Cán bộ, đoàn viên công đoàn Liên đoàn Lao động quận Ba Đình báo công dâng Bác. Ảnh baomoi.com

Hiện nay, trong số hàng nghìn doanh nghiệp đăng ký kinh doanh và đang hoạt động trên địa bàn thủ đô, số doanh nghiệp có tổ chức công đoàn cơ sở tại mỗi quận chỉ khiêm tốn dừng lại ở con số trung bình khoảng từ 200 đến dưới 400.

Theo quy định hiện hành, người sử dụng lao động trước khi ban hành nội quy lao động, quy chế đánh giá mức độ hoàn thành công việc, quy chế trả lương… phải tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở (tức công đoàn). Tuy nhiên, tại các doanh nghiệp không có công đoàn cơ sở thì nhiệm vụ đó sẽ do công đoàn cấp trên cơ sở đảm nhận theo quy định của Bộ luật Lao động năm 2012. Theo đó, các doanh nghiệp đăng ký được Nội quy lao động tại Sở LĐ-TB&XH TP. Hà Nội bắt buộc phải có biên bản xác nhận đồng ý của tổ chức Công đoàn cấp trên cơ sở.

Thực tế, số lượng các doanh nghiệp không có tổ chức Công đoàn gửi bản dự thảo xin ý kiến tham gia vào nội quy lao động đến các Liên đoàn Lao động cấp quận tại nội thành Hà Nội ngày càng tăng. Trong đó, không hiếm những tập đoàn lớn, những công ty đa quốc gia danh tiếng toàn cầu, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và những doanh nghiệp có đông người lao động. Rất nhiều doanh nghiệp có bản nội quy lao động chi tiết, cụ thể để điều chỉnh mối quan hệ lao động trong mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. Không ít doanh nghiệp có những bộ phận và nhân viên pháp chế rất hùng hậu, thậm chí còn thuê cả các công ty luật và nhiều luật sư để thảo ra các bộ quy tắc, nội quy, quy chế rất lớn và rất dài, có khi có đến hàng trăm điều khoản trong đó. Không dễ gì cán bộ công đoàn có đủ hiểu biết để tham gia góp ý; thậm chí ngay cả những người làm công tác chuyên ngành về pháp luật cũng cảm thấy vô cùng khó khăn khi tiếp cận và đánh giá cho thật chính xác.

Lãnh đạo Liên đòn Lao động quận Ba Đình tặng Cờ thi đua và Giấy khen của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc - Ảnh laodongthudo.vn

Điều đó đã trở thành một thách thức lớn đối với các Liên đoàn Lao động quận, mà trực tiếp là đối với cán bộ công đoàn cấp trên cơ sở khi tiếp nhận yêu cầu từ phía doanh nghiệp, cũng như tìm hiểu, đánh giá và tham gia góp ý để doanh nghiệp sửa đổi các nội dung của bản dự thảo nội quy lao động.

Theo quy định về cơ cấu vị trí việc làm tại các Liên đoàn Lao động quận nội thành Hà Nội hiện nay, tổng số cán bộ công đoàn chuyên trách ở mỗi cơ quan chỉ có trung bình chỉ có 6 đến 7 cán bộ là phổ biến, trong khi số công đoàn cơ sở trực thuộc (cả công đoàn cơ sở các đơn vị hành chính trong mỗi quận) trung bình khoảng từ 300 đến 500; số đoàn viên trung bình từ khoảng từ gần 20.000 đến dưới 30.000. Điều đó khiến cho hầu như cán bộ ở tất cả các Liên đoàn Lao động quận phải kiêm nhiệm cả các hoạt động chuyên môn cùng tất cả các bộ phận; khối lượng công việc thực hiện là rất lớn.

Lãnh đạo Liên đoàn Lao động quận Ba Đình cùng BCH công đoàn cơ sở Công ty Cổ phần Đàu tư và Xây dựng Aline tại buổi ra mắt tổ chức Công đoàn công ty - Ảnh congdoanthudo.org.vn

Mặc dù vậy, các cấp công đoàn quận Ba Đình vẫn xác định đây là nhiệm vụ vô cùng quan trọng và cấp thiết, bởi chính thông qua đó, công đoàn cấp trên cơ sở sẽ thực hiện được nhiệm vụ cơ bản theo đúng chức năng vai trò của tổ chức, đó là bảo vệ được quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho người lao động trong các doanh nghiệp, cho dù vì bất kể lí do gì không thành lập được tổ chức Công đoàn ở trong doanh nghiệp đó.

Sắp tới đây, số lượng các doanh nghiệp yêu cầu tổ chức Công đoàn cấp trên cơ sở tham gia góp ý và xác nhận nội quy lao động chắc chắn sẽ còn tăng lên không ngừng, áp lực dành cho cán bộ công đoàn cấp trên cơ sở sẽ ngày càng lớn, đòi hỏi sự vào cuộc chỉ đạo của tất cả các cấp ủy Đảng, sự phối hợp của chính quyền cùng các ban, ngành, đoàn thể. Nhưng trước hết phải xuất phát từ chính tổ chức Công đoàn, cần phải tập trung vào các nhiệm vụ cấp thiết về chăm lo, bảo vệ lợi ích chính đáng của người lao động.