Tất nhiên 1 triệu tỷ đầu tư công không thể giải ngân sang các lĩnh vực khác hoặc vung vãi cho đủ ngành nghề vay bởi tiền nào ra tiền đó. Nhưng đầu tư công được giải ngân nhanh, sử dụng hiệu quả sẽ thúc đẩy nhiều thứ khác tăng theo, nhất là trong điều kiện ngặt nghèo nhiều thứ hiện nay. Thủ tướng đã nhiều lần chỉ đạo, hàng loạt biện pháp buộc các địa phương, bộ ngành phải tích cực trong đầu tư công và thậm chí mức kỷ luật đã được đưa ra. Nhưng thực tế vẫn như thế đó, vẫn chậm chạp dù kinh tế khó khăn, doanh nghiệp cần vốn, người lao động mong việc làm và vất vả hiện hữu trước mắt vẫn nhiều.

Ba năm qua, doanh nghiệp Việt Nam bị ba "cú đạp, cú đấm" liên hồi. Cú đạp thứ nhất là dịch Covid-19 bùng phát. Cú đạp tiếp theo là ảnh hưởng của bên ngoài khi nhu cầu tiêu dùng sụt giảm và lạm phát gia tăng. Cú đạp thứ ba là thủ tục hành chính trước đây cải cách bao nhiêu thì giờ chồng lên bấy nhiêu nên môi trường kinh doanh không có cơ hội cải thiện. TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương "than trời" như thế.

Còn đây cái nhìn của GS.TSKH Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài: “Doanh nghiệp "khốn khổ không thể tưởng tượng được". Không có tiền trả cho ngân hàng, cho lao động nên doanh nghiệp phải sa thải lao động. Không có tiền mua nguyên vật liệu, nên có khách hàng, doanh nghiệp cũng không sản xuất được. Họ kêu lên như vậy vì trong bối cảnh này, Nhà nước chỉ nên thúc đẩy, khuyến khích động viên doanh nghiệp, chấm dứt ngay những chính sách hoặc những sáng kiến chính sách tăng thu”.

“Chính sách tài khóa không phải tập trung vào thu mà phải tập trung vào chi. Đó là quản lý chi thế nào cho hiệu quả chứ không phải là tăng thu. Nhà nước nên tập trung giải quyết thực trạng trì trệ của một bộ phận bộ máy" (TS Nguyễn Đình Cung). Đó chính là trăn trở nếu không muốn nói là bức xúc của cả doanh nghiệp lẫn nhiều lãnh đạo bởi trì trệ mấy năm qua góp phần làm cho khó khăn thêm trầm trọng.

Mấy hôm trước, Chủ tịch Phan Văn Mãi cho hay đơn hàng của doanh nghiệp tại TP.HCM giảm trung bình 30% đến 50%! Những than thở trên tưởng chừng ít có mối liên hệ nào với đầu tư công hay cuộc sống khó khăn của hàng chục triệu lao động nhiều nơi hiện nay. Nhưng với nền kinh tế vận hành cần có sự hỗ trợ nhiều phía, quan hệ chặt chẽ thì tắc chỗ này sẽ nghẽn ở chỗ khác. Tiền đổ vào bất cứ nơi nào, công hay tư thì sẽ như dòng nước tưới tắm khắp nơi và tỏa đi nhiều hướng, giúp nhiều doanh nghiệp đang khát vốn, thiếu đơn hàng, người lao động phập phù áo cơm sẽ thêm nhiều cơ hội.

Thời gian gần đây ,đầu tư công đã có dấu hiệu khởi sắc hơn với tỷ lệ ước giải ngân sáu tháng so với kế hoạch giao đạt 30,49%, tăng khá hơn nhiều so với cùng kỳ 2022 (25,68%). Nỗ lực hỗ trợ nhiều ngành nghề của Nhà nước và kết quả hồi phục nhẹ đơn hàng của một số thị trường đang làm bầu không khí chung có vẻ dễ thở hơn. Dấu hiệu rõ nhất có thể thấy ở sự "nhúc nhích" của thị trường bất động sản vốn "chết lâm sàng" cả năm qua. Không lạc quan thái quá nhưng đừng bi quan quá độ và kiên nhẫn vượt qua từng khó khăn sẽ dần đem lại kết quả tốt hơn, "an toàn" nhiều hơn cho cả nền kinh tế nước nhà lẫn cuộc sống mỗi gia đình.

HÀ PHAN