Người lao động cần làm gì để đình công diễn ra hợp pháp.

Trước hết, đình công được hiểu là một hiện tượng trong quan hệ lao động, xảy ra khi mâu thuẫn phát sinh giữa tập thể người lao động và người sử dụng lao động lên đến mức không thể giải quyết bằng các biện pháp thương lượng thông thường. Thực tế đa số các cuộc đình công ở nước ta trong thời gian qua đều rơi vào tình trạng trái pháp luật.

Theo khoản 1 điều 209 Bộ luật lao động 2012 quy định: “Đình công là sự ngừng việc tạm thời, tự nguyện và có tổ chức của tập thể lao động nhằm đạt được yêu cầu trong quá trình giải quyết tranh chấp lao động”.

Trong luật có quy định về người lãnh đạo của các cuộc đình công. Cụ thể sẽ do Ban Chấp hành Công đoàn cơ sở hoặc Ban Chấp hành Công đoàn lâm thời (gọi chung là Ban Chấp hành Công đoàn cơ sở) tổ chức và lãnh đạo. Đối với doanh nghiệp chưa có Ban Chấp hành Công đoàn cơ sở thì việc tổ chức và lãnh đạo đình công phải do đại diện được tập thể lao động cử và việc cử này đã được thông báo với Công đoàn huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh hoặc tương đương (gọi chung là đại diện tập thể lao động).

Trao đổi về vấn đề này, bà Đinh Thị Thanh Hà – Phó Chủ tịch LĐLĐ Đà Nẵng cho rằng: “Nếu người lao động chủ động tìm đến Công đoàn cơ sở, hoặc Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở khi xảy ra tranh chấp lao động tập thể về quyền lợi thì Công đoàn sẽ hỗ trợ người lao động tiến hành các bước đình công hợp pháp. Đồng thời, Công đoàn sẽ chủ động trong việc giải quyết các vấn đề tiếp theo”.

Liên hệ đến vụ việc đình công mới đây diễn ra ở Đà Nẵng do các tài xế lái xe buýt của Công ty Cổ Phần Công Nghiệp Quảng An 1, bà Đinh Thị Thanh Hà chia sẻ: “Khi diễn ra đình công, LĐLĐ đã nhanh chóng làm việc và có thái độ quyết liệt trước các sai phạm xâm phạm quyền lợi người lao động về nợ BHXH và trả chậm lương. Tuy nhiên, câu chuyện ở đây là nếu người lao động tìm đến Công đoàn, hoặc Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở là LĐLĐ thành phố thì LĐLĐ thành phố sẽ chủ động nắm bắt được tình hình của sự việc, cũng như tiến hành làm việc trước đó với công ty, doanh nghiệp”.

Hiện nay, việc tiến hành đình công hợp pháp phải thực hiện qua 3 bước gồm:

Bước 1 là lấy ý kiến

Theo Điều 212 Bộ luật lao động 2012, Ban Chấp hành Công đoàn cơ sở hoặc đại diện tập thể lao động lấy ý kiến để đình công, quyết định thời gian và hình thức tổ chức lấy ý kiến để đình công và thông báo cho người sử dụng lao động biết trước ít nhất 1 ngày. Ban Chấp hành Công đoàn cơ sở hoặc đại diện tập thể lao động ra quyết định đình công bằng văn bản và lập bản yêu cầu (yêu cầu đáp ứng hay giải quyết như thế nào) khi có ý kiến đồng ý của trên 50% tổng số người lao động (đối với doanh nghiệp hoặc bộ phận doanh nghiệp có dưới 300 người lao động) và trên 75% số người được lấy ý kiến (đối với doanh nghiệp hoặc bộ phận doanh nghiệp có từ 300 người lao động trở lên).

Việc tổ chức lấy ý kiến có thể thực hiện bằng hình thức bỏ phiếu hoặc lấy chữ ký. Nội dung lấy ý kiến để đình công bao gồm: những vấn đề tranh chấp lao động tập thể đã được cơ quan, tổ chức giải quyết nhưng tập thể lao động không đồng ý; thời điểm bắt đầu đình công, địa điểm đình công; việc đồng ý hay không đồng ý đình công.

Đối với doanh nghiệp hoặc bộ phận doanh nghiệp có dưới 300 người lao động thì lấy ý kiến trực tiếp của người lao động. Đối với doanh nghiệp hoặc bộ phận doanh nghiệp có từ 300 người lao động trở lên thì lấy ý kiến của thành viên Ban Chấp hành Công đoàn cơ sở, Tổ trưởng tổ Công đoàn và Tổ trưởng tổ sản xuất; trường hợp không có Công đoàn cơ sở thì lấy ý kiến của Tổ trưởng, Tổ phó tổ sản xuất.

Bước 2 là ra quyết định đình công

Quyết định đình công phải nêu rõ thời điểm bắt đầu đình công, địa điểm đình công, có chữ ký của đại diện Ban Chấp hành Công đoàn cơ sở hoặc đại diện tập thể lao động; trường hợp là đại diện của Ban Chấp hành Công đoàn cơ sở thì phải đóng dấu của tổ chức Công đoàn.

Bước 3 là tiến hành đình công

Đến thời điểm bắt đầu đình công đã được báo trước trong bản yêu cầu, nếu người sử dụng lao động không chấp nhận giải quyết yêu cầu thì Ban Chấp hành Công đoàn cơ sở hoặc đại diện tập thể lao động tổ chức và lãnh đạo đình công.

Như vậy, người lao động cần nắm rõ các quy định về pháp luật để khi xảy ra các vụ việc thì tìm đến đúng “địa chỉ” giúp các cuộc đình công trở nên hợp pháp và đạt được mục đích về đòi hỏi quyền lợi.