Cây gãy đổ là nỗi buồn của người trồng rừng

Trong số 15 công ty lâm nghiệp hạch toán phụ thuộc, Tổng Công ty Giấy Việt Nam có 6 công ty nằm trên địa bàn tỉnh Hà Giang và Tuyên Quang. Đặc thù của vùng này có địa hình đồi núi dốc, thổ nhưỡng và khí hậu phù hợp với cây keo - loài cây có khả năng chống chọi với sâu bệnh, bão lốc cao.

Được các nhà khoa học khuyến cáo rằng sau nhiều chu kỳ trồng cùng một loại cây thì đến khoảng chu kỳ thứ 4, thứ 5 sẽ phát sinh loại nấm mốc, sâu bệnh rất khó xử lý nên trong 3 năm trở lại đây, Tổng Công ty đã chuyển đổi một số diện tích trồng keo sang trồng cây bạch đàn năng suất cao HD-3229 nhập khẩu từ Trung Quốc.

“Kế hoạch năm nay của chúng tôi là trồng 300ha cây bạch đàn. Nhưng dịch bệnh Covid-19 đã làm thay đổi kế hoạch này do Trung Quốc phải đóng cửa biên giới để kiểm soát dịch bệnh, không nhập khẩu được cây giống đúng thời vụ. Tổng Công ty phải chuyển đổi lại, trồng cây keo, dẫn đến chậm kế hoạch. Nếu vụ mùa xuân không trồng được, mùa hè mới chuyển sang trồng thì cây sinh trưởng chậm và năng suất giảm rất nhiều” - ông Nguyễn Xinh - Chủ tịch Công đoàn Tổng Công ty Giấy chia sẻ.

Ngành Giấy nhiều năm khó khăn do sự phát triển của công nghệ thông tin khiến thị trường tiêu thụ ngày càng hẹp lại. Các công ty lâm nghiệp tại Hà Giang và Tuyên Quang được thành lập cách đây 40 - 50 năm từ thuở khai hoang phục hóa vùng cao theo chủ trương của Đảng và Nhà nước. Khi thành lập, mỗi công ty lâm nghiệp có khoảng hơn 1.000 lao động nhưng nay chỉ còn 50 - 100 người/công ty.

Cán bộ công đoàn Công Thương Việt Nam và Công đoàn Tổng Công ty Giấy Việt Nam thăm người lao động của Công ty Lâm nghiệp Ngòi Sảo (huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang).

Giá trị gia tăng trong sản xuất lâm nghiệp kết tinh chủ yếu ở nguồn nhân lực: công trồng rừng, công chăm sóc, bảo vệ rừng. Nếu không may bị thiên tai tàn phá, tài sản của người người trồng rừng mất trắng.

Công ty Lâm nghiệp Ngòi Sảo hiện quản lý 2.100 ha đất rừng trên địa bàn 6 xã của huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang. Đồng chí Trương Phúc Thành - Giám đốc Công ty chia sẻ: Nếu không bị thiên tai, cây không gãy đổ, rừng năng suất, công nhân lâm nghiệp không nghèo. Nhưng rừng là “cái kho tài sản ngoài trời”, không rào giậu nên dễ bị chặt trộm, thiên tai, dịch bệnh. Chỉ cần mất khoảng 30ha (mỗi ha trị giá 50 triệu đồng) là coi như mất trắng. Năm qua, thiên tai đã khiến toàn Công ty thiệt hại 80ha rừng, trị giá khoảng 3 tỷ đồng. Mỗi khi mưa bão, cả giám đốc và công nhân đêm thức trắng vì lo.

Chị Dương Thị Mùi (sinh năm 1986, dân tộc Pu - Y, sống tại thôn Nắc Con, xã Yên Lâm, huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang) nhận trồng 10ha rừng. Chồng mắc bệnh hiếm, một mình chị chèo chống gia đình. Liên tiếp các trận mưa bão năm 2019 và đầu năm 2020 khiến 3 ha rừng gãy đổ, vườn cam hư hỏng, chị Mùi lâm vào cảnh rất khó khăn.

Trao quà cho người lao động

Nghề trồng rừng vất vả nhất là công đoạn xử lý thực bì, cuốc hố, vác phân NPK, gánh cây giống lên đồi để trồng. Mỗi ha rừng, công nhân phải vác 2 tạ phân bón, khoảng 2.000 bầu cây (mỗi bầu nặng 250g). Với đàn ông khỏe mạnh, trong điều kiện địa hình đồi thấp chỉ mất vài tiếng đồng hồ là xong. Nhưng với phụ nữ hoặc những công nhân từ 45 – 46 tuổi trở đi là rất nặng nhọc.

Những năm gần đây, nhiều công nhân trồng rừng có xu hướng muốn nghỉ hưu sớm. Tuy nhiên, theo đồng chí Đàm Ngọc Tân - Chủ tịch Công đoàn Đội 54, Công ty Lâm nghiệp Hàm Yên: “Những công nhân trực tiếp chắc chắn không đủ sức khỏe để làm việc đến tuổi nghỉ hưu theo quy định của nhà nước vì nghề trồng rừng là nghề nặng nhọc”.

Từ năm 2018, Tổng Công ty đổi mới quản lý hoạt động lâm nghiệp: Chuyển đổi từ khoán chu kỳ sang khoán công đoạn. Việc khoán chu kỳ như trước kia cần nhiều vốn nên người lao động phải vay mượn rất nhiều. Từ khi thực hiện khoán công đoạn đến nay, hằng tháng người lao động có lương để trang trải sinh hoạt. Một phần tích lũy làm vốn để tái đầu tư vào rừng, giảm gánh nặng về vốn. Thu nhập của công nhân trồng rừng còn khiêm tốn ở mức 4 - 5 triệu đồng/tháng.

Thăm gia đình công nhân Sì Thanh Cường (Công ty Lâm nghiệp Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang)

Theo đồng chí Nguyễn Xinh - Chủ tịch Công đoàn Tổng Công ty Giấy Việt Nam: Công nhân lâm nghiệp còn khó khăn nhưng họ rất lạc quan và sống rất chân tình. Thấu hiểu khó khăn của NLĐ, nhiều năm qua, Công đoàn Tổng Công ty Giấy Việt Nam luôn chắt chiu, dành tối đa nguồn lực với mong muốn chăm lo cho người lao động được nhiều hơn nữa.