Jawa 350 mà lại là Type 354 mà tác giả Phạm Diên sở hữu.

Jawa (phát âm tiếng Séc: [java] ), là công ty được thành lập tại Praha, Tiệp Khắc, chuyên sản xuất xe máy. Jawa ra đời năm 1929, tiền thân là bộ phận sản xuất xe máy của công ty Wanderer, được ông František Janeček mua lại và đổi tên. Tên Jawa là ghép các chữ cái đầu tiên của Ja neček và Wanderer.

Trong quá khứ, đặc biệt là vào những năm 1950, đây là một trong những nhà sản xuất xe máy hàng đầu thế giới. Mẫu xe 350 Perack nổi tiếng nhất của Jaw xuất khẩu tới hơn 120 quốc gia, với hai màu đen và đỏ đặc trưng. Sau năm 1990, sản lượng xe bị sụt giảm đáng kể. Một công ty kế nhiệm được thành lập vào năm 1997 tại Týnec nad Sázavou, tiếp tục lấy tên là Jawa Moto.

Jawa 350 Perack nổi tiếng nhất của JAWA xuất khẩu tới hơn 120 quốc gia.

Tại Việt Nam những năm 1960-1970, mẫu 350 Perack được trang bị cho quân đội và một số cơ quan. Xe sơn màu xanh quân đội kể cả vành (niềng), bình xăng không có hai miếng ốp mạ crôm ở hai bên. Bộ tứ cấp tỉnh được trang bị một, hai chiếc xe dân sự, màu đỏ, làm xe công. Chính vì thế, xe được giao cho người lái xe riêng quản lý, họ có nhiệm vụ chở cán bộ đi công tác, rất ít khi cán bộ tự lái xe này.

Honda 67 - giấc mơ của thế hệ 6x-7x

Thú chơi xe cổ của nam Ofer U65 nổi tiếng Sài thành

Jawa 350 Perack có động cơ 2 thì, hai xi-lanh đứng dung tích 344 cm3, piston lên xuống lệch nhau 180 độ, công suất 12,5 kW, tốc độ max 120 km/h.

Jawa 250 tác giả Phạm Diên sở hữu, mẫu xe thường do các du học sinh, cán bộ đi công tác ở Tiệp những năm 1960 đem về.

Riêng mẫu xe Jawa 250 (hình thức bên ngoài giống hệt Jawa 350 nhưng chỉ có một máy, 2 thì, dung tích 250 cm3) thường sơn màu đỏ. Là xe dân sự do các du học sinh, cán bộ đi công tác ở Tiệp những năm 1960 đem về, loại này cực kỳ hiếm. Sau 1970 du học sinh đem về mẫu CZ 125, CZ 175, CZ 250. Về hình thức, các mẫu xe này giống hệt Jawa, sơn các màu dân sự. Thời điểm này, số lượng xe CZ nhiều hơn Jawa nhưng kém xa các loại xe của Liên Xô, Đông Đức .

Có một điểm thú vị, người ta hay gọi xe này là bình bịch, do tiếng nổ trầm, ấm, thưa, hoặc gọi là xe “con thỏ” vì nhình ngang nó giống một con thỏ đang chạy, nhưng chính xác thì có một loại xe Voskhod của Liên Xô, cũng 2 thì, 175 cm3, bên hông thùng xăng có hình hai con thỏ màu trắng - đó mới chính danh là con thỏ.

Xe Voskhod của Liên Xô.

Phải nói hồi nhỏ tôi mất ăn mất ngủ vì Jawa. Trông nó đẹp và oai hùng làm sao. Rồi những câu chuyện về công an bắt gián điệp, phi xe con thỏ ầm ầm hay những tay anh chị buôn thuốc phiện cũng chạy xe con thỏ đã tác động vào tâm trí tôi, đến nỗi ngay thời sinh viên tôi cũng đi buôn lậu thuốc lá để có tiền mua Jawa 350. Có lần tôi cùng thằng bạn lấy trộm chìa khóa chiếc CZ 250 của bố nó, vào tận tây Nghệ An để đánh thuốc lá A Lao, No 1, Smith… bị quản lý thị trường truy đuổi, chạy trối chết. May mà Misk của quản lý thị trường không chạy lại CZ 250 nên chúng thôi thoát lần đó.

Rồi tôi cũng mua được Jawa 350 mà lại là Type 354 (cách gọi loại xe sản xuất từ 1954 đến 1964) đúng đời quân đội mới hay.

Thiết kế đậm màu thời gian ở những chiếc xe Jawa nhiều thập kỷ trước.

Còn nhớ ngày 28 tết năm 1986. Sếp tôi không kịp mua vé tàu về quê ăn tết. Thấy ông cứ ra vào thở dài, tôi thấy tội nghiệp nên nói: Sếp chuẩn bị đi, tí nữa em chở sếp về quê bằng xe Jawa 350. Khoảng 4 giờ chiều xuất phát từ Hà Nội, chạy xuyên đêm, trưa hôm sau hai thầy trò có mặt ở Đà Nẵng. Ngủ một giấc, chiều 29 tôi quay về Hà Nội vẫn còn kịp ăn cơm cúng chiều 30.

Khi vào Sài Gòn năm 1989, tôi may mắn mua được chiếc Jawa 250 zin 100% của một anh cán bộ làm dầu khí. Xe anh mua khi học bên Tiệp, đã qua một đời chủ. Anh bán với giá 4 chỉ vàng, cũng là món tiền lớn với tôi hồi đó. Chiếc Jawa 250 sau đã về tay Linh Amateur, một tay chơi xe mô tô cổ và xe cơ bắp mỹ lừng danh.