Công nhân sản xuất giày tại Công ty Giày Đông Hưng (TP. Dĩ An, tỉnh Bình Dương). Nguồn: baobinhduong.vn

Về cơ sở lý luận

Các nhà sáng lập chủ nghĩa Mác - Lênin luôn khẳng định vai trò đặc biệt của tổ chức Công đoàn trong phong trào cách mạng của GCCN nhằm xóa bỏ chế độ tư hữu, áp bức bóc lột của giai cấp tư sản cũng như trong sự nghiệp xây dựng CNXH. Theo đó, công đoàn chính là “trường học chủ nghĩa cộng sản” để tập hợp, đoàn kết, giáo dục GCCN; “công đoàn không phải chỉ là một tổ chức tất yếu về mặt lịch sử, mà còn là một tổ chức không thể không có được về mặt lịch sử”¹. của chủ nghĩa Mác - Lênin, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặt nền móng lý luận, tư tưởng cho việc tổ chức, hoạt động của Công đoàn Việt Nam.

Nghị quyết số 20-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương (khóa X) về tiếp tục xây dựng GCCN Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước đã nhấn mạnh quan điểm: “Xây dựng GCCN lớn mạnh là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của toàn xã hội”², trong đó “sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước có vai trò quyết định, công đoàn có vai trò quan trọng trực tiếp trong chăm lo xây dựng GCCN”³. Nghị quyết số 02-NQ/TW ngày 12/6/2021 của Bộ Chính trị về đổi mới tổ chức và hoạt động của Công đoàn Việt Nam trong tình hình mới đã đòi hỏi trách nhiệm của Đảng, hệ thống chính trị và toàn xã hội trong việc xây dựng Công đoàn Việt Nam vững mạnh, GCCN Việt Nam hiện đại và lớn mạnh.

Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Ngọ Duy Hiểu và Chủ tịch Liên đoàn Lao động thành phố Hà Nội biểu dương Công nhân giỏi thủ đô năm 2020.

Về cơ sở thực tiễn

Thứ nhất, xuất phát từ vai trò của tổ chức Công đoàn và GCCN Việt Nam

Trong công cuộc , nhất là trong thời kỳ đổi mới, GCCN Việt Nam đã không ngừng lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng, có mặt trong tất cả các ngành, nghề, các thành phần kinh tế, là lực lượng đi đầu trong sự nghiệp CNH, HĐH đất nước. Tuy chỉ chiếm tỷ lệ khoảng 14% dân số, 27% lực lượng lao động xã hội, song hằng năm GCCN Việt Nam đã tạo ra trên 65% giá trị tổng sản phẩm xã hội, hơn 70% giá trị thu ngân sách nhà nước⁴. Trong giai đoạn cách mạng hiện nay, Đảng ta kiên định quan điểm GCCN là giai cấp lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiền phong là Đảng Cộng sản Việt Nam; giai cấp đại diện cho phương thức sản xuất tiên tiến, hiện đại; giai cấp tiên phong trong sự nghiệp xây dựng CNXH; lực lượng nòng cốt trong liên minh GCCN với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Đối với tổ chức Công đoàn, hơn 90 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Công đoàn Việt Nam đã không ngừng lớn mạnh, trưởng thành, đồng hành cùng dân tộc, là lực lượng và chỗ dựa tin cậy, trung thành của Đảng, gắn bó máu thịt, hết lòng phấn đấu vì quyền lợi của GCCN, NLĐ, có những đóng góp xứng đáng vào thắng lợi vĩ đại của cách mạng Việt Nam.

Chi bộ Công ty Cổ phần Sản xuất - Thương mại Phương Đông, Khu công nghiệp Giao Long (Đồng Khởi, Bến Tre) tổ chức lễ kết nạp đảng viên mới cho công nhân ưu tú của công ty.

Thứ hai, xuất phát từ một số hạn chế trong xây dựng GCCN và tổ chức Công đoàn Việt Nam hiện nay

Đó là biểu hiện của một bộ phận công nhân, NLĐ bị phai nhạt về bản lĩnh chính trị; một số bị các thế lực xấu lôi kéo gây bất ổn về chính trị và an ninh, trật tự xã hội; chất lượng đội ngũ công nhân vẫn còn bất cập; ; vấn đề bảo đảm việc làm của công nhân còn nhiều khó khăn, cường độ làm việc cao, tiền lương, thu nhập chưa tương xứng… Công tác đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của công đoàn có mặt còn hạn chế, có nơi chưa kịp thời; công tác tuyên truyền, giáo dục, vận động đoàn viên, NLĐ chưa theo kịp tình hình; việc tổ chức phong trào thi đua ở một số nơi còn hình thức, kém hiệu quả… Những biểu hiện hạn chế trên do nhiều nguyên nhân, trong đó nguyên nhân cơ bản là do nhận thức, ý thức trách nhiệm của một số cấp uỷ Đảng, chính quyền, đoàn thể.

Thứ ba, xuất phát từ đòi hỏi của bối cảnh mới đối với việc xây dựng GCCN và tổ chức Công đoàn Việt Nam

Đó là yêu cầu từ tiến trình hội nhập quốc tế mạnh mẽ, nhất là việc nước ta tham gia các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới và phê chuẩn các công ước cơ bản của Tổ chức Lao động Quốc tế, cho phép ra đời tổ chức của NLĐ tại doanh nghiệp ngoài tổ chức Công đoàn, thách thức vai trò, vị thế của tổ chức Công đoàn Việt Nam, đặt ra cho cả hệ thống chính trị nhiều vấn đề cần phải quan tâm giải quyết; cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư tác động rất lớn đối với việc làm và đời sống của một bộ phận không nhỏ NLĐ; những tác động tiêu cực từ đại dịch, môi trường cũng ảnh hưởng lớn đến việc làm, đời sống của công nhân và NLĐ…

Từ những cơ sở lý luận và thực tiễn trên, yêu cầu tất yếu của việc xây dựng Công đoàn Việt Nam vững mạnh và xây dựng GCCN Việt Nam hiện đại, lớn mạnh, đáp ứng yêu cầu của tình hình mới đòi hỏi phải là trách nhiệm của Đảng, hệ thống chính trị và toàn xã hội.

Công nhân Công ty Dệt May Miền Bắc - Vinatex chi nhánh Tuyên Quang tham gia hiến máu.

Đề xuất giải pháp thực hiện

Để góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của hệ thống chính trị và toàn xã hội đối với việc chăm lo, bồi dưỡng và phát triển GCCN, tổ chức Công đoàn Việt Nam trong bối cảnh mới, theo chúng tôi, cần thực hiện tốt một số nội dung như:

Một là, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với xây dựng GCCN hiện đại, lớn mạnh và tổ chức Công đoàn vững mạnh. Theo đó, xây dựng và lãnh đạo thực hiện có hiệu quả chiến lược về GCCN gắn với chiến lược phát triển đất nước trong thời kỳ CNH, HĐH, hội nhập kinh tế quốc tế. Giải quyết có hiệu quả những vấn đề bức xúc của GCCN; nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng trong các doanh nghiệp... Đồng thời, tạo điều kiện phát huy vai trò của công đoàn trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ theo quy định của Hiến pháp và pháp luật, nhất là các nhiệm vụ trọng tâm, cốt lõi. Định hướng, quản lý tốt sự ra đời, hoạt động của các tổ chức của NLĐ tại doanh nghiệp. Đặc biệt, cần thực hiện tốt trách nhiệm của các tổ chức sở Đảng.

Hai là, tăng cường và nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các cơ quan nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội với công đoàn trong việc xây dựng GCCN hiện đại, lớn mạnh và tổ chức Công đoàn vững mạnh. Nhà nước tiếp tục thể chế hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng về công đoàn, GCCN, NLĐ thành pháp luật; tạo hành lang pháp lý tốt nhất bảo vệ NLĐ. Công đoàn chủ động phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội xây dựng các chương trình phối hợp, thoả thuận hợp tác có tính lâu dài, toàn diện, tạo sức mạnh tổng hợp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động công đoàn, huy động các nguồn lực chăm lo lợi ích cho đoàn viên, hội viên; phối hợp tiến hành giám sát và phản biện xã hội. Đặc biệt, cần phát huy vai trò, trách nhiệm của chính quyền, các tổ chức đoàn thể cấp cơ sở, doanh nghiệp trong việc nâng cao trình độ, giác ngộ chính trị, ý thức tổ chức kỷ luật của đội ngũ công nhân, NLĐ cũng như chất lượng tổ chức và hoạt động của CĐCS.

Trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, nhất là trong thời kỳ đổi mới, giai cấp công nhân Việt Nam đã không ngừng lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng. Ảnh: T.DŨNG

Việc thực hiện và nâng cao trách nhiệm của Đảng, hệ thống chính trị và toàn xã hội trong việc xây dựng Công đoàn Việt Nam vững mạnh và GCCN Việt Nam hiện đại, lớn mạnh là yêu cầu tất yếu, góp phần phát huy sức mạnh để GCCN Việt Nam thực hiện thắng lợi sứ mệnh lịch sử của mình trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước và hội nhập quốc tế ngày càng toàn diện và sâu sắc.

Tài liệu tham khảo:

1. C.Mác và Ph.Ănghen: Toàn tập, Nxb Sự thật, tập 6, tr 746.
2. Đảng CSVN: Nghị quyết Hội nghị lần thứ Sáu BCH T.Ư khoá X Về tiếp tục xây dựng GCCN Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước.
3. Đảng CSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb CTQG-ST, HN, 2021.
4. V.I.Lênin, Toàn tập, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva 1977, tập 42, tr 249.

Chú thích

¹ V.I.Lê nin, Toàn tập, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva 1977, tập 42, tr249.

^{2, 3} Đảng CSVN: Nghị quyết Hội nghị lần thứ Sáu BCH T.Ư khoá X Về tiếp tục xây dựng GCCN Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước.

4 Tham luận của đồng chí Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.

Công đoàn chủ động, sáng tạo, linh hoạt trong việc xây dựng kế hoạch hoạt động Công đoàn Trường Mầm non Hương Ngải (huyện Thạch Thất, TP Hà Nội) đã tích cực trong việc tuyên truyền, đẩy mạnh các phong trào ...

Những biến đổi tích cực trong cơ cấu giai cấp công nhân nước ta hiện nay Tác động của cuộc cách mạng khoa học, công nghệ, hội nhập quốc tế và sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa ...

“Lấy nguyện vọng chính đáng của công nhân lao động là mục tiêu xây dựng nhiệm vụ” "Tôi đề nghị các đồng chí Ủy viên Đoàn Chủ tịch quan tâm sát sao hơn nữa đến tình hình công nhân và hoạt động ...