"Bẫy" kiếm tiền nhàn nhã

Chị Ng. là một người khuyết tật (NKT) sinh sống ở Thái Nguyên, đã tốt nghiệp cao đẳng mầm non, lật đật chống nạng xin đi làm không biết bao nhiêu nơi mà chỉ nhận được những cái lắc đầu.

Không chấp nhận phận “tầm gửi”, một lần chị lướt facebock vô tình đọc được dòng trạng thái chia sẻ “Cần tìm người làm thêm, việc đặc biệt nhẹ phù hợp với người rảnh rỗi, mẹ bỉm sữa, NKT... cam kết không thế chấp, không phải ôm hàng. Ai có nhu cầu inbox”. Sức thuyết phục của dòng quảng cáo mạnh hơn khi bên những dòng tin đó lại đính kèm những bức ảnh minh chứng các anh, chị là NKT như chị đang vui mừng đón nhận các giải thưởng vinh danh “Người bán hàng xuất sắc”.

Chị Văn Châu Thảo (Câu lạc bộ Người khuyết tật tỉnh Bình Phước) biết làm giàu trên chính mảnh đất quê hương nhờ phát huy thế mạnh sản vật địa phương và công nghệ quảng bá trên mạng xã hội. Ảnh: TGCC.

“Không thế chấp, không phải ôm hàng” mà những NKT nặng thế kia họ còn làm được, không lẽ mình… thua? Sau vài tin nhắn, chị Ng. được hướng dẫn đăng ảnh và quảng cáo các dòng sản phẩm gia dụng thiết yếu như kem đánh răng, nước rửa bát, nồi niêu… trên facebook của mình có gắn thẻ tên bạn bè và chia sẻ vào càng nhiều nhóm càng tốt. Sau đó chị chỉ cần chụp lại ảnh màn hình minh chứng là mình đã chia sẻ thông tin đó, gửi cho người bạn mới là… nhận tiền!

Thật quá dễ dàng và đúng là không tốn gì ngoài một chút thời gian, sau 01 tuần làm thử chị Ng. gửi báo cáo kết quả của mình, người hướng dẫn cho chị nhận xét chị làm rất tốt và nói chị cho tài khoản để chuyển tiền. Số tiền 200 ngàn kiếm được trong 01 tuần với vài tiếng nhàn nhã khiến chị Ng. lâng lâng sung sướng.

Nhận được số tiền nhỏ nhoi cũng là lúc chị liên tiếp nhận được tin nhắn và các bình luận hỏi mua hàng. Chị Ng. lại hỏi người hướng dẫn thì được cho biết chiết khấu trên mỗi sản phẩm là 20% và nhân đôi nếu bán trên 100 sản phẩm cùng mặt hàng đó, tính nhanh 01 tuýp kem đánh răng là 50 ngàn, bán được 01 tuýp chị có 10 ngàn và với nhiều sản phẩm có giá cả triệu thì… quá hấp dẫn.

Vậy là chị liên hệ để lấy thử một ít hàng, sau đó liên hệ với những người đã hỏi mua hàng trên trang cá nhân của chị. Nhưng đáp lại chỉ là sự im lặng, hoặc vài câu trả lời thờ ơ: Có bảo hành không? Có ship cod được không? Đống hàng còn nguyên sau nhiều tháng trôi qua. Khi nhận ra mình bị lừa một cách tinh vi thì số tiền tiết kiệm từ những đồng tiền trợ cấp khuyết tật nhỏ nhoi của chị đã mất hút cùng “người bạn mới” trên mạng ảo. Hơn thế, chị còn nhận nhiều lời trách móc của bạn bè vì để lộ thông tin cá nhân của họ khi chia sẻ việc mua bán lên trang cá nhân khiến họ bị làm phiền.

Chị Lương Minh Nguyệt (trái), Câu lạc bộ chấn thương cột sống, Hội Người khuyết tật Hà Nội là một điển hình về kinh doanh online hiệu quả. Ảnh: TGCC.

Cần thúc đẩy hòa nhập bình đẳng với NKT

Câu chuyện của chị Ng. chỉ là một trong trăm ngàn cách lừa đảo rất phổ biến hiện nay trên các trang mạng xã hội, ngay đến những người được coi là tinh quái vẫn bị lừa một cách ngoạn mục.

Cá nhân người viết bài này đã liên lạc được với một số NKT bị lừa đảo và được nghe những câu chuyện đầy bức xúc. Chị Th. ở Đông Anh (Hà Nội) cho biết: “Em tham gia chia sẻ thông tin cho họ được vài buổi, biết em là NKT họ nài nỉ mời đến tham dự sự kiện. Khi em nói mình khuyết tật nặng đi phải có người trợ giúp và phải đi bằng taxi thì họ hứa hẹn là cứ đi tham dự sẽ có hỗ trợ kinh phí đi lại và kinh phí cho người hỗ trợ. Đến nơi họ đón tiếp rất ân cần, mời lên bàn trên, choàng dải ruybang “Người bán hàng của tháng” vào cổ và chụp ảnh lia lịa, khi em còn chưa hoàn hồn. Vậy mà khi về nhắn tin, gọi điện nhắc cả trăm lần xin thanh toán tiền taxi, tiền người hỗ trợ thì không ai nghe máy nữa. Bỗng dưng em bỏ thời gian đi tham dự để họ lấy chính mình ra làm quảng cáo không công còn mất thêm gần 03 tháng tiền trợ cấp cho chi phí đi lại, người hỗ trợ”.

Anh D. ở Thanh Hóa thì ấm ức: “Mình “được” anh trưởng nhóm bán hàng bế ra ghế đá, mồm nói tay… cởi áo để “Chụp cho họ rõ là em bị khuyết tật, không có hai tay mà vẫn kinh doanh online được!”, trong khi đây là lần đầu tiên mình biết đến sự kiện mời kinh doanh này”.

Có được công ăn việc làm là ước mơ chính đáng của tất cả bao con người, đặc biệt là nhóm yếu thế. Nắm được tâm lý đó, nhiều chiêu thức lừa đảo mới xuất hiện, bằng cả những thủ đoạn táng tận lương tâm là sử dụng hình ảnh của những NKT mà chắc chắn những NKT đó không hề biết hình ảnh của mình được sử dụng để lừa đảo chính những người đồng cảnh.

Chị Thảo Vân, Giám đốc Trung tâm Nghị lực sống, nơi hàng năm tạo được nhiều việc làm cho người khuyết tật. Tuy nhiên, những người khuyết tật là một trong số các đối tượng bị kẻ xấu nhắm tới để lừa đảo. Ảnh: TGCC.

Việc lừa đảo gây thiệt hại về thời gian, tiền bạc, danh dự với bất kỳ ai đã là hành động đáng lên án, thì việc lừa đảo nhắm vào những NKT và sử dụng hình ảnh của NKT để quảng cáo trái phép cần được pháp luật trừng trị thích đáng. Hiện nay, tuy các khung hình phạt đã được quy định rất rõ trong các văn bản luật có liên quan, nhưng chưa có một bản án nào đủ mạnh, đủ sức răn đe để những kẻ "ký sinh" trên cộng đồng yếu thế cảm thấy run sợ.

Tại sao đối tượng lừa đảo lại nhắm đến con mồi là NKT? Lý giải về vấn đề này, ông Trần Quốc Nam, quản trị Diễn đàn Tiếng nói NKT Việt Nam - VSDF phân tích:

“Do đặc thù khiếm khuyết về cơ thể, trí tuệ, giác quan, cộng thêm các rào cả từ phía xã hội như định kiến, môi trường, giao tiếp… nên đại đa số NKT có học vấn thấp, thường sống tự ti, co mình lại nên việc tiếp nhận các thông tin là rất thấp, vốn hiểu biết hạn hẹp; cộng thêm tâm lý khát khao kiếm được thu nhập, bù vào mức trợ cấp ít ỏi khiến họ dễ trở thành nạn nhân hoặc trở thành “con mồi” cho các chiêu trò lừa đảo. Mỗi người yếu thế cần tự trang bị các kỹ năng “người sử dụng facebook thông minh”, biết kiểm chứng nguồn tin để bảo vệ mình, bảo vệ người thân khỏi các hành vi lừa đảo tràn lan trên mạng xã hội.

Các tổ chức Hội, nhóm của NKT ngoài thúc đẩy việc hòa nhập bình đẳng của NKT, cần tìm thêm nhiều hướng đi về học nghề, tạo việc làm, phát huy các mô hình sinh kế bền vững cần đưa vấn đề này vào các kế hoạch hoạt động, nhằm nâng cao năng lực nhận thức cho NKT, giúp bớt đi cảnh đau xót NKT bị mất khoản tiền trợ cấp ít ỏi của mình”.

Người khuyết tật mong có cơ hội việc làm nhiều hơn Nhiều người khuyết tật sống trong hoàn cảnh khó khăn, sức khỏe hạn chế, cuộc sống phụ thuộc vào trợ giúp của gia đình và ...

Nỗ lực trong đào tạo và hỗ trợ sinh kế cho người khuyết tật Dự kiến đến năm 2023, Ủy ban Quốc gia về người khuyết tật (NKT) Việt Nam sẽ đặt hàng, hỗ trợ đào tạo cho khoảng ...

Cảnh báo nhiều chiêu thức lừa đảo chiếm đoạt tiền trong tài khoản ngân hàng dịp cận Tết Các chiêu thức mới nhằm chiếm đoạt tiền trong tài khoản ngân hàng như tuyển cộng tác viên đặt đơn hàng ảo trên các sàn ...