc này, cơ quan quản lý nhà nước về đo lường rất mong muốn phối hợp với các cơ quan chức năng, người tiêu dùng, EVN và nhà sản xuất để phát hiện và ngăn ngừa các hành vi đó”, ông Bùi Trung Dũng nói.

Ông Bùi Trung Dũng cũng khẳng định lại rằng: “Chúng ta có thể can thiệp được vào công tơ và để can thiệp được thì chúng ta phải phá niêm phong kẹp chì ấy ra, bóc tem kiểm định. Tức là phải mang từng cái công tơ xuống, làm từng cái một chứ không thể làm hàng loạt được. Và những hành vi như vậy là vi phạm pháp luật và bị xử phạt từ hành chính đến truy cứu trách nhiệm hình sự”.