Vàng có phải là kênh đầu tư phổ biến và an toàn đối với công nhân?

Theo TS Nguyễn Trí Hiếu - Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển thị trường tài chính & Bất động sản Toàn Cầu, vàng từ lâu đã là một kênh tiết kiệm và tích lũy quen thuộc không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới.

Trong những thời kỳ khó khăn, đặc biệt là khi đối mặt với chiến tranh hay khủng hoảng, người dân thường chọn tích trữ vàng thay vì các loại tài sản khác. Vàng được coi là kim loại quý hiếm, có giá trị bền vững, và trong quá khứ, nó đã được sử dụng như một phương tiện thanh toán, dễ dàng chia nhỏ để sử dụng trong giao dịch. Nhiều giai đoạn, vàng thậm chí trở thành đồng tiền chính thức.

Đối với người lao động, đặc biệt là những người có thu nhập không cao và chưa quen thuộc với các kênh đầu tư khác như chứng khoán hay ngoại tệ thì vàng trở thành lựa chọn hợp lý. Ngoài ra, lãi suất tiết kiệm tại ngân hàng cũng không hấp dẫn như giá trị tăng trưởng của vàng.

Bên cạnh đó, với một số tiền nhỏ (vài triệu), người lao động có thể dễ dàng mua nửa chỉ vàng để tích lũy. Vàng có tính thanh khoản cao, dễ dàng cất giữ, và phù hợp với mọi lứa tuổi, mọi trình độ. Người dân cũng có thể để vàng trong tủ, két sắt và bất cứ khi nào cần, có thể chuyển đổi thành tiền mặt một cách thuận tiện.

Đối với công nhân, ngoài việc tích lũy, vàng còn mang giá trị tinh thần, có thể dùng làm của hồi môn hay sính lễ trong các đám cưới, làm tăng thêm ý nghĩa tích lũy tài sản trong đời sống hàng ngày.

Tuy nhiên, với thu nhập trung bình từ 7 đến 10 triệu đồng, phần lớn công nhân dành tiền lo cho gia đình, chi tiêu sinh hoạt, và ít có cơ hội tích lũy loại tài sản này.

Giá vàng tăng, nhiều người lao động vẫn mong muốn mua vào. Ảnh minh họa.

Chị Trương Thị Vân, công nhân Công ty Canon Việt Nam (nhà máy Bắc Ninh), chia sẻ rằng phần lớn số tiền của chị đều dành để trang trải cho gia đình. Nếu có dư dả 1-2 triệu/tháng, đồng nghiệp của chị thường rủ nhau “chơi họ”, thay vì quan tâm đến giá vàng.

"Chúng tôi hiếm khi để ý đến giá vàng hay mua bán vàng, vì đơn giản là không có điều kiện để tích lũy", chị Vân nói.

Theo kết quả khảo sát quý II/2023 của Viện Công nhân và Công đoàn, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, thu nhập trung bình của lao động khoảng 7,88 triệu đồng. Rất đông người lao động tiền lương, thu nhập không đảm bảo chi tiêu tối thiểu, sinh hoạt.

Chỉ có 24,5% người lao động cho hay, tiền lương và thu nhập chỉ vừa đủ đáp ứng 100% chi tiêu cho cuộc sống; 75,5% người lao động trả lời cho biết thu nhập hiện tại không đáp ứng đủ nhu cầu chi tiêu của họ. Thậm chí, có trường hợp thu nhập chỉ đáp ứng được 45% nhu cầu chi tiêu.

Chỉ có 8,1% người lao động có dư dật, tích lũy từ tiền lương và thu nhập; 11,2% người lao động không thể đủ sống và ngoài thời gian làm việc tại doanh nghiệp họ phải làm thêm việc khác để kiếm thêm thu nhập.

TS Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, với thu nhập này, phần lớn số tiền chỉ đủ trang trải cho các chi phí sinh hoạt cá nhân, gia đình. Nếu có thể tiết kiệm được từ 1 đến 2 triệu đồng mỗi tháng, việc gửi tiền vào ngân hàng là lựa chọn tốt, đặc biệt khi lãi suất hiện nay đang có xu hướng tăng nhẹ.

Nhận định này được chị Nguyễn Thị Hường, công nhân bộ phận Khoan, tổ Nguội (Công ty Cổ phần Xích líp Đông Anh, Hà Nội) đồng tình. Trước đây, khi chồng chị Hường còn sống, gia đình chị gồm 3 người không phải thuê nhà nên mỗi tháng tiết kiệm được 3-5 triệu đồng. Hai vợ chồng chị cũng dùng số tiền đó để mua vàng tích lũy.

Tuy nhiên, khi xây nhà, buộc phải bán vàng, chị bị lỗ đến 1,5 triệu đồng/một chỉ. “Tiếc của và sót ruột lắm, nhưng không bán không được. Từ đó, em không còn mặn mà với việc tích lũy vàng nữa vì thấy rất rủi ro”, chị Hường kể.

Theo chị Hường, nếu có tiền nhàn rỗi, không cần sử dụng, thì việc mua vàng có thể hợp lý, nhưng trong trường hợp thường xuyên cần đến tiền mặt thì gửi tiết kiệm ngân hàng là an toàn hơn.

TS Nguyễn Trí Hiếu - Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển thị trường tài chính & Bất động sản Toàn Cầu. Ảnh: NVCC.

Mua vàng thời điểm này: tiềm ẩn nhiều rủi ro

Lý giải về giá vàng liên tục tăng trong những khoảng thời gian gần đây, TS Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, có thể đến từ hai yếu tố, gồm nguồn cung khan hiếm và hiện tượng "găm vàng".

"Hiện nguồn cung trở nên khan hiếm hơn vì nhu cầu mua vàng rất nhiều, trong khi đó nguồn cung tương đối hạn chế. Vàng nhẫn chỉ có thể sản xuất ra nếu có vàng nguyên liệu. Và đầu vào vàng nguyên liệu được kiểm soát rất chặt chẽ. Nhiều năm nay chỉ có Ngân hàng Nhà nước có thể nhập khẩu vàng, không có đơn vị nào khác.

Bên cạnh đó, cũng có khả năng là các đơn vị kinh doanh vàng găm hàng để chờ giá lên trở lại và bán kiếm lợi.

Hiện nay thị trường vàng trong nước có hai phân khúc, gồm thị trường vàng miếng SJC và vàng nhẫn tròn trơn 9999. Thị trường vàng miếng đang được kiểm soát nên giá không có nhiều biến động. Còn vàng nhẫn giá vẫn tăng, tuy nhiên không phải lúc nào cũng tăng theo thế giới", TS Nguyễn Trí Hiếu thông tin.

TS Nguyễn Trí Hiếu khuyến cáo, mua vàng vào thời điểm này tiềm ẩn nhiều rủi ro, không chỉ về giá cả mà còn về chất lượng sản phẩm. Nếu không có kiến thức và mua vàng ở “chợ đen”, người tiêu dùng có thể gặp phải trường hợp mua nhầm vàng kém chất lượng, hàng giả, hoặc hàng nhái mà không được kiểm chứng. Vì vậy, việc đầu tư vào vàng hiện nay không được khuyến khích.

Nếu thực sự có nhu cầu mua vàng, người lao động cần lưu ý, mua vàng tại các cửa hàng kinh doanh có giấy phép và uy tín, chọn những thương hiệu lớn trên thị trường. Khi mua, cần yêu cầu giấy chứng nhận chất lượng từ cửa hàng để đảm bảo sản phẩm đúng tiêu chuẩn.

Ngoài ra, không nên đầu tư quá nhiều vào vàng trong thời gian này do giá vàng có thể biến động và các chính sách liên quan đến vàng có thể thay đổi. Nếu có ý định đầu tư, chỉ nên dành từ 1/4 đến 1/3 số tiền có sẵn để mua vàng, tránh "bỏ hết trứng vào một giỏ."

Việc mua vàng nên hướng đến mục tiêu tích lũy dài hạn, không nên kỳ vọng vào việc mua đi bán lại để kiếm lời ngắn hạn, vì điều này thường không có lợi. Quan trọng nhất, cần theo dõi sát sao diễn biến của thị trường vàng, cả trong nước và quốc tế, để có quyết định đầu tư đúng đắn. Và cuối cùng, hãy luôn đảm bảo mua vàng có chất lượng, được kiểm chứng và có giấy chứng nhận đầy đủ.

Bên cạnh đó, lưu trữ vàng ở nơi an toàn, khô ráo, không bị ăn mòn hoặc mất cắp. Mua vàng ở đâu thì nên bán vàng ở đó, vì khi mua, bán vàng ở cùng một tiệm vàng sẽ giúp các bước thẩm định hay xác định giá trị của từng loại vàng sẽ nhanh hơn.

Vàng, chứng khoán và tiền trong dân Trước cơn sốt giá vàng vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, Ngân hàng Nhà nước đã tung ra đấu thầu hơn 11 tấn vàng ...

Chẳng lẽ bất lực với giá vàng nhảy múa thách thức? Bất chấp hàng loạt chỉ đạo của Chính phủ, can thiệp của Ngân hàng Nhà nước và nỗ lực của nhiều mệnh lệnh hành chính, ...

Vàng nhẫn vượt mốc 81 triệu/lượng, công nhân liệu có mua được? Thời gian gần đây, giá vàng nhẫn liên tục lập đỉnh, lần đầu vượt mốc 81 triệu đồng/lượng. Với mức tăng này, liệu mức thu ...