Đề án nói trên nhằm phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân giá rẻ, phù hợp với khả năng chi trả của hộ gia đình có thu nhập trung bình, thu nhập thấp khu vực đô thị và của công nhân, người lao động trong khu công nghiệp, khu chế xuất.

Theo lộ trình, phấn đấu đến năm 2030 các địa phương hoàn thành khoảng 1.062.200 căn. Trong đó 428.000 căn hoàn thành ở giai đoạn 2021 – 2025; 634.200 căn trong giai đoạn 2025 - 2030.

Một dự án nhà ở xã hội tại huyện Bình Chánh, TP HCM - Ảnh: Đình Sơn

Để đạt được mục tiêu này, Bộ Xây dựng đề xuất hoàn thiện thể chế, pháp luật về nhà ở xã hội dành cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp. Nghiên cứu xây dựng dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số chính sách nhằm đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội; sửa đổi các cơ chế chính sách về nhà ở xã hội.

Về việc dành quỹ đất làm nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, Bộ Xây dựng đề xuất khi lập, phê duyệt quy hoạch đô thị; xây dựng nông thôn; phát triển khu công nghiệp, khu nghiên cứu đào tạo, cấp có thẩm quyền phải quy hoạch, xác định rõ diện tích đất dành để xây dựng nhà ở xã hội trên phạm vi địa bàn cấp tỉnh và cấp huyện, đảm bảo quỹ đất dành để phát triển nhà ở xã hội phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương từng thời kỳ.

Đồng thời, coi chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội là một chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội 5 năm, hằng năm của địa phương.

Bên cạnh đó, bổ sung quy định quy hoạch, bố trí quỹ đất phát triển nhà lưu trú công nhân theo hướng khi lập, phê duyệt quy hoạch khu công nghiệp phải bố trí quỹ đất trong phần diện tích đất thương mại dịch vụ của khu công nghiệp để làm nhà lưu trú, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng phục vụ người lao động làm việc tại các doanh nghiệp trong khu công nghiệp đó.

Về tín dụng phát triển nhà ở xã hội, xác định việc đầu tư phát triển nhà ở xã hội cho người lao động có thu nhập thấp là một hạng mục đầu tư trong nguồn vốn trung - dài hạn của địa phương.

Tập trung phối hợp với Ngân hàng Nhà nước triển khai thực hiện chương trình tín dụng khoảng 120.000 tỉ đồng và các gói tín dụng cụ thể để cho chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân vay với lãi suất thấp hơn khoảng từ 1,5 - 2% so với lãi suất cho vay trung dài hạn bình quân của các ngân hàng thương mại nhà nước trên thị trường trong từng thời kỳ và các ngân hàng thương mại ngoài nhà nước có đủ điều kiện với từng gói tín dụng cụ thể.

Sửa đổi, bổ sung quy định về lựa chọn chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở xã hội theo hướng thống nhất, đồng bộ với pháp luật khác có liên quan (đầu tư, đầu tư công, xây dựng, đất đai, đấu thầu).

Bổ sung quy định về lựa chọn chủ đầu tư dự án xây dựng nhà lưu trú công nhân theo hướng doanh nghiệp kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp được giao đồng thời làm chủ đầu tư xây dựng hạ tầng khu nhà lưu trú công nhân. Sau khi đầu tư xong cơ sở hạ tầng khu nhà ở công nhân, chủ đầu tư cấp 1 có thể tự đầu tư xây dựng nhà lưu trú hoặc bàn giao lại cho Ban quản lý khu công nghiệp cấp tỉnh, để chuyển giao đất đã có hạ tầng cho Tổng LĐLĐ Việt Nam hoặc các doanh nghiệp sản xuất trong khu công nghiệp, các doanh nghiệp có chức năng kinh doanh nhà ở (Chủ đầu tư cấp II) đầu tư xây dựng các công trình nhà lưu trú cho công nhân.

Sửa đổi, bổ sung quy định về ưu đãi cho chủ đầu tư thực chất hơn, theo hướng đối với phần 20% diện tích đất thương mại trong dự án nhà ở xã hội được hạch toán riêng, không phải hạch toán chung vào cả dự án; được hạch toán các chi phí hợp lý, hợp lệ trong quá trình đầu tư, kinh doanh nhà ở xã hội vào giá thành.

Một xóm trọ công nhân gần Khu công nghiệp Bắc Thăng Long, Hà Nội - Ảnh: Đặng Long

Về đối tượng thụ hưởng chính sách nhà ở xã hội, Quyết định của Thủ tướng yêu cầu tách đối tượng công nhân thành một đối tượng riêng bao gồm: Công nhân, người lao động chuyên gia đang làm việc tại các doanh nghiệp trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao (sau đây gọi chung là khu công nghiệp) và doanh nghiệp sản xuất trong khu công nghiệp, có cơ chế chính sách riêng để phát triển loại hình nhà lưu trú cho công nhân thuê.

Bổ sung đối tượng thụ hưởng là doanh nghiệp mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội cho người lao động tại đơn vị mình thuê.

Nhà ở hiện đang là một trong những vấn đề nan giải của công nhân lao động. Viện Công nhân và Công đoàn từng tiến hành khảo sát, cho biết 66% công nhân lao động đang phải thuê nhà trọ để ở. Nhiều công nhân và gia đình của họ phải ở nhà thiếu kiên cố hoặc nhà đơn sơ, chật chội, ẩm thấp, thiếu ánh sáng, tiện nghi sinh hoạt, dùng nguồn nước giếng đất, giếng khoan…

Năm ngoái (5/2022), để chuẩn bị cho Chương trình Thủ tướng gặp mặt, đối thoại với công nhân lao động, Tổng LĐLĐ Việt Nam tổ chức khảo sát, nhận được gần 10.000 câu hỏi, kiến nghị, đề xuất của cán bộ, đoàn viên và công nhân lao động gửi đến người đứng đầu Chính phủ, tập trung vào 10 nhóm vấn đề lớn. Trong đó có vấn đề quy hoạch, dành quỹ đất và tháo gỡ cơ chế, chính sách để triển khai xây dựng nhà ở cho công nhân lao động, nhất là tại các khu công nghiệp, khu chế xuất.

Việc Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 – 2030” kỳ vọng sẽ mở ra cơ hội “an cư lạc nghiệp” cho đông đảo công nhân lao động, người thu nhập thấp.

Những phòng trọ “siêu nhỏ” Với đồng lương eo hẹp trong bối cảnh bão giá hiện nay, nhiều người lao động tại Khu công nghiệp Thăng Long (Hà Nội) đã ...

“Góc sân” công nhân và “khoảng trời” con trẻ Tôi gặp Tây khi anh đang bế con quanh quẩn xóm trọ. Trưa của một ngày cuối năm, dãy trọ công nhân xác xơ, im ...

Bài 1: Tình hình việc làm, thu nhập của công nhân lao động trong bối cảnh hiện nay Loạt bài viết này được hình thành dựa trên kết quả khảo sát điều tra về tình hình việc làm, thu nhập, đời sống của ...