Lắng nghe và thấu hiểu

“Trước tiên cần lắng nghe người lao động nói về những bức xúc, nguyện vọng và đề xuất của mình. Khi hiểu được họ đang cần gì mình mới có cơ sở làm việc với phía doanh nghiệp”, Phó Chủ tịch Thường trực LĐLĐ tỉnh Bình Dương – Nguyễn Hoàng Bảo Trân chia sẻ.

Đồng chí Nguyễn Hoàng Bảo Trân cho biết thêm, cần nắm rõ doanh nghiệp thông qua nội quy, quy định, thỏa ước lao động tập thể, tình hình sản xuất, kinh doanh trước khi tiến hành làm việc. Bên cạnh đó thông tin từ hai phía doanh nghiệp, người lao động cần phải được cán bộ công đoàn tổng hợp, phân tích để hiểu rõ bản chất.

Phó Chủ tịch Thường trực LĐLĐ tỉnh Bình Dương – Nguyễn Hoàng Bảo Trân trong một lần thăm hỏi, động viên công nhân lao động. Ảnh: Hoàng Trung

Dẫn chứng về cuộc ngừng việc tập thể tại Công ty TNHH Kiss Việt Nam Apparel (TP. Tân Uyên, tỉnh Bình Dương) ngày 15/2/2024 vừa qua, đồng chí Nguyễn Hoàng Bảo Trân cho biết: Trước Tết, công ty và công đoàn cơ sở thảo luận, thống nhất chi thưởng 50% lương tháng 13. Ra Tết, công ty mẹ duyệt hỗ trợ thêm nửa tháng lương để động viên người lao động quay trở lại làm việc nhưng công nhân cho rằng phải trả hết, vì nghĩ đó là nguyên tháng lương thứ 13. Thực tế, công ty chưa có bất kỳ bản nội quy lao động nào mà đây là nội dung công ty tự đưa ra. Ban Quản lý Khu công nghiệp tỉnh Bình Dương đã góp ý nhiều lần nhưng chưa được công ty tiếp thu.

Trong tình huống này, công đoàn đã giải thích cho người lao động hiểu đâu là chế độ, chính sách và đâu là khoản hỗ trợ. Nếu là quy định của Nhà nước thì phải thực hiện, còn nếu chính sách chỉ để hỗ trợ thì doanh nghiệp thực hiện tùy theo khả năng, người lao động nếu đòi hỏi cũng không được, thậm chí nếu làm căng sẽ mất nửa tháng lương hỗ trợ.

Theo đồng chí Nguyễn Hoàng Bảo Trân, do công nhân đang bức xúc nên rất ồn ào. Vì vậy, cán bộ đôi khi mất vài tiếng đồng hồ để thuyết phục. Nguyên tắc giải quyết các cuộc ngừng việc tập thể là chia nhỏ đám đông để xử lý tình huống chủ động hơn, khuyên người lao động không nên tụ tập đông người, gây mất trật tự, bởi dễ bị tố cáo là đang gây rối, là vi phạm pháp luật.

Khi tình hình công nhân bớt căng thẳng, cán bộ công đoàn quay trở lại vấn đề thỏa thuận với doanh nghiệp. Họ giữ nguyên tắc không chi trả 50% tháng lương thứ 13 sớm hơn như đề xuất của công nhân, mà ấn định ngày 10/3. Khi đó, công đoàn đã mềm mỏng phân tích, rằng người lao động rất khó khăn, sau Tết phải lo tiền nhà trọ, tiền cho con đi học ngay, nên rất cần khoản tiền này... Từ những phân tích đó, doanh nghiệp đã đồng ý.

Bên cạnh đó, công đoàn gợi ý doanh nghiệp nên có tiền lì xì đầu năm - dù khoản này không có trong quy định, thỏa ước, bởi công nhân sẽ nhìn nhận so sánh với các doanh nghiệp khác. Công đoàn đề nghị: “100-200 ngàn đồng cũng không đáng là bao, nhưng công nhân cũng mong mỏi. Nếu công nhân vào làm đúng ngày, công ty lì xì cho công nhân 100 ngàn đồng/người, thì công đoàn cũng sẽ hỗ trợ 100 ngàn đồng từ nguồn vận động xã hội hóa".

“Vậy là lãnh đạo doanh nghiệp đồng ý ngay vì cảm nhận công đoàn cũng rất chia sẻ, thế là công nhân lại có 200 ngàn đồng”, đồng chí Nguyễn Hoàng Bảo Trân kể lại.

Nhờ sự vào cuộc của công đoàn, Công nhân Công ty TNHH Kiss Việt Nam Apparel đồng ý với phương án giải quyết của doanh nghiệp. Ảnh: CNCC

Kết quả, công nhân đã quay trở lại làm việc, doanh nghiệp kí văn bản cam kết sẽ thực hiện trả lương, thưởng, lì xì đầu năm đầy đủ, đúng hạn. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng cam kết sẽ xây dựng lại nội quy lao động, điều chỉnh quy định về thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi… tạo môi trường làm việc thông thoáng hơn cho người lao động.

Hướng doanh nghiệp thành người đồng hành

Đó chính là bí quyết thành công trong các cuộc giải quyết ngừng việc tập thể mà đồng chí Nguyễn Hồng Quang – Phó Chủ tịch Công đoàn Khu kinh tế (KKT) Hải Phòng.

Để minh chứng, đồng chí Nguyễn Hồng Quang kể lại kỷ niệm lần đi giải quyết vụ ngừng việc tập thể tại một doanh nghiệp thuộc KKT Hải Phòng. Bắt nguồn từ sự việc rất đơn giản là ngày 23/12/2021 công ty yêu cầu người lao động phải nghỉ phép năm và không thanh toán tiền phép năm. Rõ ràng, doanh nghiệp làm đúng quy định pháp luật, nhưng lại đưa ra một khoảng thời gian quá sát, cận ngày cuối năm mà rất ít người lao động có thể nghỉ được do ràng buộc trách nhiệm công việc khiến họ rất bức xúc.

Đồng chí Nguyễn Hồng Quang nói, khi thấy cán bộ công đoàn xuống giải quyết, công nhân rất phấn khởi, họ chia sẻ mọi tâm tư, nguyện vọng của mình. Và lúc này, không chỉ là một vấn đề bức xúc ban đầu về nghỉ phép năm, công nhân còn đề xuất thêm 8 vấn đề nữa.

Sau khi hiểu được nguyện vọng của người lao động, công đoàn làm việc với lãnh đạo doanh nghiệp. "Chúng tôi phân tích cho họ thấy chế độ chính sách của họ đang đứng ở đâu so với các doanh nghiệp khác cùng KKT và đáp ứng được bao nhiêu phần trăm yêu cầu của công nhân. Rất may, công đoàn KKT Hải Phòng có cơ sở dữ liệu về chế độ chính sách của các doanh nghiệp rất tốt, kể cả việc khảo sát về đời sống công nhân, cho nên khi đưa ra thương lượng chúng tôi phân tích được một cách đa chiều, cặn kẽ, có dẫn chứng", đồng chí Quang nói.

“Ví dụ, chúng tôi đã phân tích: một cặp vợ chồng công nhân đang thu nhập thế này, chi phí nuôi con rồi ăn uống sinh hoạt hằng ngày là từng này, còn từng này dự phòng cho ốm đau... Cho nên, nếu mức điều chỉnh của các ông (chủ doanh nghiệp - PV) chỉ đạt thế này thì đặt địa vị các ông là công nhân thì các ông có chịu được không? Mục đích là chúng tôi tìm kiếm sự đồng thuận của chủ doanh nghiệp, khi đặt mình vào vị trí công nhân họ thấy là có cái cũng không chấp nhận được. Và chúng tôi dần dần hướng họ thành người đồng hành cùng mình trong các cuộc thương lượng”, đồng chí Nguyễn Hồng Quang chia sẻ.

Đồng chí Nguyễn Hồng Quang - Phó Chủ tịch Công đoàn KKT Hải Phòng. Ảnh: Hoàng Quân

Đồng chí Nguyễn Hồng Quang chia sẻ thêm, chủ doanh nghiệp FDI đa số là người đi làm thuê, họ không quyết định được vấn đề mà phải xin ý kiến chỉ đạo từ lãnh đạo tập đoàn nước sở tại. Khi họ đã trở thành người đồng hành cùng với công đoàn thì nhờ những thông tin được chuẩn bị chi tiết, xác đáng của công đoàn, họ cũng phân tích với phía lãnh đạo tập đoàn một cách thuyết phục hơn, nhờ thế quan hệ lao động được đảm bảo, công nhân sẽ hưởng thêm nhiều quyền lợi.

Video: Đồng chí Nguyễn Hồng Quang chia sẻ kinh nghiệm giải quyết các cuộc ngừng việc tập thể trong chương trình Talk Công đoàn.

Nhiều việc cần làm sau các cuộc ngừng việc tập thể

“Sau khi xử lý các vụ ngừng việc, chúng tôi có thêm các căn cứ về những việc doanh nghiệp làm chưa đúng luật, như không kí hợp đồng lao động, không kí thỏa ước lao động tập thể, hay không đóng BHXH hoặc đóng không đủ cho người lao động... Công đoàn sẽ có công văn, văn bản đề nghị kiểm tra liên ngành, đề nghị các cơ quan liên quan như Sở Lao động - Thương binh và xã hội, cơ quan công an… phối hợp”, đồng chí Nguyễn Hoàng Bảo Trân cho hay.

Cụ thể, sau khi giải quyết ổn thỏa vụ ngừng việc tập thể ở Công ty TNHH Kiss Việt Nam Apparel nói trên, LĐLĐ tỉnh Bình Dương đã chỉ đạo Công đoàn KCN Việt Nam – Singapore phối hợp với Ban Quản lý các KCN tỉnh Bình Dương hướng dẫn, hỗ trợ doanh nghiệp này xây dựng và đăng ký nội quy lao động theo đúng quy định tại Điều 118 và Điều 119 của Bộ luật Lao động 2019.

Đồng thời, LĐLĐ tỉnh Bình Dương cũng chỉ đạo công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở cần nắm bắt cụ thể tình hình công đoàn cơ sở, hướng dẫn sát sao, sâu sát hơn… nhất là tư vấn cho công đoàn cơ sở xây dựng bản thỏa ước lao động tập thể đúng và nhiều quyền lợi hơn cho người lao động.

“Ngoài ra, LĐLĐ tỉnh cũng đã gửi văn bản gửi đến toàn bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở, yêu cầu hỗ trợ, hướng dẫn hoạt động cho các công đoàn cơ sở mình quản lý, nhất là các công đoàn cơ sở mới thành lập. Vì lúc này họ còn đang non trẻ, cần sát sao, nắm sát cơ sở hơn nữa”, Phó Chủ tịch Thường trực LĐLĐ tỉnh Bình Dương – Nguyễn Hoàng Bảo Trân nói.

Ngừng việc tập thể: Không vì "chính đáng" mà quên tính "hợp pháp" Các cuộc ngừng việc tập thể của người lao động (NLĐ) đặt ra những vấn đề cần giải quyết để giữ vững mối quan hệ ...

Để không xảy ra ngừng việc: Kinh nghiệm từ công đoàn có hơn 3 vạn đoàn viên Cán bộ công đoàn cơ sở phải nắm bắt được những bức xúc của người lao động, tăng cường đối thoại và giải quyết những ...

Những bí quyết vàng để có thỏa ước lao động tập thể chất lượng Nâng cao chất lượng thỏa ước lao động tập thể là mục tiêu của cán bộ công đoàn nhằm mang lại nhiều quyền lợi nhất ...