Ndong Ka Hem vui mừng khi mùa cà phê chín sắp bắt đầu và được giá. Ảnh ĐVCC.

Con đường nhỏ của Ndong Ka Hem

Như những người K’Ho ở thôn Đồng Đò, xã Tân Nghĩa, huyện Di Linh, thủ phủ cà phê Robusta của Lâm Đồng, Ndong Ka Hem vui mừng khi mùa cà phê chín sắp bắt đầu và được giá. Không giống như trước, mọi người phải vác cà phê bằng vai, vài năm nay, người Đồng Đò đã làm đường, vận chuyển cà phê bằng sức xe máy thay vì sức người.

Ka Hem cho biết, hồi mùa dịch, cô cùng các nông dân Lâm Đồng được tham gia khóa tập huấn Cải thiện điều kiện làm việc trong Phát triển cộng đồng (WIND) do ILO phát triển nhằm hỗ trợ nông dân cải thiện an toàn và sức khỏe tại nơi làm việc.

Khóa đào tạo được tổ chức bởi dự án ILO Vision Zero Fund (VZF) tại Việt Nam với mục tiêu thúc đẩy ATVSLĐ (OSH) trong chuỗi cung ứng cà phê. Trong khóa đào tạo này, cô được giảng viên hướng dẫn cách cải thiện ĐKLĐ của người trồng cà phê phù hợp với thực tế của từng địa phương, từng nông hộ. Làm sao để nhìn thấy nguy cơ và xử lý để giảm thiểu nguy cơ với chi phí thấp, phù hợp với điều kiện của từng gia đình, từng xóm.

Ka Hem kể: “Xưa nay người Đồng Đò phải vận chuyển cà phê từ rẫy lên đường lớn bằng sức người; mà Đồng Đò quê em đất đồi khá dốc, vác cà phê rất mệt. Nhiều người vác nặng xảy chân té, bị đau phải nghỉ cả mùa cà phê”.

Sau lớp học, Ka Hem vận động người nhà làm con đường cho xe máy chạy ngay trong vườn. Cô cũng tổ chức các lớp trao đổi nhỏ trong thôn, hướng dẫn bà con để ý tới các hoạt động dễ gặp nguy hiểm trong lúc trên rẫy, bắt đầu từ chuyện làm đường. Vậy là học Ka Hem, học nhau, người Đồng Đò làm đường để vận chuyển cà phê bằng xe máy, thay sức người bằng sức máy.

Ka Minh - một nông dân Đồng Đò bảo, Ka Hem đã hướng dẫn bà con rất nhiều những việc làm nhỏ giúp công việc thuận lợi hơn. Như kéo cắt cành luôn được làm sạch, có bọc để tay cầm đỡ đau. Hay khi bỏ phân, phun thuốc xong phải thu gom bao bì lại, bỏ vào các thùng rác chuyên dụng. Cùng với sự chuyển giao kỹ thuật của cán bộ nông nghiệp, sự hướng dẫn chi tiết, cụ thể, gần gũi của một nông dân hàng xóm như Ka Hem đã giúp bà con nhận thức được những rủi ro về an toàn và sức khỏe do công việc của họ…

Các nông dân Lâm Đồng được tham gia lớp tập huấn WIN do ILO phát triển nhằm hỗ trợ nông dân cải thiện sức khỏe và an toàn lao động tại nơi làm việc. Ảnh: ILO Việt Nam.

Từ nông hộ đến tổ hợp tác

Mùa cà phê 2023, tổ hợp tác sản xuất cà phê Đạ Nghịt (xã Lát, huyện Lạc Dương, Lâm Đồng), rộn rã mua túi đựng cà phê loại nhỏ, sửa lại con đường bê tông nho nhỏ chạy giữa các vườn… Những thay đổi ấy bắt đầu từ người nông dân Y Cường Long Dưng.

Đồng đất thôn Đạ Nghịt của Y Cường Long Dưng là những sườn dốc nhấp nhô. Y Cường cũng được tham gia lớp tập huấn WIND và những lợi ích do WIND mang lại cho anh và cộng đồng rất ấn tượng. Y Cường chia sẻ: “Tại lớp học, nông dân chúng tôi được học những kiến thức về sản xuất an toàn, nâng cao chất lượng lao động cho người nông dân. Tôi xác định cần quan tâm đầu tư cải thiện ĐKLĐ vì chính bản thân mình và người xung quanh. Từ các cải tiến, tổ hợp tác của chúng tôi đã vươn hẳn lên”.

Y Cường kể, xong lớp học về vườn nhà, nhìn đâu anh cũng thấy những sai sót có thể gây nguy hiểm trong quá trình lao động phải khắc phục. Đầu tiên, anh dùng ống nhựa chạy lại hết các đường dây điện đang mắc lung tung trong nhà kho, tránh trường hợp dây hở, bị chuột cắn dẫn đến tai nạn đáng tiếc. Rồi anh dùng thép hàn chặt, cố định lại hệ thống dây cua-roa của máy phát điện, tránh tình trạng mắc tay hay mắc công cụ vào. Con đường nhỏ liên kết giữa các vườn cà phê, anh vận động bà con mở rộng thêm, bỏ tiền mua xi măng để trát những đoạn sạt lở.

Với những khu vườn quá sâu, gập gềnh không thể vận chuyển bằng xe máy, anh vận động bà con thay những bao đựng cà phê loại to sang bao loại nhỏ. “Xưa nay bà con tiếc tiền, tiếc công, toàn xài bao 50kg, vác đường dốc rất nguy hiểm. Nay bà con chuyển sang bao 10-20kg, vừa nhẹ nhàng, vừa an toàn”, Y Cường phấn khởi nói.

Video: ILO Việt Nam

Những cải tiến của Y Cường Long Dưng được các thành viên nòng cốt tổ hợp tác liên kết cà phê Đạ Nghịt ủng hộ nhiệt tình. Niên vụ 2023, tổ còn dựng được một nhà kính chuyên phơi cà phê Arabica hái chín, phục vụ sản xuất cà phê chất lượng cao. Bà con bớt hẳn công phơi, công kéo và trùm bạt che mưa. Nhà kính cũng làm hạt cà phê Đạ Nghịt được bảo quản tốt hơn, chất lượng cao hơn và sẽ bán được với giá tốt hơn, giúp người nông dân tăng thu nhập. Những cải tiến của Y Cường được cả Trưởng thôn Đạ Nghịt, Mặt trận thôn cũng như chính quyền xã Lát ủng hộ và cùng anh vận động bà con làm theo. Y Cường Long Dưng cũng được sự hỗ trợ của ngành nông nghiệp, của xã, của huyện để đưa những cải tiến của mình vào sản xuất.

Nâng cao nhận thức về ATVSLĐ trong chuỗi cung ứng cà phê Dự án Vision Zero Fund (ILO VZF) đã tích cực phối hợp với Tổng LĐLĐ Việt Nam trong việc chia sẻ thông tin, tham vấn ...

Góp phần bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động trong nông nghiệp Công tác an toàn, vệ sinh lao động (ATVSLĐ) trong ngành Nông nghiệp là một trong những vấn đề trọng tâm được ngành, Công đoàn ...