Công nhân làm việc trong không gian ngột ngạt, bí bách dưới cống thải có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khoẻ. Ảnh: NGUYỄN LUẬN

Công nhân làm việc trong cống thoát nước có môi trường lao động tiềm ẩn các mối nguy hiểm, có hại đặc thù. Bởi hệ thống cống thoát nước được thiết kế để dẫn nước thải, nước mưa và các chất thải khác nên không gian tối, ẩm ướt, chật hẹp và nhiều chất có hại.

Theo Thông tư số 29/2018/TT-BLĐTBXH và QCVN 34:2018/BLĐTBXH, không gian hạn chế là không gian có các đặc điểm: đủ lớn để chứa người lao động làm việc; về cơ bản không được thiết kế cho người vào làm việc thường xuyên; có một hoặc nhiều yếu tố nguy hiểm, có hại.

Bên cạnh đó có một trong các hạn chế hoặc kết hợp các hạn chế sau: hạn chế không gian, vị trí làm việc; hạn chế việc trao đổi không khí với môi trường bên ngoài; hạn chế lối vào, lối ra bởi vị trí hoặc kích thước (không thuận lợi cho việc thoát hiểm).

Cống thoát nước thường hẹp và có khoảng không hạn chế, gây khó khăn cho việc di chuyển và thao tác. Điều đó có nghĩa, cống thoát nước là một không gian hạn chế.

Rác thải, bùn nhão được công nhân chuyển lên miệng cống bằng xô lớn, trước khi được đưa về nơi tập kết. Ảnh: NGUYỄN LUẬN

Thường xuyên làm việc trong môi trường làm việc như vậy, công nhân có nguy hiểm về thể chất do môi trường làm việc hạn chế và tối tăm của cống rãnh có thể dẫn đến trượt, vấp và ngã, vật sắc nhọn, mảnh vụn nhô ra và bề mặt không ổn định.

Công nhân thông cống tắc phải sử dụng các thiết bị, dụng cụ chuyên dụng để thực hiện nhiệm vụ của mình (bao gồm thiết bị bảo trì và sửa chữa cho hệ thống thoát nước, cũng như các công cụ để làm sạch và thông tắc nghẽn). Làm việc với các thiết bị và máy móc chuyên dụng trong không gian hạn chế có thể làm tăng nguy cơ tai nạn và thương tích. Trục trặc, vướng víu hoặc sử dụng thiết bị không đúng cách có thể dẫn đến tổn hại nghiêm trọng.

Nguy cơ bị điện giật có thể tăng trong môi trường như vậy, do dây điện ngầm hoặc dây dẫn điện của các thiết bị hay dụng cụ chuyên dụng được sử dụng để sửa chữa hoặc thông tắc cống và có sự hiện diện của nước.

Theo thời gian, hệ thống cống rãnh có thể xuống cấp, dẫn đến mất ổn định về cấu trúc. Sụp đổ có thể khiến công nhân có nguy cơ bị mắc kẹt hoặc bị thương.

Làm việc trong những môi trường chật hẹp và tối trong thời gian dài có thể gây ra chứng sợ bị giam cầm, mất phương hướng và khả năng bị mắc kẹt trong không gian chật hẹp.

Hệ thống thoát nước có thể bị nước dâng đột ngột khi có mưa lớn hoặc lũ lụt. Người lao động bị ngập trong cống có thể đối mặt với nguy cơ chết đuối hoặc bị cuốn trôi.

Ông Đặng Minh Thông, Đà Nẵng, người có 20 năm làm công nhân nạo vét cống thải. Ảnh: NGUYỄN LUẬN

Cống thoát nước có thể chứa các loại khí nguy hiểm như Metan, Hydro Sunfua, Cacbon đioxit và Amoniac. Những khí này được tạo ra như sản phẩm phụ của quá trình phân hủy chất hữu cơ và có thể gây hại hoặc thậm chí gây tử vong nếu hít phải ở nồng độ cao.

Nước thải có thể chứa hỗn hợp hóa chất, bao gồm chất thải công nghiệp, chất tẩy rửa và các chất ô nhiễm khác. Tiếp xúc với các hóa chất này có thể dẫn đến kích ứng da, các vấn đề về hô hấp và các vấn đề sức khỏe khác.

Trong một số trường hợp, lượng oxy trong cống có thể không đủ, dẫn đến thiếu không khí để thở. Điều này có thể dẫn đến khó thở, bất tỉnh và thậm chí tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.

Nước thải chứa nhiều loại vi khuẩn, vi rút và các vi sinh vật khác có thể gây ra các bệnh nguy hiểm nếu công nhân tiếp xúc với chúng. Các bệnh và nhiễm trùng từ nguồn nước có thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp hoặc qua nước và các bề mặt bị ô nhiễm

Căng thẳng nhiệt và mất nước: Sự gắng sức về thể chất cùng với sự ẩm ướt và thông gió hạn chế, có thể dẫn đến căng thẳng nhiệt và mất nước, đặc biệt là trong thời tiết nóng.

Thông tin liên lạc có thể gặp khó khăn trong hệ thống cống rãnh do khả năng tiếp nhận âm thanh bị hạn chế; tiếng ồn từ nước chảy và thiết bị có thể cản trở các thành viên trong nhóm giao tiếp với nhau hay truyền tin giữa người công nhân đang làm việc trong cống với người giám sát ở bên ngoài.

Để phòng ngừa nguy cơ mất an toàn khi làm việc trong cống thoát nước, công nhân cần nhận thức được các rủi ro tiềm ẩn về sức khỏe và an toàn khi tiếp xúc với khí độc hại, vi khuẩn, vi rút và các mầm bệnh khác có trong nước thải. Do đó phải sử dụng đầy đủ phương tiện bảo vệ cá nhân, bao gồm thiết bị bảo vệ cơ quan hô hấp, găng tay và quần áo bảo hộ.

Người lao động cần được đào tạo về quy trình vào không gian hạn chế và kỹ thuật cứu hộ trong trường hợp khẩn cấp.

Doanh nghiệp cần xây dựng trình tự các bước làm việc an toàn trong cống thoát nước. Những quy trình làm việc phải thường xuyên phổ biến và cập nhật thông tin cho người lao động trước mỗi ca làm việc hoặc có thể lồng ghép trong chương trình huấn luyện ATVSLĐ định kỳ của doanh nghiệp.

Công nhân thoát nước nên sử dụng thiết bị giám sát khí để phát hiện các loại khí nguy hiểm tiềm tàng như khí Metan và Hydro sunfua. Các thiết bị này giúp đảm bảo rằng nồng độ khí nằm trong giới hạn an toàn và đưa ra cảnh báo sớm nếu nồng độ khí độc tăng cao, trở nên nguy hiểm.

Công nhân có thể cần dựa vào radio hoặc các thiết bị liên lạc khác để giữ liên lạc với các thành viên trong nhóm của họ. Việc di chuyển trong hệ thống thoát nước cũng có thể khó khăn và môi trường làm việc dễ làm hỏng các thiết bị liên lạc, vì vậy cần phải đào tạo người lao động biết cách sử dụng các thiết bị liên lạc thích hợp.

Công nhân thoát nước phải được chuẩn bị cho các trường hợp khẩn cấp như lũ lụt, trục trặc thiết bị hoặc rò rỉ khí gas. Việc đào tạo và diễn tập thường xuyên là rất quan trọng để đảm bảo rằng người lao động biết cách ứng phó hiệu quả với các tình huống bất ngờ.

Do môi trường lao động đặc thù, khó có thể áp dụng các biện pháp cải thiện điều kiện làm việc nên sử dụng thiết bị bảo vệ cá nhân là giải pháp hiệu quả nhất. Người lao động cần được hướng dẫn sử dụng và bảo quản các thiết bị bảo vệ cá nhân đúng cách. Thiết bị thở cá nhân phải được kiểm tra cẩn thận trước khi sử dụng để đảm bảo rằng tình trạng thiết bị là hoàn hảo.

Theo Viện Khoa học An toàn vệ sinh lao động

Hơn một năm xảy ra 3 vụ tai nạn lao động tại Công ty Sumitomo Heavy Industries Việt Nam

Doanh nghiệp và công đoàn chủ động đảm bảo an toàn lao động và sức khỏe người lao động

Một số vấn đề về quản lý vệ sinh lao động và chăm sóc sức khỏe người lao động