Nhìn lại bức tranh vĩ mô 6 tháng đầu năm, tỷ giá tiền đồng tương đối ổn định với mức tăng giá nhẹ so với cuối năm 2022. Tuy nhiên, tỷ giá trên thị trường liên ngân hàng đã nhích dần lên trong tháng 5/2023 khi tăng 0,13% so với tháng 4 và riêng trong tháng 6 tăng 0,4% so với cuối tháng 5.

Trên thị trường phi chính thức, tỷ giá tự do đã tăng 0,8% trong tháng 6. Hiện, tỷ giá niêm yết tại Vietcombank là 23.580-23.920 đồng/USD, cao hơn 0,6-0,7% so với cuối năm 2022.

Trong nửa đầu năm 2023, chỉ số đồng USD đã có hai nhịp hồi nhẹ nhưng mức đỉnh xác lập ở nhịp hồi thứ hai thấp hơn so với nhịp đầu tiên. So với đầu năm, chỉ số đồng USD giảm 0,6% so với cuối năm 2022.

Như vậy, chỉ số đồng USD vẫn duy trì được sức mạnh khi Fed dần đi vào chặng cuối của chu kỳ nâng lãi suất. Đồng thời, quan điểm về chính sách tiền tệ đang định hình diễn biến của các đồng tiền còn lại.

Việc ECB tiếp tục duy trì chính sách thắt chặt tiền tệ đã giúp đồng EUR tăng nhẹ so với đồng USD trong nửa đầu năm, mặc dù khu vực Eurozone được xác nhận rơi vào suy thoái kỹ thuật trong hai quý liên tiếp là quý 4/2022 và quý 1/2023.

Hay ở khu vực châu Á, lập trường duy trì chính sách nới lỏng tiền tệ của NHTW Trung Quốc và Nhật Bản khiến cho đồng tiền hai nước này tiếp tục mất giá thêm khoảng 5,0% và 9,3% so với đồng USD trong nửa đầu năm nay.

Tại Việt Nam, đồng tiền ổn định trong bối cảnh NHNN liên tục cắt giảm lãi suất điều hành, liệu đây có phải là ngoại lệ?

Báo cáo chuyên đề vĩ mô tháng 7, các chuyên gia phân tích tại CTCP Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho biết, hiện tại, chênh lệch lãi suất USD-VND trên thị trường liên ngân hàng đang ở mức cao kỷ lục, cao nhất là 4,4 điểm % đối với lãi suất qua đêm và thấp nhất là 0,6 điểm % đối với lãi suất kỳ hạn 3 tháng. Tại các kỳ hạn từ 3 tháng trở lên, lãi suất VND cao hơn khoảng 0,3-1,4 điểm % so với lãi suất USD.

“Chênh lệch lãi suất nới rộng hiển nhiên sẽ kích thích hoạt động kinh doanh chênh lệch lãi suất (carry trade), và tạo nên áp lực mất giá tiền đồng. Trong 3-6 tháng tới, chúng tôi nhận thấy có một số tiền đề có thể tăng thêm áp lực mất giá tiền đồng”, các chuyên gia nhận định.

Cụ thể hơn, các chuyên gia cho biết, báo cáo triển vọng nửa cuối năm của đa số các tổ chức tài chính đều cho rằng triển vọng đồng USD nửa cuối năm 2023 là tích cực. Kỳ vọng chung là đồng tiền này sẽ neo ở mức cao nhờ lãi suất hấp dẫn và vai trò nơi trú ẩn an toàn trong bối cảnh kinh tế thế giới lao đao.

Bên cạnh đó, đồng NDT của Trung Quốc đã mất giá khoảng 5,2% trong nửa đầu năm 2023, là đáng kể so với mức mất giá khoảng 8,5% trong năm 2022. Sự phục hồi tăng trưởng sau mở cửa của Trung Quốc gây thất vọng và chính sách nới lỏng tiền tệ tiếp diễn trong nửa sau của năm nay đưa đến kỳ vọng đồng NDT sẽ còn mất giá thêm trong năm 2023. Với mức tương quan mạnh giữa đồng VND và đồng NDT, chuyên gia cho rằng diễn biến “đứng yên” nửa đầu năm khó có thể duy trì được lâu.

Cuối cùng, NHNN đã giảm lãi suất điều hành khá quyết liệt trong nửa đầu năm 2023, đứng về mục tiêu tăng trưởng và hạ bớt tấm khiên về ổn định tỷ giá. Tăng trưởng kinh tế chưa cải thiện nhiều trong quý 3 cũng là cơ sở để NHNN cân đối giảm tiếp lãi suất điều hành.

Với những yếu tố trên, chuyên gia VDSC cho rằng mức xem xét tiếp theo đối với tỷ giá USD/VND là 24.500. Tỷ giá USD/VND thậm chí có thể tăng vượt mức này nếu đồng USD tăng tốc mạnh nhưng áp lực có thể không mạnh bằng năm trước do năm nay Việt Nam sẽ ghi nhận thặng dư thương mại cao kỷ lục, lạm phát trong xu hướng giảm và dự trữ ngoại hối đang được tích luỹ trở lại.

Đồng quan điểm, trong báo cáo mới công bố, các chuyên gia phân tích tại SSI Research cũng cho rằng, áp lực đối với tiền đồng vẫn còn khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) kỳ vọng tiếp tục tăng lãi suất và áp lực mang tính mùa vụ đến từ việc chuyển lợi nhuận về nước của các doanh nghiệp FDI.

Điểm tích cực đến từ dòng vốn FDI giải ngân duy trì khá tốt, đạt 10 tỷ USD trong 6 tháng đầu năm – tương đương với cùng kỳ hay cán cân thương mại thặng dư lớn ước tính hơn 12 tỷ USD trong 6 tháng đầu năm do nhập khẩu giảm.