Có một câu chuyện đáng buồn thế này, năm học 2018-2019, trường tiểu học Chu Văn An (phường Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội) phải bố trí cho học sinh học luân phiên 4 ngày/tuần, cả thứ bảy (ví dụ thứ 2, 3, 6, 7), gây nên sự bất tiện cho không ít gia đình. Lý giải về điều này, Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo quận Hoàng Mai, bà Phạm Đàm Thục Hạnh cho biết, do số học sinh lớp 1 vào trường năm học này tăng đột biến từ việc tăng dân số cơ học trong các khu đô thị trên địa bàn (năm 2018 chỉ riêng phường Hoàng Liệt tăng 10 ngàn dân so với năm 2017).

Báo cáo giám sát của Ban Văn hóa – Xã hội, Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội (tháng 3/2019) cho thấy, quyhoạch của Khu Đô thị Tây Nam hồ Linh Đàm (phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai) có dành 6 ô đất để xây trường học. Nhưng chủ đầu tư chỉ tập trung vào việc xây nhà để bán, thiếu trách nhiệm hoàn thiện các hạ tầng xã hội, trong đó có việc xây trường nên mới xảy ra tình trạng quá tải nêu trên.

Một câu chuyện buồn khác được báo chí nhắc đến khá nhiều, là việc đường Lê Văn Lương, liền kề Khu đô thị Trung Hòa – Nhân Chính, chỉ dài hơn 2km nhưng oằn mình “gánh” tới 40 tòa cao ốc (mỗi tòa chứa từ khoảng 400 đến 1.000 căn hộ), đường Tố Hữu dọc theo tuyến này cũng đang “vác” trên vai hàng loạt khu đô thị, chung cư cao tầng quy mô lớn như: khu đô thị Dương Nội (quy mô 3 vạn dân), khu đô thị Park City (xấp xỉ 2 vạn dân), Văn Khê, Hải Phát, Bắc Hà… khiến cho tình trạng tắc nghẽn giao thông trên trục này diễn ra thường xuyên, hằng ngày…

Còn nhiều nữa những câu chuyện bức xúc, bất cập nảy sinh từ các khu đô thị, từ các vấn đề liên quan đến hạ tầng, mối quan hệ giữa chủ đầu tư và cư dân đến các tranh chấp pháp lý hay việc tuân thủ quy hoạch…

Khu đô thị (kiểu) mới, từ khi xuất hiện ở Hà Nội cách đây khoảng hai mươi năm đã mang lại một diện mạo mới cho Thủ đô, giải quyết được một phần không nhỏ nhu cầu nhà ở cho người dân. Tuy nhiên, thực trạng hạ tầng ở các khu đô thị hay những tác động tiêu cực từ các khu đô thị đối với cộng đồng, gây nên những bất tiện cho người dân khu đô thị và người dân ngoài khu đô thị như những ví dụ nêu trên là hệ quả của việc thiếu các tiêu chí về “khu đô thị” trong hệ thống văn bản pháp luật; việc dễ dãi trong quy hoạch và giám sát quy hoạch của các cơ quan quản lý; việc lơ là ý thức, trách nhiệm xã hội của các chủ đầu tư… trong một thời gian dài.

Luật Quản lý, Phát triển đô thị đang được Bộ Xây dựng hoàn thiện để Chính phủ trình Quốc hội thông qua trong thời gian tới. Theo các chuyên gia, dù đã muộn nhưng việc ra đời của Luật nếu xem xét đầy đủ đến công tác quy hoạch; trách nhiệm của từng cơ quan liên quan; trình tự lập, thẩm định, phê duyệt dự án; bài toán về dân số, môi trường, biến đổi khí hậu... thì sẽ khắc phục được những hạn chế, bất cập của tình hình đô thị hoá hiện nay, đồng thời, kiến tạo môi trường sống đô thị có chất lượng, sử dụng hiệu quả tài nguyên, khả năng cạnh tranh của các đô thị, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế vùng trong cả nước.

Đảm bảo “Tạo ra môi trường sống tốt cho cư dân đô thị, đảm bảo lợi ích của cộng đồng” như một nguyên tắc mà nội dung của Luật đề cập tới.