29 dự án điện gió với tổng mức đầu tư hơn 30.000 tỷ đồng, được xây dựng ở nhiều xã tại huyện miền núi Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị. Ảnh: Hoàng Táo (VnExpress)

Công văn này đề nghị các Chủ tịch tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương báo cáo về tình hình đầu tư năng lượng tái tạo trên địa bàn. Các địa phương tổng hợp, báo cáo tình hình về điện mặt trời giai đoạn 2011-2015 và điện mặt trời, điện gió giai đoạn 2016-2021 theo quyết định hoặc văn bản cho phép của Thủ tướng Chính phủ, nội dung gồm: Kết quả thực hiện kế hoạch đầu tư so với quy hoạch, những tồn tại, hạn chế, đề xuất kiến nghị (đối với các dự án không có trong quy hoạch điện VII điều chỉnh nhưng đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì ghi chú cụ thể); những đề xuất, kiến nghị của địa phương đối với quy hoạch điện VII.

Đặc biệt cần thống kê cụ thể các dự án điện mặt trời và các dự án điện gió đã chuyển nhượng dự án hoặc thay đổi chủ đầu tư theo biểu thống kê do UBND tỉnh, thành phố xây dựng. Trong đó thể hiện rõ các thông tin: tên dự án, quyết định phê duyệt dự án, công suất theo quy hoạch, công suất thực tế, tên chủ đầu tư theo quyết định phê duyệt, tên chủ đầu tư nhận chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần dự án, lý do chuyển nhượng, năng lực của các chủ đầu tư.

Trường hợp phát hiện vi phạm cần xử lý thì báo cáo về Bộ Công thương để Bộ tổng hợp, báo cáo trình Thủ tướng.

Không ai phủ nhận vai trò của năng lượng tái tạo là cần thiết nhưng việc ồ ạt triển khai các dự án điện mặt trời, điện gió thời gian qua ở nhiều địa phương trong cả nước đã bộc lộ nhiều vấn đề rất đáng lo ngại.

Về điện mặt trời qua kiểm tra đã phát hiện hàng loạt sai phạm của các công ty điện lực như: Ký hợp đồng mua bán điện có công suất vượt quá công suất trong thỏa thuận đấu nối, trái với quy định Bộ Công thương; cho phép đấu nối điện mặt trời trên mái nhà gây quá tải hệ thống điện, trái quy định của Thủ tướng Chính phủ ban hành, rồi chấp thuận đấu nối điện mặt trời trên mái nhà vượt quá thời gian quy định, ký hợp đồng kinh doanh điện khi đã xác định quá tải lưới điện và yêu cầu khách hàng cắt giảm công suất khi lưới điện quá tải..., toàn là những điều trái quy định của Chính phủ. Đương nhiên để xảy ra hàng loạt sai phạm như vậy thì vai trò của Bộ Công thương cũng không thể vô can như có chuyên gia đã nhận định.

Còn về điện gió khi triển khai tràn lan thì cũng gây ra nhiều hệ lụy như mất ATGT, làm hư hỏng đường sá, gây sạt lở đất, ảnh hưởng xấu đến môi trường sống... Do chạy đua theo thời gian cho kịp tiến độ nên nhiều doanh nghiệp bỏ qua các thủ tục pháp lý như giải phóng mặt bằng, bồi thường cho người dân...

Chính quyền địa phương một số nơi có vẻ quá "ưu ái" doanh nghiệp điện gió nên chưa tổ chức tuyên truyền vận động người dân đúng mức, chưa kiểm tra các thủ tục pháp lý cần thiết cho các dự án điện gió, dẫn đến mâu thuẫn giữa người dân với doanh nghiệp căng thẳng dẫn đến những hành vi quá khích, có những vụ án đã khởi tố... là những vấn nạn để lại nhiều hậu quả.

Có nơi, vì phát triển điện gió ồ ạt, dễ phát sinh những hậu quả khó lường nên như Quảng Trị, năm 2021, Thường trực Tỉnh ủy đã chỉ đạo Ban cán sự Đảng của UBND tỉnh dừng cấp chủ trương cho dự án điện gió mới, để khẩn trương tập trung rà soát, hoàn thành đề án tổng thể phát triển năng lượng tái tạo của tỉnh, đánh giá tổng thể tác động của môi trường, ổn định đời sống của Nhân dân...

Hy vọng cuộc "đại phẫu" sẽ vãn hồi trật tự cho một quy hoạch khoa học hơn về năng lượng tái tạo và xử lý nghiêm những vi phạm để an ninh năng lượng được lập trình đúng hướng.

Quảng Trị cấp chủ trương đầu tư cho hàng chục dự án điện gió Trong số 69 dự án được UBND tỉnh Quảng Trị cấp chủ trương đầu tư từ đầu năm đến nay, có tới 10 dự án ...

Cho phép doanh nghiệp nghiên cứu, khảo sát quy hoạch các dự án điện gió Mới đây, UBND tỉnh Quảng Bình vừa có công văn đồng ý chủ trương cho phép các doanh nghiệp tiến hành nghiên cứu, khảo sát ...

3 dự án năng lượng tái tạo tại Việt Nam nhận tài trợ 860.000 USD Ngày 28/10, Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) công bố khoản ngân sách 860.000 USD để tài trợ cho 3 dự án năng ...