Vải sợi chuối sẽ góp phần chuyển đổi "xanh" trong ngành May mặc

Nói về sáng kiến tạo vải sợi chuối, TS. Phạm Hồng Phượng cho biết: "Cây chuối chỉ ra hoa kết trái một lần trong đời, phần thân cây sẽ bị vứt bỏ và trở thành chất thải nông nghiệp. Bình quân một người tiêu thụ 12 kg chuối một năm, nghĩa là có một khối lượng khổng lồ thân chuối bị vứt bỏ. Khi thân cây chuối được ứng dụng vào sản xuất vải dệt, toàn bộ cây chuối sẽ được sử dụng và giảm đáng kể lượng chất thải ra môi trường.

TS. Phạm Hồng Phượng (người mặc áo dài màu đỏ) chia sẻ với Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Văn Tùng về sản phẩm dệt nhuộm từ các loại cỏ cây. Ảnh: NVCC

Giờ đây, người nông dân trồng chuối có thêm một nguồn thu nhập cho bản thân. Thay vì chỉ bán các buồng chuối như trước đây, họ có thể bán cả thân chuối để phục vụ làm vải dệt. Điều này hỗ trợ rất nhiều cho sinh kế của những nông dân sản xuất kinh doanh quy mô nhỏ".

Các loại sợi gốc dầu như nylon, polyester và acrylic hoặc thậm chí là sợi tự nhiên như sợi bông tiêu thụ nhiều tài nguyên và các hóa chất không thể tái tạo để sản xuất chúng. Điều này gây ra nhiều thiệt hại đáng kể cho hành tinh thay vì tạo nên tác động tích cực. Vải cây chuối giúp giảm bớt áp lực cho nguồn tài nguyên thiên nhiên và cây cần rất ít nước để phát triển, từ đó thúc đẩy lối sống bền vững.

Vải sợi chuối là một loại chất liệu thực vật lý tưởng thay thế cho lụa. Chúng mô phỏng rất nhiều đặc điểm quý giá của vải lụa. Sợi chuối mềm, mịn và có độ bóng từ vừa phải đến cao.

Sợi chuối được làm từ cây chuối Việt Nam. Ảnh: NVCC

Chất vải này không cần ủi và có thể giữ nguyên dáng vải ngay cả sau khi đã được giặt nhiều lần. Ngoài ra, vải sợi chuối cũng có thêm lợi thế là một loại vải không có nguồn gốc từ động vật.

Dự án làm vải từ sợi chuối do TS. Phạm Thị Hồng Phượng - Phó chủ tịch Công đoàn, Trưởng bộ môn Công nghiệp hóa học Trường Đại học Công nghiệp TP Hồ Chí Minh (thuộc Công đoàn Công thương Việt Nam) và các cộng sự thực hiện. Trên cơ sở kết quả khảo sát sơ bộ tiềm năng và đánh giá nguồn nguyên liệu phế phụ phẩm từ cây chuối, nhóm nghiên cứu đề xuất giải pháp ép thân chuối lấy sợi và đồng thời nghiên cứu quy trình nhuộm sợi chuối thành phẩm bằng một số hợp chất màu tự nhiên; nâng cao giá trị sử dụng, tính kinh tế và cả sự ổn định của nguồn nguyên liệu phế thải thành vật liệu dệt sinh thái có giá trị cao.

Vải làm từ sợi chuối. Ảnh: NVCC

Theo các báo cáo nghiên cứu thị trường của các hãng nghiên cứu lớn trên thế giới như Euromonitor, mức độ tăng trưởng trong 10 năm qua của thị trường sợi chuối luôn ở mức 16 đến 30%/năm.

Thực tế, thị trường sợi chuối thế giới đã hình thành và phát triển khoảng 15 - 20 năm nay. Đây là một thị trường sôi động, phát triển liên tục với những quốc gia xuất khẩu sợi chuối thô hàng đầu thế giới như: Philippines, Ấn Độ, Trung Quốc… mỗi năm hàng tỷ USD.

​Philippines là một trong những nước dẫn đầu về xuất khẩu sợi chuối thô lớn nhất thế giới. Với cây chuối siêu sợi có tên gọi là Abaca, hằng năm diện tích trồng chuối được tăng lên từ 15 -20 vạn ha mới đủ sản phẩm cung cấp cho thị trường xuất khẩu. ​Tuy nhiên, sợi chuối của Việt Nam có sự khác biệt so với sợi chuối của Philippines. Bởi lẽ, sợi chuối của Việt Nam có ưu điểm là độ mềm, mượt, sáng mịn tương đương như sợi chuối của Ấn Độ. Hiện nay, sợi chuối của Ấn Độ đắt hơn gấp 2 lần so với sợi chuối của Philippines.

Người lao động tách xơ chuối. Ảnh: NVCC

​Giá sợi chuối thô thấp nhất trên thị trường quốc tế hiện nay, khoảng 3,5 USD/kg. Và xu thế của thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng là hướng đến phát triển bền vững, thân thiện với môi trường và hạn chế sử dụng đồ nhựa, đó chính là mảnh đất màu mỡ để các sản phẩm của sợi chuối đến với thị trường quốc tế.

Ý tưởng hình thành Làng công nghệ sinh thái (Ecotech Vilage)

Từ say mê tạo các sản phẩm cho ngành Dệt, Nhuộm, May từ cỏ, cây, hoa lá trong tự nhiên (như mặc nưa, sợi chuối...), TS. Phạm Hồng Phượng còn sáng kiến thành lập Ecotech Village (nằm trong khuôn khổ đề án Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia 2022 - Techfest). Mục tiêu của Ecotech Village là kết nối hệ sinh thái khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực công nghệ hóa học dệt nhuộm, quản lý sản xuất, thực phẩm, dược phẩm, nông nghiệp và du lịch sinh thái.

TS Phạm Hồng Phượng (người đứng hàng đầu, mặc áo dài đỏ) ký kết biên bản hợp tác với các đơn vị tham gia Ecotech Village. Ảnh: NVCC

“Tôi có ý tưởng xây dựng Ecotech Village hướng đến mục tiêu ươm mầm tinh thần khởi nghiệp, chuyển giao khoa học công nghệ và hỗ trợ cộng đồng, ứng dụng kết quả nghiên cứu khoa học vào thực tế kinh doanh, giáo dục cộng đồng về phát triển sinh thái bền vững. Ngoài ra, đây còn là nơi để các thành viên trao đổi, chia sẻ và hỗ trợ lẫn nhau. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp “start up” đang hướng tới khai thác những tài nguyên quý hiếm từ thiên nhiên của nước ta từ các cỏ, hoa lá, cây… để tạo nên những sản phẩm tốt cho thị trường, giải quyết việc làm cho nhiều người lao động.

Trong giai đoạn 2022 - 2023, Ecotech Village sẽ thiết kế các chương trình đào tạo để hỗ trợ hoạt động khởi nghiệp cho các thành viên và doanh nghiệp, tổ chức các hội thảo và kết nối các doanh nghiệp, tổ chức các cuộc thi khởi nghiệp nhằm khuyến khích tinh thần khởi nghiệp. Bên cạnh đó, làng sẽ thực hiện chuỗi chương trình E Talks - Big Ideal để giới thiệu, chia sẻ kinh nghiệm và những ý tưởng mới" - TS. Phạm Hồng Phượng cho biết.

Ngay trong buổi ra mắt (vào ngày 22/10), Ecotech Village đã ký kết bản ghi nhớ về hoạt động đào tạo với hơn 20 doanh nghiệp từ các tỉnh Bình Thuận, Tây Ninh. TS. Phạm Thị Hồng Phượng - Trưởng Làng công nghệ sinh thái sẽ nỗ lực gắn kết hoạt động nghiên cứu với quá trình phát triển sản phẩm, để đạt mục tiêu về ứng dụng và thân thiện với môi trường. Từ khi thành lập đến nay, Ecotech Village đã hỗ trợ, kết nối các nhà khoa học, nhà khởi nghiệp với thị trường. Đồng thời tư vấn cho hoạt động chuyển giao công nghệ, đổi mới sáng tạo trong đào tạo.

Khi nhận thấy các địa phương có tiềm năng về du lịch, Ecotech Village xây dựng đề án, tư vấn và kết nối với các doanh nghiệp (trong và ngoài làng) để giúp họ tạo ra các sản phẩm du lịch sinh thái phù hợp, thúc đẩy du lịch phát triển. Trong các hoạt động nghiên cứu, Ecotech Village kết hợp với Sở Khoa học và Công nghệ các địa phương để thực hiện đề án có tính thực tế, khả thi.

Ông Nguyễn Mạnh Cường - Phó cục trưởng phụ trách Cục Công tác phía Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết: "Chúng tôi đánh giá cao tầm quan trọng của việc ứng dụng các kết quả nghiên cứu vào kinh doanh thực tiễn. Hy vọng Ecotech Village sẽ tiếp tục góp phần thúc dẩy việc đưa sản phẩm Việt Nam ra thị trường nước ngoài và ươm tạo những dự án khởi nghiệp".

Kỳ 1: Hàng trăm nghìn môi giới bất động sản mất việc Ghi nhận thực tế của Tạp chí Lao Động – Công đoàn cho thấy, hiện khá nhiều tập đoàn, doanh nghiệp bất động sản lớn ...

Kỳ 2: Đi tìm nguồn cơn Những ngày này, bên cạnh tiếng than của các trái chủ của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Tân Hoàng Minh, trên các mạng xã hội ...

Những khu vườn trong phố làm nên giá trị khác biệt của bất động sản Sunshine Theo khảo sát tâm lý người tiêu dùng của Batdongsan.com, khoảng 61% người Việt có nhu cầu gia tăng không gian xanh trong tổ ấm ...