Giải pháp tăng oxy và giảm tảo trong ao bằng phương pháp vật lý mang lại hiệu quả thiết thực

Giải pháp tăng oxy và giảm tảo trong ao bằng phương pháp vật lý do đoàn viên Công đoàn, Thạc sĩ Hồ Quốc Hùng, Trưởng Phòng Thí nghiệm cơ khí – Tự động hóa – Vật liệu mới, Trung tâm Ứng dụng tiến bộ Khoa học và Công nghệ TP Cần Thơ thực hiện. Đây là 1 trong 15 sáng kiến có hiệu quả áp dụng và phạm vi ảnh hưởng trong toàn quốc theo Quyết định số 385/QĐ-UBND, ngày 20/02/2023 của Chủ tịch UBND TP Cần Thơ đã mang lại hiệu quả thiết thực và được áp dụng rộng rãi tại nhiều địa phương.

Thạc sĩ Hồ Quốc Hùng nhận Bằng Lao động sáng tạo của Tổng LĐLĐ Việt Nam. Ảnh: NVCC

Hiện nay, vấn đề tảo trong ao nuôi và cách xử lý luôn được bà con chăn nuôi tôm quan tâm và tìm hiểu nhiều nhất. Trong ao nuôi thủy sản nói chung và nuôi tôm nói riêng, tảo chính là một trong những thành phần không thể thiếu để cung cấp nguồn dinh dưỡng và oxy hòa tan trong ao nuôi, cung cấp dưỡng chất cho các loài động vật thủy sản. Tuy nhiên, mật độ tảo phải được giữ ở mức phù hợp và đặc biệt là giữ cho nguồn nước không có các loài tảo độc là một vấn đề không hề đơn giản đối với bà con nuôi tôm vùng ĐBSCL.

Đặc biệt, tảo lam không phải là thức ăn cho các loại phiêu sinh động vật, chúng phát triển mạnh vào giữa và cuối chu kỳ nuôi, khi mà chất thải của động vật tích tụ nhiều, thức ăn dư thừa làm tảo phát triển mạnh mẽ (tảo nở hoa) như một lớp sơn quánh đặc phủ kín mặt ao, gây thiếu oxy vào ban đêm tùy theo mật độ tảo làm cho cá bị ngạt do thiếu oxy.

Ngoài việc gây ra các tình trạng trên, chúng còn tiết độc tố gây bệnh cho cá, đặc biệt những loại cá ăn lọc như cá mè trắng, mè hoa, các loại nhuyễn thể, giáp xác và cho cả con người nếu ăn phải. Khi tiếp xúc với các loại tảo này, có thể gây dị ứng da và mắt, ăn với lượng nhỏ có các triệu trứng về dạ dày, ruột; ăn nhiều có thể gây hại tới gan, hệ thần kinh.

Thạc sĩ Hồ Quốc Hùng bên sáng kiến mới của mình. Ảnh: NVCC

Bên cạnh đó, việc đảm bảo đủ oxy trong nước đóng vai trò rất quan trọng, quyết định năng suất chất lượng của tôm, cá trong các ao nuôi. Hiện nay, tại các ao nuôi chủ yếu sử dụng hệ thống guồng cánh quạt khuấy nước hoặc máy thổi khí. Tuy nhiên, các phương pháp này tồn tại những hạn chế sau: Chi phí đầu tư cao, dễ bị ăn mòn, độ bền kém (nhất là đối với những ao nuôi nước lợ), tốn năng lượng (điện, dầu) vận hành, chỉ hòa tan oxy vào bề mặt nước ao, không loại bỏ tồn dư các chất độc khác trong ao nuôi.

Hiện nay, Giải pháp tăng oxy và giảm tảo trong ao bằng phương pháp vật lý trong các ao, hồ nuôi thủy sản nhằm khắc phục các hạn chế trên với mức chi phí đầu tư ban đầu rẻ hơn và có tuổi thọ cao hơn so với các phương pháp khác. Quy trình hoạt động của giải pháp này cũng đơn giản.

Đầu tiên, nguồn nước trong ao nuôi sẽ đi máy bơm. Nước tiếp tục đi qua hệ thống từ trường tĩnh giúp ion hóa nguồn nước có khả năng chuyển đổi cấu trúc phân tử của nước thành các cụm nhỏ hơn, các cụm nước nhỏ này sẽ tự tăng cường sinh học có sẵn trong nước. Mục đích làm giảm độ nhớt trong nước, làm tăng sự phân lớp nước và giảm lượng Nitơ đáy ao.

Tiếp tục qua hệ thống va đập phân tử trong dòng chảy tầng, nước đã qua xử lý phân chia ở mép hàng đầu ở mỗi phần tử của cánh va đập sẽ đi theo các dòng nước được tạo bởi hình dạng phần tử. Tại mỗi phần tử tiếp theo, hai dòng nước được chia nhỏ hơn, dẫn đến sự phân tầng tăng theo cấp số nhân. Sự phân lớp và giảm độ nhớt của nước sẽ làm lượng thức ăn dư thừa có trong ao kéo xuống dưới đáy ao, tảo không có nguồn thức ăn để sử dụng.

Tiếp đó, nước tiếp tục đi qua hệ thống injecter để phối trộn không khí tăng oxy trong ao nuôi trồng thủy sản. Cuối cùng, nước sẽ đi qua hệ thống định hướng dòng chảy. Giải pháp này dựa trên việc xử lý nguồn thức ăn và môi trường sống của tảo.

Hình ảnh ao nuôi cá TRƯỚC và SAU khi xử lý tại quán Ao Bèo (KDC Hồng Phát - Cần Thơ). Ảnh: NVCC

Về hiệu quả kinh tế, giải pháp này là một phương pháp vật lý có tính ổn định cao, an toàn cho con người và thân thiện với môi trường. Đặc biệt, giải pháp tăng oxy và giảm tảo trong ao bằng phương pháp vật lý hoàn toàn không sử dụng hóa chất hoặc vi sinh mà làm tăng hàm lượng oxy và giảm tảo có trong ao nuôi thủy sản. Chi phí đầu tư ban đầu không quá cao, có thể ứng dụng từ các hộ gia đình nuôi thủy sản đến các vùng nuôi trồng thủy sản lớn.

Về lợi ích xã hội, đây là giải pháp toàn diện, hiệu quả và bền vững trong việc hạn chế và phòng tránh ô nhiễm môi trường nước trong nuôi trồng thủy sản. Qua đó, góp phần bảo vệ sức khỏe cho người lao động tại các doanh nghiệp nuôi trồng và người dân trong khu vực nuôi trồng thủy sản.

Hiện tại, việc ứng dụng giải pháp này được áp dụng tại một số ao nuôi trên địa bàn TP Cần Thơ, Hậu Giang, Sóc Trăng, Đồng Tháp... và mang lại những hiệu quả thiết thực, được đông đảo người dân, doanh nghiệp hưởng ứng.

Sáng kiến của Thạc sĩ Hồ Quốc Hùng được áp dụng tại các doanh nghiệp. Ảnh: NVCC

Ngoài ra, công nghệ trong thực hiện giải pháp này còn được ứng dụng xử lý màu và mùi của nước nắm, giúp nâng cao chất lượng nước nắm. Ứng dụng phương pháp này còn giúp xử lý tảo và mùi hôi của các con kênh, rạch nội ô trên địa bàn TP Cần Thơ và các khu đô thị của các tỉnh.

Ngoài giải pháp này, thời gian qua, Thạc sĩ Hồ Quốc Hùng còn thực hiện nhiều sáng kiến, giải pháp hữu hiệu và được chuyển giao công nghệ, ứng dụng rộng rãi trong đời sống, như: “Cải tiến máy rửa rau quả oxy hóa sâu bằng phương pháp tích hợp thêm buồng phản ứng”, “Tích hợp công nghệ từ trường và công nghệ lọc cải tiến hệ thống xử lý nước cấp, nước uống”, “Mô hình nước tưới nông nghiệp”, “Mô hình xử lý nước thải bằng công nghệ oxy hóa sâu”, “Giải pháp xử lý mùi trong sản xuất, chăn nuôi”, “Thiết bị tạo nước ion nông nghiệp”, “Thiết bị tạo dung dịch sát khuẩn anolyte”…

Với nhiều nỗ lực đóng góp, đoàn viên Công đoàn Hồ Quốc Hùng vinh dự nhận được nhiều khen thưởng của UBND, LĐLĐ TP Cần Thơ, trong đó có Bằng Lao động sáng tạo của Tổng LĐLĐ Việt Nam năm 2019.