Công nhân Xây dựng ký hợp đồng ngắn hạn còn rất thiệt thòi về chế độ bảo hiểm. Ảnh: TL

Đến nay, Bộ Xây dựng đã cơ bản hoàn thành việc cổ phần hóa các doanh nghiệp trực thuộc Bộ và đang tiến hành cổ phần hóa 2 công ty mẹ - Tổng Công ty Xi măng Việt Nam (Vicem) và Tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà đô thị (HUD).

Trong quá trình thực hiện cổ phần hóa, đã có 146.126 lao động trong các doanh nghiệp cổ phần hóa được sắp xếp lại, trong đó có 25.899 lao động dôi dư được hỗ trợ kinh phí với tổng số tiền trên 903 tỷ đồng.

Sau cổ phần hóa, các doanh nghiệp đã tiến hành cơ cấu lại lĩnh vực sản xuất kinh doanh, thực hiện nhiều biện pháp khắc phục khó khăn, thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh, giải quyết việc làm cho người lao động như: tổ chức lại sản xuất, mở rộng thị trường, địa bàn thi công, đấu thầu xây dựng và tìm kiếm việc làm, khai thác thị trường; liên đoanh, liên kết, đẩy mạnh công tác đào tạo, đào tạo lại, xuất khẩu lao động, kinh doanh đa ngành nghề… Hầu hết người lao động được ký hợp đồng lao động theo quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, theo đồng chí Nguyễn Thị Thủy Lệ - Chủ tịch Công đoàn Xây dựng Việt Nam, do đặc thù ngành Xây dựng sử dụng khá nhiều lao động thời vụ, lao động phổ thông, nên một số lao động thực hiện ký hợp đồng thông qua người đại diện theo nhóm. Do đó, chế độ chính sách thường không bảo đảm, nhất là về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế…

Nhiều doanh nghiệp đã thực hiện đào tạo và đào tạo lại người lao động, chi trả 100% tiền lương và các chi phí có liên quan khi người lao động tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng theo yêu cầu của doanh nghiệp. Ngoài ra, một số doanh nghiệp khuyến khích, tạo điều kiện và hỗ trợ kinh phí khi người lao động tự học tập nâng cao trình độ, nghiệp vụ, tay nghề phù hợp với công việc được phân công.

Theo kết quả khảo sát của Công đoàn Xây dựng Việt Nam, năm 2019 có khoảng 22,25% doanh nghiệp thực hiện làm việc 40 giờ/tuần, 14,45% doanh nghiệp thực hiện làm việc 44 giờ/tuần, 53,44% doanh nghiệp thực hiện làm việc 48 giờ/tuần.

Một số doanh nghiệp thực hiện nghỉ việc riêng hưởng nguyên lương cao hơn quy định của pháp luật: người lao động nghỉ kết hôn (luật quy định 3 ngày) thì 14,21% doanh nghiệp thực hiện số ngày nghỉ từ 5 - 8 ngày. Con kết hôn (luật quy định 1 ngày, có 14,7% doanh nghiệp thực hiện từ 2 - 3 ngày); tứ thân phụ mẫu, vợ (chồng), con chết (luật quy định nghỉ 3 ngày, thực tế có 11,27% doanh nghiệp thực hiện nghỉ từ 4 - 6 ngày)… 84% doanh nghiệp tổ chức ăn ca cho người lao động có trị giá suất ăn từ 15.000 đồng/suất trở lên.

Theo báo cáo của các doanh nghiệp, bình quân tiền lương trả cho người lao động tăng bình quân từ 5 - 8%/năm và có chi trả các chế độ phụ cấp. Hầu hết doanh nghiệp thực hiện thưởng tháng lương thứ 13 cho người lao động với mức 1 - 3 tháng lương thu nhập. Một số doanh nghiệp thực hiện thưởng theo tháng, quý, 6 tháng, đột xuất cho người lao động.

Anh Nguyễn Đình Diệp – công nhân Công ty cổ phần Sông Đà 6 băn khoăn: với những lao động hợp đồng ngắn hạn như anh thì việc các doanh nghiệp không tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế là rất thiệt thòi cho người lao động. Bởi lẽ, Xây dựng là ngành có nguy cơ tai nạn lao động, rủi ro cao hàng đầu trong các ngành nghề, công việc.