Giai cấp công nhân ngày càng phát triển cả về số lượng và chất lượng. Ảnh minh họa (Nguồn: baokontum.com.vn).

Mang lại lợi ích cho nhân dân lao động

Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) khẳng định: “Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam; đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của dân tộc. Đảng lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động, lấy tập trung dân chủ là nguyên tắc tổ chức cơ bản”.

Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, cách diễn đạt này là hạ thấp bản chất giai cấp công nhân của Đảng, trượt sang quan điểm “đảng toàn dân”. Những người đưa ra ý kiến này lập luận rằng: về nguyên tắc, bất kỳ đảng chính trị nào cũng là sản phẩm của đấu tranh giai cấp và mang bản chất của một giai cấp, bảo vệ lợi ích của một giai cấp nhất định, không có đảng chung chung, phi giai cấp, mang bản chất của nhiều giai cấp. Một giai cấp có thể có nhiều đảng, nhưng một đảng bao giờ cũng chỉ mang bản chất một giai cấp.

Vậy, thực chất có đúng như vậy không? Về bản chất giai cấp công nhân của Đảng cần phải hiểu rằng, Đảng là đội tiên phong của giai cấp công nhân - giai cấp mà bản chất và lợi ích của nó gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Bản chất giai cấp công nhân của Đảng được thể hiện ở chỗ: mục tiêu, lý tưởng của Đảng là độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; nền tảng tư tưởng là chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh; nguyên tắc tổ chức cơ bản của Đảng là tập trung dân chủ, liên hệ mật thiết với nhân dân, đoàn kết thống nhất trong Đảng, hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật, lấy tự phê bình và phê bình làm quy luật phát triển.

Với sự khẳng định, “Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân”, đã nhấn mạnh vai trò tiên phong và bản giai cấp công nhân của Đảng; giai cấp mà bản chất và lợi ích gắn liền với lợi ích của dân tộc. Còn “đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam”, vừa thể hiện mục tiêu chính trị gắn bó máu thịt giữa Đảng với nhân dân, tiên phong trong việc đưa ra những chủ trương, quyết sách đúng để mang lại lợi ích cho nhân dân lao động và dân tộc, vừa thể hiện trách nhiệm chính trị của Đảng đối với nhân dân và cả dân tộc.

Khác với sự ra đời của Đảng Cộng sản ở các nước tư bản là sự kết hợp giữa chủ nghĩa Mác - Lênin với phong trào công nhân. Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời từ một nước thuộc địa nửa phong kiến, giai cấp công nhân nhỏ bé, cho nên, sự ra đời của Đảng là sự kết hợp giữa chủ nghĩa Mác - Lênin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước, phản ánh nguyện vọng và lợi ích của cả dân tộc. Đây được xem là nét đặc thù của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Tặng quà cho công nhân lao động nhân Tháng Công nhân năm 2022 tại tỉnh Bắc Kạn. Nguồn: backan.gov,vn.

Trong tác phẩm Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản, C.Mác và Ph.Ăngghen cũng đã chỉ rõ: “Giai cấp vô sản mỗi nước trước hết phải giành lấy chính quyền, phải tự vươn lên thành giai cấp dân tộc, phải tự mình trở thành dân tộc”. Chính vì vậy, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định, “Chính vì Đảng lao động Việt Nam là Đảng của giai cấp công nhân và nhân dân lao động, cho nên phải là Đảng của dân tộc Việt Nam”. Hay như trong bài nói chuyện ở trường cán bộ Công đoàn (tháng 1 năm 1957) Người cũng khẳng định, “Đảng là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời cũng là đội tiên phong của dân tộc”.

Tạo được sự đồng thuận xã hội

Thực tiễn cách mạng Việt Nam cho thấy rằng, kể từ khi ra đời đến nay đã hơn 90 năm, tất cả mọi hoạt động của Đảng “ngoài lợi ích của nhân dân, Đảng không có lợi ích nào khác”. Lợi ích thống nhất cho nên tạo được sự đồng thuận xã hội giữa các giai tầng xã hội. Cội nguồn thắng lợi của cách mạng Việt Nam qua các thời kỳ bắt nguồn từ việc Đảng ta đã giải quyết đúng đắn mối quan hệ lợi ích giai cấp và dân tộc. Cho nên việc khẳng định ở nước ta Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng duy nhất “lãnh đạo Nhà nước và xã hội” là tất yếu, phù hợp với điều kiện cụ thể của nước ta.

Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, “Đảng Cộng sản Việt Nam gắn bó mật thiết với Nhân dân, phục vụ Nhân dân, chịu sự giám sát của Nhân dân, chịu trách nhiệm trước Nhân dân về những quyết định của mình”. Đảng muốn lãnh đạo được nhân dân thì Đảng phải gắn bó mật thiết với nhân dân. Quan hệ mật thiết, gắn bó máu thịt giữa Đảng với nhân dân là cái bảo đảm cho sự tồn tại vững chắc của Đảng cũng như của chế độ xã hội chủ nghĩa. Do đó, quan liêu, tham nhũng, xa rời nhân dân sẽ dẫn đến những tổn thất khôn lường đối với vận mệnh của đất nước, của chế độ xã hội chủ nghĩa và của Đảng.

Để gắn bó mật thiết với nhân dân, Đảng phải thật sự vì dân, lấy việc phục vụ nhân dân làm mục đích cao nhất của mình. Nhân dân là đối tượng lãnh đạo của Đảng, đồng thời là chỗ dựa của Đảng, là nguồn sức mạnh của Đảng, phục vụ nhân dân là lý do tồn tại của Đảng. Mọi chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước phải hợp lòng dân, xuất phát từ lợi ích và nguyện vọng chính đáng của nhân dân, ý Đảng phải gắn với lòng dân.

Phát tài liệu tuyên truyền về pháp luật lao động cho công nhân Công ty TNHH May mặc Lực Thiêm (Đắk Lắk). Ảnh: Trần Diễn.

Đồng thời, để xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, Đảng phải chịu sự giám sát của nhân dân, nhất là trong điều kiện một đảng duy nhất cầm quyền. Phải tạo ra những cơ chế dân chủ, công khai, minh bạch để nhân dân giám sát cán bộ, đảng viên trong việc thực hiện đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, những quy định của Điều lệ Đảng và quy định của Ban Chấp hành Trung ương về những điều đảng viên không được làm. Đảng là “con đẻ” của nhân dân, nên nhân dân có trách nhiệm xây dựng Đảng của mình trong sạch, vững mạnh; do đó, cần có những hình thức, tạo điều kiện để nhân dân góp ý xây dựng Đảng. Và, hơn ai hết chính nhân dân là những người hiểu Đảng mình nhất, những sai lầm, khuyết điểm của Đảng cũng được chính nhân dân nhìn nhận đúng đắn và góp phần sửa chữa kịp thời. Vì vậy, cần phải dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng, để dân giám sát Đảng và Đảng phải chịu trách nhiệm trước nhân dân về những quyết định của mình phải trở thành một nguyên tắc xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam trong điều kiện Đảng cầm quyền hiện nay.

Do đó, với khẳng định: “Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam; đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của dân tộc”, chẳng những không hạ thấp bản chất giai cấp công nhân của Đảng, không trượt sang quan điểm “đảng toàn dân”, mà còn giúp hiểu bản chất giai cấp công nhân đầy đủ hơn. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng viết: “Đảng ra đời, tồn tại và phát triển là vì lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc. Khi Đảng cầm quyền, lãnh đạo cả dân tộc, được toàn dân thừa nhận là đội tiên phong lãnh đạo của mình và do đó Đảng là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của cả dân tộc Việt Nam. Nói như vậy không có nghĩa là hạ thấp bản chất giai cấp của Đảng, mà là thể hiện sự nhận thức bản chất giai cấp của Đảng một cách sâu sắc hơn, đầy đủ hơn, vì giai cấp công nhân là giai cấp có lợi ích thống nhất với lợi ích của nhân dân lao động và toàn dân tộc”.

Trao Quyết định thành lập Công đoàn cơ sở Công ty TNHH Nến Kim Dung (Châu Thành - Tây Ninh). Ảnh: Q.T.

Tóm lại, cách diễn đạt trên đây vừa biểu đạt bản chất giai cấp công nhân theo chủ nghĩa Mác - Lênin, vừa nói lên nét đặc thù của Đảng theo sự phát triển sáng tạo của tư tưởng Hồ Chí Minh, vừa phù hợp với thực tế Việt Nam, đáp ứng nguyện vọng, tình cảm của nhân dân với tên gọi trìu mến Đảng ta.

Tài liệu tham khảo:

1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.88.
2. C.Mác và Ph.Ăngghen: Toàn tập, tập 4, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, tr. 623 - 624.
3. Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 6, 8, 10, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000, tr.175.
4. Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2013, tr.9.
5. Nguyễn Phú Trọng, Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, Báo Nhân dân, ngày 17/5/2021, tr.2.

Giải pháp đổi mới mô hình tổ chức Công đoàn Việt Nam Nghiên cứu đổi mới, sắp xếp mô hình tổ chức bộ máy công đoàn các cấp theo hướng tinh gọn, linh hoạt, rõ chức năng, ...

Vai trò đại diện cho NLĐ của Công đoàn Việt Nam ở doanh nghiệp chưa có công đoàn Việc đại diện của NLĐ tại doanh nghiệp bao gồm rất nhiều nội dung như đại diện tham gia đảm bảo việc làm, tiền lương, ...

Nâng cao nhận thức của các cấp công đoàn về đổi mới công tác pháp luật Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 9/11/2022 về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong ...