Quang Hải sẽ thi đấu cho CLB Pau FC (Ảnh: Asean Football).

Nhìn nhận vấn đề này dưới góc độ quan hệ lao động trong kinh tế thị trường hiện đại cho người ta thấy nhiều điều thú vị, không chỉ với người yêu thích bóng đá mà cả với những người lao động và người sử dụng lao động.

Để nói về một chuyện sắp xảy ra, người ta thường nghiên cứu chuyện tương tự xảy ra trước đó. Trước khi Quang Hải ra nước ngoài “lao động”, cũng có một vài cầu thủ nổi tiếng của Việt Nam sang đầu quân cho các CLB nước ngoài.

Người ta còn chưa quên chuyện Văn Hậu, một hậu vệ hàng đầu Việt Nam, với chủ đề xôn xao giới nghiên cứu về lao động tiền lương. Văn Hậu ngồi ghế dự bị ở đội bóng SC Heerenveen suốt cả năm trời, ra sân thi đấu chính thức có 4 phút, lĩnh thù lao hơn chục tỷ đồng. Số tiền này Văn Hậu thu được “chỉ với 4 phút đá chính”, có khả năng còn cao hơn số tiền mà Quang Hải nhận được sắp tới khi làm “lao động chính” một năm ở Pháp, nơi mà theo ban lãnh đạo Pau FC nói với truyền thông, Quang Hải chắc chắn ra sân thi đấu rất nhiều trận ngay trong năm nay.

“Quan hệ lao động và tiền lương” như thế, nhiều người cho là điên rồ. Nhưng không, Tây Âu là những cường quốc kinh tế thị trường, nên mọi việc trong quan hệ lao động của họ đều là có lý, không có cái gì gọi là “điên rồ”.

Ai cũng biết, trong kinh tế thị trường, người ta trả lương cho người lao động theo giá trị lao động, người lao động “cống hiến nhiều thì được hưởng nhiều”. Trong bóng đá cũng vậy. Vậy thì Văn Hậu đã cống hiến gì cho đội bóng này? Đó là: Văn Hậu đã làm tốt nhiệm vụ của một cầu thủ dự bị!

Nghe qua có vẻ buồn cười, nhưng đây là vấn đề hết sức nghiêm túc. Trong kinh tế thị trường hiện đại phương Tây, người ta luôn cố tình duy trì một tỷ lệ lao động thất nghiệp nhất định, với triết lý rằng, vì nhờ đó mà những người lao động đang làm việc mới cố gắng cao (do sợ mất việc). Người ta chấp nhận trả trợ cấp thất nghiệp tương đối tốn kém chứ không chấp nhận chia đều cơ hội việc làm cho tất cả mọi người vì sẽ làm mất động lực cạnh tranh của thị trường lao động.

Cầu thủ dự bị là phần không thể thiếu của đội bóng, không chỉ để làm nhân sự thay thế khi thiếu người, mà còn là lực lượng gây sức ép với cầu thủ đang thi đấu. Việc có một cầu thủ tài năng và khát khao thi đấu như Văn Hậu ngồi trên băng ghế dự bị khiến cho các cấu thủ đang đá chính trên sân phải luôn cố gắng hết mình vì họ luôn luôn trong tình trạng “hở ra là mất việc ngay lập tức”.

CLB không chịu bỏ tiền nuôi một cầu thủ chất lượng cao ngồi dự bị, huấn luyện viên có thể không chỉ đạo được các cầu thủ có bệnh ngôi sao – những “người lao động” cho mình là “quan trọng không thể thiếu” trong doanh nghiệp – CLB. Nhiều người tiếc cho Văn Hậu chỉ được ra sân 4 phút, rồi… kết thúc hợp đồng. Sao không cho cậu ấy thêm một vài cơ hội nữa xem thế nào? Không được! Trong kinh tế thị trường, thời gian thất nghiệp không phải là thời gian mà bạn ngồi chơi, mà là thời gian bạn rèn luyện kỹ năng lao động tốt hơn để khi có cơ hội thì sẵn sàng cạnh tranh công việc với những người khác và đẩy họ “lên băng ghế dự bị”. Thế nên, sau bao ngày tháng chuẩn bị và chờ đợi khát khao, được vào sân trong 4 phút mà Văn Hậu không tỏa sáng hơn người, thì đương nhiên, anh không còn lý do ở đây nữa. Đó là quy luật khắc nghiệt của kinh tế thị trường mà người lao động nào cũng nên thuộc lòng!

Vậy còn Quang Hải sắp tới thì sao? Ở Việt Nam, Quang Hải được đánh giá tài năng hơn Văn Hậu. Sang Pháp, anh chắc suất sẽ đá chính, vì chính ông chủ - người trả lương cho đội bóng này nói rằng, Quang Hải là cầu thủ giỏi nhất mà CLB của ông có được đến thời điểm này. Nhưng mức lương của Quang Hải, theo truyền thông cho biết (khoảng 200.000 đến 300.000 Euro/mùa) sẽ chắc chắn thấp hơn của Văn Hậu (450.000 Euro/mùa) trước đây. Tại sao vậy? Đó là, trong kinh tế thị trường hiện đại, người ta trả lương cho người lao động không chỉ căn cứ vào tài năng và cống hiến của người lao động, mà còn căn cứ vào khả năng trả lương của đối thủ cạnh tranh cùng lĩnh vực và cơ hội khác mà người lao động có được. Nhờ đó mà có được nhân lực tốt cho doanh nghiệp với chi phí thấp nhất.

Quang Hải, nổi tiếng ở Việt Nam, ở châu Á, nhưng ở châu Âu, theo truyền thông cho biết thì “người ta chưa biết anh là ai”. Anh chưa có cơ hội đá chính ở một đội bóng châu Âu khác với đẳng cấp bằng hoặc hơn đội bóng này. Nếu cứ đòi một mức lương cao hơn, rất có thể Quang Hải sẽ lặp lại giống như Văn Hậu trước kia.

Ở châu Âu, rất nhiều cầu thủ không chấp nhận ăn lương cao ngồi dự bị ở CLB này mà chọn ăn lương thấp để được đá chính ở CLB khác. Khi Quang Hải có nhiều cơ hội ra sân, nếu tỏa sáng, các CLB khác ở châu Âu tất sẽ nhòm ngó và Pau FC sẽ tự động tăng lương cho anh.

Trong thị trường lao động cũng vậy. Không phải bao giờ “hưởng lương cao và nhàn” cũng là lựa chọn đúng mà là “được làm việc để thể hiện tài năng” còn quan trọng hơn nhiều, nhất là các bạn trẻ.

Các bạn đừng vội hỏi lương bao nhiêu khi chưa có ít nhất hai người khác nhau muốn “mua” bạn. Được làm việc là cơ hội. Hãy làm thật tốt việc đang làm, không chỉ vì người ta trả lương cao cho bạn mà còn vì nó cho những người tuyển dụng khác nhìn thấy khả năng cống hiến của bạn. Trong kinh tế thị trường, điều cần nhớ là chỉ khi nào bạn có hai "CLB” muốn thuê mình thì bạn mới có tư cách bình đẳng mà thỏa thuận tiền lương với nhà tuyển dụng.

Có thể nói bóng đá là lĩnh vực “sản xuất kinh doanh” mà những quy luật kinh tế thị trường phát huy mạnh nhất trong quan hệ lao động. Lý do là “người lao động” – các cầu thủ bóng đá làm việc công khai trong sự giám sát của hàng triệu, thậm chí hàng tỷ khán giả là “khách hàng mua sản phẩm dịch vụ”. Việc đánh giá tài năng và cống hiến của “người lao động” ở đó cũng công khai và minh bạch nhất nên cũng là công bằng nhất. Vì vậy, những bài học từ quan hệ lao động trong lĩnh vực này không chỉ để giải trí mà rất có ý nghĩa trong cuộc sống hằng ngày của cả người lao động và người sử dụng lao động. Vì lẽ đó, cảm ơn Quang Hải! Chúc anh thắng lợi trong cuộc cạnh tranh ở thị trường lao động bóng đá châu Âu.

Quang Hải sang Pháp: Quyết định dũng cảm! Các nguồn tin thân cận với tuyển thủ số 19 của đội tuyển Việt Nam cho hay, Nguyễn Quang Hải đã ký hợp đồng với ...

Cầu thủ Quang Hải chính thức trở thành đại sứ thương hiệu màn hình ô tô Zestech Zestech - thương hiệu màn hình ô tô nổi tiếng tại Việt Nam vừa công bố hợp tác cùng cầu thủ Quang Hải với vai ...

Cầu thủ Quang Hải có thể đá trận chung kết SEA Games 30 Phát biểu sau trận đấu kịch tính với Thái Lan, HLV Park Hang-seo cho biết: "Xin cảm ơn các cầu thủ và người hâm mộ. Chỉ có ...