Cụ thể, ngành Luật kinh tế, khối A1 của Trường Đại học Luật Hà Nội đã xét tuyển điểm học bạ để nhận vào trường là 30,3 (cho 3 môn). Cần hiểu, hiện tại, thí sinh có hai cách vào được trường đại học: thứ nhất là xét học bạ; thứ hai là lấy điểm thi THPT hoặc kỳ thi do trường tổ chức. Tỉ lệ thí sinh được xét học bạ hay thi là do từng trường. Điểm chuẩn của cả hai hình thức xét tuyển này cũng do các trường ấn định dựa trên số hồ sơ và số lượng chỉ tiêu.

Tức là, những ngành “hot”, nhiều thí sinh đăng ký sẽ có điểm chuẩn xét học bạ cũng như điểm chuẩn thi THPT cao hơn. Cần hiểu thêm, điểm chuẩn THPT được đa số trường chọn sẽ là điểm tốt nghiệp của các thí sinh.

Đồng nghĩa, đề thi đã không còn nhiều câu hỏi sàng lọc hóc búa dành như các đề thi dành riêng cho xét tuyển đại học. Cộng thêm với việc phải dành rất nhiều “suất” cho xét tuyển học bạ, điểm tiếng Anh IELTS,... khiến điểm xét tuyển những năm gần đây là “mưa điểm 10”. Thậm chí, như đã nói ở trên, nhiều mã ngành 30 điểm 3 môn vẫn trượt.

Và khi điểm thi xét tuyển trở nên khó khăn tới độ đúng tuyệt đối chưa chắc đã đỗ, rất nhiều sĩ tử cùng người nhà sẽ chọn sang hướng xét tuyển học bạ. Việc xét tuyển học bạ kéo theo vô vàn hệ lụy bởi thay vì một kỳ thi “xanh chín” như trước đây. Bởi giờ đây, điểm học tập 3 năm học của các em học sinh sẽ quyết định rất nhiều tới việc xét tuyển của các trường đại học.

Nhiều câu hỏi đã được các đại biểu Quốc hội đặt ra về vấn đề này. Có đại biểu còn chia sẻ thẳng, đã có trường hợp, học sinh phải học thêm tại nhà các giáo viên để làm đẹp điểm học bạ. Đồng thời, tình trạng điểm “nhà trồng được” cũng khiến ít nhiều tiêu chí xét học bạ trở nên dễ can thiệp, dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố cảm tính, thành tích nhà trường, …

Kỳ thi đại học trước đây có thể coi là kỳ thi nghiêm túc nhất trong hệ thống giáo dục. Người ta sẽ tìm thấy nhiều những “scandal giáo dục” liên quan tới các kỳ thi tốt nghiệp ở địa phương, hoặc chuyện hi hữu là gian lận điểm ở Hà Giang, Hòa Bình… Nhưng, trong suốt thời gian tồn tại của mình cho tới lúc nhập kỳ thi “2 trong 1”, chưa một kỳ thi đại học nào được công bố dính lùm xùm liên quan tới gian lận.

Đó cũng là lý do để có nhiều ý kiến cho rằng, thử nghiệm xét học bạ là thử nghiệm lỗi, cần dừng lại và quay lại một kỳ thi đại học tôn nghiêm. Rằng, xem xét quá trình học chứ không phải một kỳ thi là một ý tưởng hay nhưng rõ ràng là đang không hiệu quả ở một xã hội sẵn văn hóa lều chõng. Rằng, thà xét học bạ cho học sinh tốt nghiệp, còn nguồn lực của ngành giáo dục, của xã hội, của học sinh và phụ huynh dồn cả vào một kỳ thi tử tế đàng hoàng mới mong tìm kiếm được hiền tài.

Hơn cả, một kỳ thi với đề thi riêng cho từng đặc thù ngành nghề mới có độ sàng lọc cao, tránh được tình trạng làm đẹp học bạ hay “lạm phát điểm”. Khi điểm “kịch khung” ở các hệ thống mà vẫn trượt thì hệ thống đo lường đó gần như vô giá trị.

Và những sự tréo ngoe ấy trong điểm thi, điểm xét học bạ không phải chỉ là những nút “haha” đầy giễu cợt trên mạng xã hội. Nó còn ảnh hưởng nghiêm trọng tới việc xét chọn hiền tài cho các trường đại học. Nó khiến hệ thống giáo dục đại học loay hoay với những thí sinh có điểm số “siêu nhân” nhưng chất lượng con người không phải là nổi trội so với những thế hệ trước.

Cuối cùng, sau mỗi lần “lạm phát điểm” là một lần dư luận xôn xao và hoang mang. Thứ còn ở lại đó là những sĩ tử ở các thế hệ tiếp theo loay hoay nhoài mình để cố vượt lên trên thang điểm 10 mới mong có cơ hội thực hiện những ước mơ của đời mình.

MỸ ANH