Cán bộ y tế làm xét nghiệm Covid-19. Ảnh: Hoàng Mạnh Thắng

Để góp phần ngăn chặn sự gia tăng phức tạp của dịch bệnh Covid-19 trong thời điểm hiện nay, Hội đồng thẩm phán Tòa án Nhân dân (TAND) tối cao đã có công văn hướng dẫn xác định tội danh và tổ chức xét xử đối với một số hành vi vi phạm pháp luật có đủ yếu tố cấu thành tội phạm trong phòng, chống dịch bệnh COVID-19 theo Bộ luật Hình sự năm 2015.

Trong đó, mục 1.5 của Công văn số 45/TANDTC-PC quy định: “Người có hành vi đưa trái phép thông tin cá nhân, bí mật đời tư xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của nhân viên y tế, người tham gia chống dịch bệnh Covid-19, người mắc bệnh, người nghi ngờ mắc bệnh Covid-19 thì bị xử lý về tội làm nhục người khác theo quy định tại Điều 155”.

So với Bộ luật Hình sự năm 1999, Điều 155 Bộ luật Hình sự năm 2015 về “Tội làm nhục người khác” đã bổ sung một khoản và bổ sung tình tiết tăng nặng (Điều luật cũ chỉ gồm 3 khoản). Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015 cũng quy định rõ hơn các trường hợp phạm tội, cấu thành tăng nặng định khung (tại khoản 2):

“2. Sử dụng mạng máy tính hoặc viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội; Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%”.

Khoản 3 Điều 155 quy định hai tình tiết: “Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể đến 61% trở lên; Làm nạn nhân tự sát”.

Về hình phạt, người phạm tội bị cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng. Đồng thời bổ sung hình phạt tiền làm hình phạt chính; tăng hình phạt cải tạo không giam giữ từ 02 năm lên 03 năm, tăng hình phạt tù mức tối đa từ 03 năm lên 05 năm. Ngoài ra người phạm tội còn có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Chủ thể của tội phạm này là bất kỳ người nào, đạt độ tuổi từ 16 trở lên và có năng lực trách nhiệm hình sự.

Trong trường hợp này, lỗi được xác định là cố ý trực tiếp, người thực hiện hành vi mong muốn hạ thấp nhân phẩm danh dự người khác (như công bố ảnh đời tư, lột quần áo quay phim lên mạng xã hội… ).

Theo BS. Nguyễn Trung Cấp - Trưởng khoa Cấp cứu, Chủ tịch Công đoàn Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, ngay từ sau Tết Nguyên đán, các y bác sĩ của bệnh viện, kể cả không trực tiếp điều trị bệnh nhân Covid-19 cũng bị thông tin sai sự thật, khiến chính quyền địa phương gọi điện tới lãnh đạo Bệnh viện yêu cầu không cho các y, bác sỹ trở về. Thậm chí, có trường hợp chủ nhà trọ còn rắc vôi bột, không cho cán bộ của bệnh viện tiếp tục sinh sống tại khu nhà trọ.

PGS.TS Phạm Thanh Bình - Chủ tịch Công đoàn Y tế Việt Nam cho biết: "Trong quá trình chống dịch Covid-19, cán bộ, nhân viên y tế luôn là lực lượng đi đầu, hy sinh bảo vệ sức khỏe của nhân dân. Bên cạnh những thiếu thốn về cơ sở vật chất, trang thiết bị bảo hộ lao động, sự nguy hiểm, họ còn gặp phải sự kì thị của một bộ phận không nhỏ quần chúng. Với vai trò chăm lo, đại diện, bảo vệ quyền lợi của người lao động, Công đoàn Y tế Việt Nam sẽ tổng hợp, kiến nghị các cơ quan chức năng xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật".