Cũng từ những bài viết này của anh, độc giả biết đến những người Quảng Trị đã và đang có cuộc sống gắn bó với biển đảo của Tổ quốc, đã gặp những người Quảng Trị rất yêu biển đảo của Tổ quốc Việt Nam.

Bìa 1 tập bút ký, phóng sự, ghi chép Về giữa đất trời Trường Sa. Đào Tâm Thanh. Nhà Xuất bản Thuận Hóa, năm 2016. Ảnh: NVCC

Đã có một sự ngạc nhiên thú vị khi đọc bài báo "Tổ quốc Việt Nam bắt đầu ở nơi này" vào lúc tác giả Đào Tâm Thanh đưa ra chi tiết: “Nhân dịp này, đồng chí Nguyễn Quân Chính, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng đoàn công tác tỉnh Quảng Trị đã tổ chức đoàn đến thăm, tặng hoa, chúc mừng Chuẩn Đô đốc Nguyễn Ngọc Tương, Phó Chính ủy Quân chủng Hải quân, Phó trưởng đoàn công tác số 12 đến thăm, làm việc tại Trường Sa, nhà giàn DK1 đang có mặt trên tàu HQ-561. Đồng chí Nguyễn Quân Chính cũng từng là đồng đội với Chuẩn Đô đốc Nguyễn Ngọc Tương, từng cống hiến những năm tháng tươi đẹp nhất của tuổi trẻ trong màu áo người lính Hải quân trên đảo Phan Vinh”.

Tiếp đến, lần nói chuyện với một chiến sĩ ở đảo Sơn Ca thật giản dị mà cũng thật xúc động là cách nhà báo Đào Tâm Thanh mở đầu bài viết "Vững tin nhiều khi đã gặp nhau đây": “- Đồng chí quê ở đâu đấy, Quảng Bình hay Quảng Trị? - Quảng Trị. - Có đồng hương đồng chí ở đảo Nam Yết, bảy năm bám trụ ở Trường Sa, làm đảo trưởng, cụm trưởng của năm đảo tiền tiêu đấy”.

Quả thật, trên quần đảo Trường Sa hôm nay có những người con của tỉnh Quảng Trị như trung tá Nguyễn Thanh Phong - Cụm trưởng cụm Nam Yết là người ở Sa Lung, xã Vĩnh Tú, huyện Vĩnh Linh; như trung tá Ngô Quang Chức, người con của vùng đất “đôi bờ dân ca” Vĩnh Giang, Vĩnh Linh công tác tại đảo Sinh Tồn. Nhập ngũ từ năm 1985, trung tá Nguyễn Thanh Phong đã công tác và nắm cương vị chỉ huy qua các đảo Đá Lát, Đá Lớn, Đá Tây, Song Tử Đông và bây giờ là Nam Yết. Xa quê đã lâu, trung tá Ngô Quang Chức muốn có một chuyến công tác ở đất liền kết hợp thăm người mẹ già nhưng vì nhiệm vụ mà chưa sắp xếp được và mỗi lần về thăm nhà, nhìn ra biển Cửa Tùng lại nhớ đồng đội, nhớ Trường Sa, lại muốn ra đảo...

Chiến sĩ Hải quân Việt Nam trên quần đảo Trường Sa đọc Báo Quảng Trị. Ảnh: ĐÀO TÂM THANH

Cũng ở quần đảo Trường Sa, đã có giọng hát của một ca sĩ trẻ người Quảng Trị cất lên trên đảo Sinh Tồn dài rộng hay trên đảo Đá Lớn chon von. Tiếng hát và tình cảm của giọng ca Quảng Trị ấy được nhà báo Đào Tâm Thanh ghi lại, phản ánh trong phóng sự"Người hát tình ca ở Trường Sa" với nhân vật trung tâm là ca sĩ Nguyễn Nhung quê gốc ở Nam Sơn, Vĩnh Sơn, Vĩnh Linh đang công tác ở Đoàn Nghệ thuật Quảng Trị.

Qua tác phẩm của nhà báo Đào Tâm Thanh, độc giả cảm nhận khá rõ nét về một nữ ca sĩ trẻ của Quảng Trị có khuôn mặt xinh xắn, nụ cười sáng và hiền thục đã “gửi gắm tất cả những tình cảm thân thương của mình đến với những người lính đang ngày đêm canh giữ biển trời Tổ quốc” khi biểu diễn những bài hát mang âm hưởng dân ca như: Giận mà thương, Ở hai đầu nỗi nhớ, Thư tình cuối mùa thu trên đảo Sinh Tồn, đảo Đá Lớn… khiến nhiều người rơi nước mắt.

Cùng với những ca sĩ đến từ Nhà hát Ca múa nhạc Thăng Long, Nhà hát múa rối Thăng Long, Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Nội, người con gái bé nhỏ ấy của Quảng Trị đã hát giữa đất trời Trường Sa với hiệu ứng thẩm mỹ là “làm những đại biểu đến từ Quảng Trị cảm thấy rất tự hào, bạn bè hết sức ngạc nhiên và lính đảo thì cảm động, phấn chấn vô cùng”.

Phóng sự của nhà báo Đào Tâm Thanh cho thấy, cô gái Nguyễn Nhung là “một ca sĩ xung kích trên đảo, hồn hậu và chân thực như con người Quảng Trị. Phục trang giản đơn, khuôn mặt rám nắng nghiêng dưới vành mũ tai bèo, chân dép nhựa thoăn thoắt trên nền san hô bỏng rát, Nhung đến với những người lính đảo như về với những người thân yêu của mình và cất lên tiếng hát”.

Đặc biệt, “Trên đảo Sơn Ca, một sáng mai nắng vàng như mật, Nhung đã hát những bài ca về đất lửa Quảng Trị giữa hàng hàng đội ngũ chỉnh tề”, và “Nhung đi ra phía lưng đảo. Cả một công trường nhộn nhịp hiện lên trước mắt. Bên những “pông sô” dựng tạm ngay trên thềm nước biển mặn chát để chứa vật liệu, từng đoàn bộ đội công binh đang làm nhiệm vụ củng cố đảo. Màu áo xanh của các anh nhòa đi trong bóng nắng và hơi nước biển nhấp nhóa. Lưng áo ai cũng dày cộp như tấm giáp bởi mồ hôi và muối mặn. Những khuôn mặt cháy nắng, chỉ có nụ cười là vẫn sáng lên, gần gũi và vững tâm. Nhung đã lội ra giữa dòng nước biển ngang thắt lưng và cất lên tiếng hát:

Em xa anh nghe câu dân ca/ Giận mà thương sao mà da diết thế/ Ôi câu ca nặng tình nặng nghĩa/ Có lúc nào anh giận em không? (Chứ) có lúc nào em giận anh không/ Để thương suốt cả ngày em giận/ Khi xa nhau đến ngàn vạn dặm/ Giận chẳng còn mà thương rộng dài thêm...

Sau phút ngỡ ngàng, bộ đội dừng tay để bắt nhịp. Nhìn bàn chân các anh sưng lên, chai sạn, chi chít những vết xước vì liên tục cơ động trên những mảnh sắc nhọn của đá san hô, dưới lực tì đè của tảng bê tông trĩu nặng trên lưng, Nhung đã bật khóc. Một anh bộ đội đứng lên, cất giọng nói át cả tiếng sóng biển, - Em gái, hát tình ca thì không được khóc, nhưng lẫn trong mồ hôi chan chan trên mặt, mắt anh cũng nhòa lệ.

Nhà báo Đào Tâm Thanh trong một chuyến công tác ở Trường Sa. Ảnh: NVCC

Đọc các tác phẩm của nhà báo Đào Tâm Thanh viết về biển, đảo của Tổ quốc, độc giả có những cảm nhận bồi hồi trước cảm xúc của các nhân vật hoặc cái tôi trữ tình của chính tác giả - một người con của Quảng Trị hôm nay: “Ra với Trường Sa, chúng tôi có cảm giác như về lại những miền quê thân thương của đất nước mình, từ lâu trong tâm tưởng đã gần gũi, trìu mến lắm, bây giờ đã đặt chân đến. Tôi vục tay xuống tầng san hô trộn lẫn cát bỏng nơi đảo Trường Sa, giữ thật lâu để thấy ấm nóng một tình yêu quê cha đất tổ và tự đáy lòng, tôi muốn cất lên một điều dung dị rằng, tôi yêu nơi này biết bao…”.

Chắc chắn rằng, cảm xúc đó có chung cội nguồn và điểm khởi phát là tình yêu cùng ý thức về chủ quyền của dân tộc trước biển, đảo của đất nước mình. Vì vậy mà những người lính Hải quân của quê nhà Quảng Trị cùng đồng đội vững vàng giữa vùng biển, đảo Trường Sa bằng tinh thần “Dân Quảng Trị mình có truyền thống trung dũng, kiên cường, một lòng một dạ với Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân, cực mấy cũng chịu được, gian khổ nào cũng vượt qua, ngày xưa cha ông mình đã vậy, bây giờ thế hệ chúng tôi cũng vậy...”, những đoàn công tác đến từ đất lửa Quảng Trị “góp vào các điểm đảo và các đồng hương của mình hương vị nồng cay của hồ tiêu xứ Cùa, vị đậm đà của cà phê Khe Sanh, những giọng ca trữ tình và truyền lửa, những bài thơ lay thức lòng người... và gói gém cả những tình cảm chân thành vào trong đó”,…

Bởi từ trước đến nay, người Quảng Trị đã và đang cùng quân và dân cả nước ngày đêm giữ gìn biển đảo của Tổ quốc với quyết tâm không gì lay chuyển được vì tình yêu đất đai, cương vực của Tổ quốc mình và vì sự toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ quốc gia, con người Việt Nam…

Đào Tâm Thanh, dấn thân và tự hào với "Gạo quê thương nhớ" Trong 14 tác phẩm đạt Giải C, Cuộc thi sáng tác văn học - nghệ thuật với chủ đề Quảng Trị - 50 năm xây ...