Công nhân Điện lực Yên Bái xử lý cột điện bị hư hại do mưa lũ - Ảnh: Baodantoc

An toàn đối với các hồ chứa và đập thủy điện

Trong nhiều năm qua, các nhà máy thủy điện đã đóng vai trò rất quan trọng trong hệ thống điện Việt Nam. Cho đến nay, hầu hết tiềm năng thuỷ điện của đất nước đã được khai thác. Cả nước có đến hàng trăm nhà máy thủy điện với quy mô công suất khác nhau đã được xây dựng, từ những nhà máy lớn nhất khu vực trên bậc thang sông Đà như Nhà máy Thủy điện Hòa Bình, Nhà máy Thủy điện Sơn La, Nhà máy Thủy điện Lai Châu đến rất nhiều các nhà máy lớn nhỏ khác nhau trải dài trên khắp đất nước.

Việc khai thác tối ưu các hồ nước thủy điện, đặc biệt là đảm bảo an toàn cho đê, đập, các nhà máy thủy điện trong mùa mưa bão có ý nghĩa đặc biệt quan trọng và là một bài toán khó, phải đảm bảo nhiều mục tiêu: chống lũ, thủy lợi, phát điện, giao thông thủy, môi trường thủy sản, du lịch...

Hồ chứa Thủy điện Sê San 4 - Ảnh: Nhandan

Ở Việt Nam cũng như hầu hết các quốc gia có thủy điện lớn, việc điều hành khai thác các hồ chứa này đều do một Ủy ban Quốc gia phụ trách. Trước mưa lũ, mực nước trong hồ phải được điều chỉnh để đảm bảo dung tích “đón lũ” của hồ phù hợp với lượng nước dự báo sẽ đổ về trong những ngày bão lũ nhằm đảm bảo an toàn cho đập và lượng nước xả không gây thiệt hại cho hạ du. Khi bão qua, mực nước phải trở lại chế độ khai thác bình thường với hiệu quả sử dụng thủy năng tốt nhất.

An toàn của lưới điện

Lưới điện (đường dây và trạm biến áp) là phần chịu nhiều tác động nhất của môi trường và thời tiết. Lưới điện với nhiều cấp điện áp vận hành khác nhau, từ hạ áp trong nhà ở và cơ sở sử dụng điện đến siêu cao áp của lưới điện truyền tải quốc gia nằm trải dài qua nhiều vùng miền khác biệt về điều kiện, thiên nhiên, thời tiết cũng như hoạt động của con người.

Tùy theo cấp điện áp và tầm quan trọng của công trình điện mà có các tiêu chuẩn thiết kế và xây dựng, trong đó tiêu chuẩn dự trữ về độ bền cơ học chống lại những tác động từ bên ngoài sẽ được chọn khác nhau. Về cơ bản, cấp điện áp càng cao, mức dự phòng càng lớn. Sự cố ở lưới hạ áp thường chỉ gây thiệt hại trong phạm vi hẹp, mức điện áp của lưới điện càng cao, hậu quả của sự cố càng nặng nề và phạm vi ảnh hưởng càng rộng lớn.

Các công trình truyền tải điện quốc gia 500kV đã được nhà nước xếp hạng là những công trình trọng điểm, ảnh hưởng đến an ninh quốc gia. An toàn của lưới điện trong nhiều trường hợp không những ảnh hưởng đến vận hành khai thác hệ thống điện mà còn ảnh hưởng đến tính mạng con người, kể cả những người trực tiếp xử lý, khắc phục sự cố và ảnh hưởng rộng hơn đến an sinh xã hội.

Thống kê cho thấy, nguyên nhân gây sự cố lưới điện rất đa dạng, trong các nguyên nhân khách quan, điều kiện thời tiết đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Trong mùa mưa bão, thời tiết ẩm ướt, khả năng cách điện của thiết bị, đường dây, cáp ngầm bị suy giảm gây phóng điện, chập, cháy nổ.

Công nhân Điện lực Điện Biên kiểm tra hệ thống lưới điện trước mùa mưa bão - Ảnh: Baodienbienphu

Một trong những nhân tố ảnh hưởng trực tiếp đến sự cố đường dây tải điện là an toàn của hành lang tải điện. Nhiều sự cố, trong đó có những sự cố nghiêm trọng đã xảy ra do vi phạm an toàn của hành lang tuyến. Chẳng hạn, một sự cố hy hữu đã xảy ra đối với hệ thống điện Việt Nam. Ngày 22/5/2013, khi một chiếc xe cẩu cây quệt vào đường dây 500kV tuyến Di Linh - Tân Định làm mất điện hầu như toàn bộ khu vực phía Nam trong nhiều giờ, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Việc bảo vệ hành lang tuyến đường dây tải điện nếu không được thực hiện nghiêm túc sẽ có thể gây nên sự cố.

Trong mùa mưa bão, cây trồng cạnh hành lang với độ cao quá mức cho phép, khi gió to có thể đổ vào đường dây gây đứt dây, đổ cột. Hành lang không được dọn sạch, mùa mưa một số cây phát triển nhanh chọc vào đường dây gây phóng điện. Một số công trình xây dựng trái phép dưới hành lang vi phạm các quy định về khoảng cách an toàn...

Cần sự chung tay của toàn xã hội

Vấn đề đảm bảo an toàn cho các công trình điện nói chung, trong đó có vấn đề an toàn các đường dây tải điện cần phải được xem là trách nhiệm chung của toàn xã hội, nó đòi hỏi sự quan tâm và tham gia trực tiếp của các cơ quan quản lý nhà nước, các đơn vị điện lực và đông đảo cộng đồng dân cư.

Về phía nhà nước, phải bổ sung, hoàn thiện các quy định về bảo vệ các công trình điện, trong đó phần quan trọng là an toàn của hành lang lưới điện, tổ chức tuyên truyền, giáo dục cư dân về ý thức và trách nhiệm tham gia bảo vệ các công trình điện, kịp thời phát hiện và tố giác vi phạm.

Công nhân Chi nhánh Điện lực thành phố Tuyên Quang sửa chữa, nâng cấp trạm biến áp An Tường 1 - Ảnh: baotuyenquang

Các đơn vị trực tiếp quản lý lưới điện phải nắm rõ địa bàn, những nơi xung yếu có thể xảy ra sự cố trong mùa mưa bão, xây dựng các phương án xử lý sự cố cho từng tình huống cụ thể. Hệ thống lưới điện phải được trang bị các thiết bị bảo vệ, điều khiển và tự động hóa hiện đại nhằm phát hiện nhanh, chính xác và cách ly kịp thời các phần tử hư hỏng, hạn chế hậu quả của sự cố. Các đơn vị quản lý vận hành đường dây cần được trang bị các phương tiện thích hợp để xử lý nhanh các hư hỏng, phục hồi kịp thời hoạt động của lưới điện.

Về phía người dân, cần tích cực tham gia vào việc bảo vệ các công trình điện nói chung và đường dây tải điện nói riêng, không trồng cây, đốt rác dưới hành lang lưới điện, vận động giáo dục trẻ em không thả diều, bóng bay, đá bóng gần đường dây điện..., kịp thời phát hiện, ngăn chặn và cảnh báo cho các cơ quan chức năng về các hành vi gây nguy hại cho an toàn của lưới điện.

Covid-19: Cập nhật thông tin mới nhất ngày 30/8 Cập nhật thông tin Covid-19 lúc 7h sáng ngày 30/8, tổng số người nhiễm trên toàn cầu đã vượt con số 25 triệu, gần 846 ...

Hồ Gươm dậy sóng Đêm qua, tôi thấy hầu như tất cả Facebook của bạn bè tôi đều sáng đèn, và tôi nghĩ ở rất nhiều trang Facebook và ...

"Đi cùng người bố mới thế, nếu đi cùng người mẹ thì sao?" Quan niệm khá phổ biến việc nuôi dạy con nhỏ chủ yếu do người mẹ. Điều ấy có bất công cho người mẹ không? Cùng ...