Khung vỏ chiếc Ecosport tại nhà máy Ford Hải Dương.

Những ngày này, virus Corona và dịch Covid-19 là những vấn đề được quan tâm trên toàn cầu, trong mọi lĩnh vực, kể cả ngành ô tô. Trong bối cảnh đó, nền công nghiệp ôtô cũng chịu ảnh hưởng lớn không chỉ trên thế giới mà còn tại Việt Nam cũng như toàn châu Á.

Từ ngày 21/3 đến hết tháng này, Ford sẽ đóng cửa tổng cộng 8 nhà máy khu vực châu Á châu Phi, bao gồm các nhà máy đặt tại Ấn Độ, Thái Lan, Việt Nam và Nam Phi. Cụ thể, ba nhà máy tại Ấn Độ gồm hai nhà máy lắp ráp ở Chennai, Sanand và nhà máy động cơ Chennai sẽ đóng cửa đầu tiên, vào ngày 21/3. Tại Nam Phi, nhà máy lắp ráp Silverton (Pretoria) và nhà máy động cơ Struandale (Port Elizabeth) cũng sẽ dừng hoạt động từ ngày 27/3.

"Việc tạm dừng sản xuất sẽ bắt đầu được thực hiện và kéo dài trong một vài tuần", Chủ tịch Ford ASEAN, ông Yukontorn ‘Vickie’ Wisadkosin chia sẻ. Vị đại diện này hiện đang phụ trách tiếp thị và bán hàng khối các thị trường quốc tế của tập đoàn Ford tại Đông Nam Á. Ông cũng cho biết, thời gian đóng cửa nhà máy tùy thuộc vào tình hình dịch bệnh của từng quốc gia, sự ảnh hưởng của nhà cung cấp và lượng hàng tồn tại các đại lý.

Trong khi đó, nhà máy Ford Hải Dương (Việt Nam) và nhà máy Ford Thái Lan sẽ tiếp tục đóng cửa vào các ngày 26 và 27 tháng 3/2020. Đây có thể coi là một trong những ngày tháng đáng buồn của toàn ngành xe nói chung và Ford Việt Nam nói riêng. Mới đầu năm nay, lãnh đạo hãng xe Mỹ vui mừng công bố việc tiếp tục đầu tư hơn 80 triệu USD vào việc mở rộng nhà máy lắp ráp tại Việt Nam.

Không chỉ đối với Ford, nhiều hãng xe lớn cũng đang chịu sự ảnh hưởng của dịch Covid-19 trên toàn châu Á. Trong bối cảnh lợi nhuận sụt giảm, Honda vừa công bố kế hoạch đóng cửa nhà máy sản xuất ôtô ở Philippines từ tháng 3/2020. Đây là động thái nằm trong kế hoạch tái cơ cấu sản xuất, kinh doanh nhằm cải thiện lợi nhuận của hãng xe Nhật Bản. Mặc dù đóng cửa nhà máy, tuy nhiên Honda vẫn phân phối ôtô và cung cấp các dịch vụ sau bán hàng tại Philippines. Theo đó, hãng sẽ sử dụng mạng lưới sản xuất đặt ở một số quốc gia trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương để cung cấp sản phẩm cho thị trường Philippines.

Tình hình thua lỗ kéo dài khiến tập đoàn sản xuất ôtô khác của Nhật Bản là Nissan cũng đứng trước khả năng phải đóng cửa cơ sở tại Sta. Rosa (Philippines). Hãng cũng sẽ dừng các hoạt động sản xuất khu vực Đông Nam Á như Indonesia và Đài Loan để giảm chi phí. Trước đó, Toyota Motor và Honda Motor đã quyết định kéo dài việc đóng cửa nhà máy tại Trung Quốc khi mà chính quyền Trung Quốc đang đẩy cao những nỗ lực để ứng phó với loại virus này.

Hyundai Motor hôm 28/2 đóng cửa một nhà máy sản xuất ôtô tại tại khu công nghiệp Ulsan, Hàn Quốc, sau khi một công nhân có kết quả dương tính với Covid-19. Động thái này làm tê liệt hoạt động sản xuất nhiều mẫu xe Hàn được ưa chuộng, trong đó có chiếc SUV cỡ lớn mới ra mắt là Palisade. Sau đó, hãng tiếp tục tuyên bố việc phải đóng cửa tất cả các nhà máy tại Hàn Quốc do không đủ phụ tùng từ các nhà cung cấp tại Trung Quốc.

Nhiều nhà máy sản suất ôtô ở châu Á tạm dừng sản xuất vì Covid-19

Sản xuất ôtô tại Việt Nam cũng chịu ảnh hưởng lớn vì dịch Covid-19. Bộ Công thương cho biết hơn 70% các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ôtô thương mại trong nước hiện gặp khó khăn do thiếu hụt nguồn cung cấp linh kiện từ Trung Quốc. Hàng loạt nhà máy lắp ráp ôtô tại Việt Nam như TC Motor, Thaco Trường Hải, Toyota, Honda... hầu hết đều nhập khẩu linh kiện từ Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc và các nước trong khu vực Đông Nam Á.

Theo Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA), lượng xe lắp ráp trong 2 tháng đầu năm 2020 đạt 21.296 xe, giảm 20% so với cùng kỳ năm 2019 (26.484 xe). Cũng theo VAMA, lượng xe bán ra giảm đến 27% so với cùng kỳ năm ngoái (31.908 xe). Riêng TC Motor không thuộc Vama cũng có mức giảm 5%, đạt 10.276 xe bán ra.

Với lượng xe nhập khẩu, theo tổng cục Hải quan, lượng ôtô nguyên chiếc nhập vào Việt Nam trong 2 tháng đầu năm đạt 14.523 xe, giảm 43% về lượng so với cùng kỳ 2019. Riêng ôtô con dưới 9 chỗ, lượng xe nhập là 10.768 chiếc, giảm gần 40%.

Bên cạnh việc đóng cửa nhà máy, các sự kiện lớn của ngành xe cũng bị ảnh hưởng lớn. Đầu tiên, giải đua F1 đã hủy các chặng đua tại Úc, Trung Quốc và hoãn vô thời hạn tại Việt Nam, Bahrain... Hàng loạt sự kiện giới thiệu xe tại Việt Nam cũng bị hủy do lo ngại dịch Covid-19. Mitsubishi và Mazda là hai hãng xe công bố thông tin xe mới gồm Attrage và Mazda 2 thông qua mạng xã hội thay vì tổ chức lễ ra mắt. Gắn liền với sự kiện F1 Việt Nam, Mercedes-Benz Việt Nam cũng đã hủy buổi giới thiệu các dòng xe AMG hiệu suất cao và chưa hẹn ngày tổ chức lại.

Có thể thấy rằng, trong bối cảnh dịch Covid-19 chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, ngành ôtô châu Á và Việt Nam đang chịu những ảnh hưởng không nhỏ. Trong thời gian tới, nếu không có những động thái cụ thể, nhiều chuyên gia dự đoán thị trường xe trong nước sẽ có những diễn biến lớn, chi phối đến nền kinh tế.