Cuộc họp trực tuyến lần thứ nhất giữa Cục Hàng hải Việt Nam với các bên liên quan và thuyền trưởng tàu Việt Tín 01.

Tiếng kêu cứu vọng từ biển khơi

“No Food”, “No Salary” - Help us (nghĩa là không thức ăn, không lương, hãy cứu chúng tôi). Đó là thông điệp cầu cứu đã được các thuyền viên tàu Việt Tín 01 khắc khoải ghi lên mạn tàu. Họ đã bị đói, bị bỏ rơi và nợ lương trong vòng 2,5 tháng tính đến khi tiếng kêu cứu của họ được một kênh truyền thông của Malaysia đăng tải.

Tôi vẫn nghe câu chuyện mà các thủy thủ kể cho nhau, đời sống thuyền viên nhiều bấp bênh, vất vả. Nhưng lênh đênh trên đại dương đầy sóng gió và nguy hiểm không đáng sợ bằng… bị nợ lương. Những năm gần đây, ngành vận tải biển suy giảm khiến thu nhập của thuyền viên giảm sút. Tình trạng nợ lương của người lao động đang diễn ra tại không ít doanh nghiệp. Những cam kết trong hợp đồng lao động không được thực hiện và thiệt thòi luôn thuộc về thuyền viên.

Nhưng phải đến khi, chính thuyền viên tàu Việt Tín 01 (đang neo tại Cảng Johor, Malaysia) nhắn tin cho tôi về việc, họ đang khắc khoải mong được về nhà. Vì rằng 4 tháng ròng rã họ cùng nhau trải qua những ngày bức bí trên tàu. Họ không được doanh nghiệp thông tin liên lạc, không cấp tiền ăn và cũng không có lương. Phải nén lòng tự trọng, 12 người đàn ông trải qua nhiều sóng gió, được thuyền trưởng đồng ý đã viết chữ cầu cứu lên mạn tàu.

Thuyền viên cầu cứu

“No food”, “no salary” - “help us”! Thông điệp đó được Liên minh Thủy thủ Quốc gia Malaysia (NUSPM) chú ý. Họ đã gửi thư và được trang tin Malaysiakini đăng tải, nói về 12 thuyền viên Việt Nam mắc kẹt trên biển Malaysia trong vô vàn khó khăn thiếu thốn từ tháng 3/2020.

Biết được sự việc trên, Đại sứ quán Việt Nam tại Maylaysia đã cấp cho thuyền viên 2.000 RM (đồng Malaysia) cùng đồ dùng để thuyền viên vượt qua khó khăn. Cục Lãnh sự (Bộ Ngoại giao) cũng đã thông báo cho Cục Hàng hải Việt Nam tình trạng của các thuyền viên tàu Việt Tín 01. Tiếng kêu cứu của 12 thuyền viên đã vượt qua ranh giới quốc gia, về được đến đất mẹ - nơi Công ty TNHH Công nghệ mới Thuận Thiên (chủ tàu) đang đóng trụ sở.

Ông Lương Quyết Thắng - Thuyền trưởng tàu Việt Tín 01 cho biết: “Trong hơn 1 tháng, thuyền viên không có đủ lương thực thực phẩm. Anh em tìm được bao bột mì mốc cũng phải chế biến thành thức ăn để sống qua ngày. Những hạt gạo cuối cùng được dành để nấu cháo. Tôi hầu như không ngủ được và bất lực. Có những lần, tôi nghe các cháu nói, đêm qua mơ được một bữa no mà lòng đau nhức nhối…”.

Thuyền viên tàu Việt Tín nấu ăn bằng bột mì mốc.

Ông Lương Quyết Thắng cùng 11 thuyền viên khác nhập tàu từ ngày 10/3/2020 theo hợp đồng lao động ký với Công ty TNHH Công nghệ mới Thuận Thiên. Theo thỏa thuận với Công ty, 12 thuyền viên thực hiện nhiệm vụ trong vòng 15 - 20 ngày nhằm đưa tàu Việt Tín 01 từ cảng Johor (Malaysia) về Việt Nam. Nếu quá thời hạn trên mà tàu chưa về được Việt Nam, Công ty sẽ tiếp tục chi trả tiền ăn, tiền lương cho người lao động.

Doanh nghiệp không thực hiện trách nhiệm với người lao động và yêu cầu của cơ quan chức năng

Trước thông tin người lao động phản ánh và đề nghị của Cục Lãnh sự (Bộ Ngoại giao) về việc hỗ trợ thuyền viên tàu Việt Tín về nước, Cục Hàng hải Việt Nam đã có cuộc làm việc trực tuyến với Công ty TNHH Công nghệ mới Thuận Thiên (bên mua tàu) và Công ty cổ phần Vận tải Việt Tín (bên bán tàu). Giữa hai Công ty đã có một hợp đồng mua bán tàu Việt Tín 01 và hiện đang thực hiện đến phần 3 của hợp đồng. Công ty TNHH Công nghệ mới Thuận Thiên còn phải thanh toán cho Công ty cổ phần Vận tải Việt Tín số tiền 4 tỷ đồng mới hoàn tất việc mua bán tàu.

Phát biểu kết luận, Phó Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam Hoàng Hồng Giang khẳng định, Công ty cổ phần Vận tải Việt Tín hiện vẫn đang là chủ tàu Việt Tín 01, do vậy chịu trách nhiệm với con tàu và các thuyền viên trên tàu theo quy định của pháp luật về hàng hải. Công ty TNHH Công nghệ mới Thuận Thiên là đơn vị ký hợp đồng với các thuyền viên, thợ sửa chữa và điều động nhân lực này xuống tàu, chịu trách nhiệm trực tiếp về sự an toàn, chế độ chính sách liên quan đến các thuyền viên và thợ sửa chữa trên tàu Việt Tín 01.

Thuyền viên bắt vẹm nấu cháo

Đồng chí Phó Cục trưởng yêu cầu, ngay sau cuộc họp, Công ty cổ phần Vận tải Việt Tín và Công ty TNHH Công nghệ mới Thuận Thiên khẩn trương có văn bản báo cáo cụ thể, chi tiết các nội dung liên quan với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về tình hình tàu Việt Tín 01 và các thuyền viên tại Malaysia, kèm theo đầy đủ hồ sơ và các giấy tờ có liên quan. Mặt khác, hai Công ty có biện pháp liên lạc với các thuyền viên tại Malaysia để nắm rõ tình hình, kịp thời chia sẻ, hỗ trợ nhất là về vấn đề lương thực, sức khỏe, y tế...

Cục Hàng hải Việt Nam đã 3 lần gửi Công văn cho Công ty TNHH Công nghệ mới Thuận Thiên yêu cầu doanh nghiệp chi trả tiền ăn, chi trả tiền lương và đóng kinh phí cho Đại lý tàu để làm các thủ tục cần thiết cho 12 thuyền viên tàu Việt Tín 01 về nước. Đồng thời thực hiện trách nhiệm của chủ tàu với thuyền viên theo quy định tại Nghị định số 121/2014/NĐ-CP ngày 24/12/2014 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Công ước Lao động hàng hải năm 2006 về chế độ lao động của thuyền viên làm việc trên tàu và Thông tư số 38/2017/TT-BTC ngày 28/4/2017 của Bộ Tài chính Hướng dẫn thanh toán chi phí hồi hương cho thuyền viên.

Nhưng Công ty TNHH Công nghệ mới Thuận Thiên nhiều lần trì hoãn không chuyển chi phí để Đại lý quản lý tàu Việt Tín 01 thực hiện thủ tục đưa thuyền viên về nước. Chi phí để làm thủ tục đưa 12 thuyền viên về nước là là 22.000 RM (khoảng 5.100 USD).

“Trong khoảng thời gian từ sau ngày 31/3/2020 chúng tôi đã thanh toán một phần tiền lương cho anh em. Chúng tôi chỉ thuê công việc trong thời gian ngắn hạn trong 15 ngày. Do ảnh hưởng của dịch Covid-19 dẫn đến việc tàu không được sửa chữa theo kế hoạch. Đây là trường hợp “bất khả kháng” nên Công ty không thể thực hiện các yêu cầu của Cục Hàng hải Việt Nam” - ông Nguyễn Hữu Huấn - Giám đốc Công ty Thuận Thiên cho biết.

Theo ông Lương Quyết Thắng - thuyền trưởng tàu Việt Tín 01: “Khi ký hợp đồng lao động, Công ty Thuận Thiên không cho thuyền viên biết về tình trạng thực tế của tàu mà chỉ thông tin về nội dung công việc đưa tàu về. Khi sang tới Malaysia, thực tế là con tàu không đủ điều kiện vận hành như thiếu máy đèn, thiếu 4 chức danh trên tàu. Đồng thời, Công ty TNHH Công nghệ mới Thuận Thiên chưa thanh toán số tiền còn lại với Công ty Cổ phần Vận tải Việt Tín, đồng thời cũng không nộp chi phí neo đậu tại cảng. Do vậy, thuyền viên không được lên bờ và cũng không được về nước do ảnh hưởng của dịch Covid-19”.

Công ty TNHH Công nghệ mới Thuận Thiên trả lời Cục Hàng Hải Việt Nam bằng văn bản

Do sự yêu cầu của Cục Hàng hải Việt Nam, Công ty mới chi trả tiền ăn tháng 7/2020 cho thuyền viên (còn thiếu 51 triệu đồng) và chưa chi trả tiền ăn tháng 8/2020 cũng như lương cho người lao động. Cộng dồn đến nay, Công ty đã nợ mỗi thuyền viên hàng trăm triệu đồng tiền lương.

Cuối tháng 8/2020, Cục Hàng hải Việt Nam có thông báo cho thuyền trưởng tàu Việt Tín 01 sẽ tổ chức cuộc họp trực tuyến thứ hai giữa Công ty TNHH Công nghệ mới Thuận Thiên, Công ty cổ phần Vận tải Việt Tín để bàn bạc, tìm hướng giải quyết vấn đề. Nhưng cuộc họp cuối cùng đã không diễn ra. Còn kế hoạch của Đại lý tàu Việt Tín tại Malaysia đã thay đổi, đến ngày 30/8 vẫn chưa đưa thuyền viên rời tàu như thông báo trước đó.

Thông báo rồi lại thông báo. Văn bản chồng văn bản. Thuyền viên tàu Việt Tín 01 vẫn sống trong điều kiện bức bí trên tàu. Tình trạng của họ sau gần 6 tháng vẫn không có gì thay đổi. Đó là vẫn bị nợ lương. Thiếu lương thực. Vẫn ở trên tàu. Chỉ có khác một điều là, người nhà thuyền viên đã phải gửi tiền sang cho chồng, cho con mua thuốc phòng thân. Vì trên tàu hiện không còn một viên thuốc cảm.

Không biết thuyền viên sẽ phải chờ chuyến bay về Việt Nam trong bao lâu nữa. Nhưng cứ nghĩ, những ai phải cách ly trong 15 ngày vì Covid-19 sẽ có tâm trạng bức bí thế nào. Còn những thuyền viên tàu Việt Tín 01 ở trên tàu gần 6 tháng trong điều kiện thiếu thốn, khắc khổ và… cách ly xã hội. Nếu quý vị cũng sống trên tàu như họ. Quý vị sẽ như thế nào?

Covid-19: Cập nhật thông tin mới nhất ngày 30/8

Hồ Gươm dậy sóng

"Đi cùng người bố mới thế, nếu đi cùng người mẹ thì sao?"