Nợ đóng, chậm đóng BHXH ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động

Tính đến 30/9/2022, số tiền nợ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp phải tính lãi trên địa bàn Hà Nội là 1.813,2 tỷ đồng, tăng 205,8 tỷ đồng so với tháng 12/2021. Đây là số tiền nợ cao do nhiều DN trên địa bàn thực sự gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh, hoạt động cầm chừng. Số tiền nợ ở khối DN ngoài quốc doanh chiếm tỷ trọng lớn, nợ 1.374 tỷ đồng chiếm 68% tổng số tiền nợ.

Số người tham gia BHXH bắt buộc ở địa bàn là 1.934.468 người, chiếm 39,7% lực lượng lao động trong độ tuổi. Bên cạnh đó, có 67.425 người tham gia BHXH tự nguyện, chiếm 1,4% lực lượng lao động trong độ tuổi. Ngoài ra, có 1.868.758 người tham gia bảo hiểm thất nghiệp, chiếm 38,3% lực lượng lao động trong độ tuổi.

Cũng đến thời điểm 30/9, trên địa bàn thành phố có 78.853 đơn vị nợ tiền BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp với 940.859 lao động.

Số tiền nợ BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp phải tính lãi là 1.813,2 tỷ đồng, tăng 205,8 tỷ đồng so với tháng 12/2021. Đây là số tiền nợ cao do nhiều DN trên địa bàn thực sự gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh, hoạt động cầm chừng. Số tiền nợ ở khối doanh nghiệp ngoài quốc doanh chiếm tỷ trọng lớn, nợ 1.374 tỷ đồng chiếm 68% tổng số tiền nợ.

Quang cảnh buổi đối thoại giữa BHXH Hà Nội với các đơn vị, DN nợ đóng, chậm đóng BHXH. Ảnh: PV

Đại diện nhiều đơn vị sử dụng lao động cho biết, việc nợ đóng, chậm đóng BHXH của người lao động do gặp khó khăn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, dẫn đến giảm sâu doanh thu hoặc thua lỗ, nên không đủ khả năng tài chính.

Một số đơn vị, DN tuy không thua lỗ, nhưng do chưa thu được nợ từ phía đối tác nên tạm thời khan hiếm dòng tiền vận hành bộ máy, trong đó có việc chi lương, đóng BHXH cho người lao động.

Ngoài những yếu tố khách quan, việc nợ đóng, chậm đóng BHXH còn có phần xuất phát từ nguyên nhân chủ quan. Đó là tình trạng người sử dụng lao động cố tình nợ đóng hoặc đóng không đúng thời gian, không đủ số lượng lao động đang làm việc thực tế tại doanh nghiệp, thậm chí có trường hợp coi việc nợ BHXH là một trong những giải pháp để DN có thể tồn tại.

Ông Nguyễn Gia Tuấn, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần tập đoàn Hồng Thái (do BHXH huyện Đan Phượng quản lý) cho hay: “Quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh của chúng tôi trong gần 20 năm qua gặp nhiều khó khăn. Để tồn tại, chúng tôi chấp nhận nợ các khoản tiền có thể nợ như nợ ngân hàng, nợ đóng BHXH... Hiện, chúng tôi đang nợ đóng BHXH trong 64 tháng với số tiền hơn 300 triệu đồng. Trong thời gian này, tôi dùng tiền cá nhân để chi trả các chế độ ngắn hạn cho một số trường hợp người lao động”.

Thực tế cho thấy, việc các đơn vị, DN nợ đóng, chậm đóng BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp của người lao động vừa ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng, hợp pháp của người lao động, vừa ảnh hưởng đến uy tín, sự phát triển của doanh nghiệp.

Không “khoanh nợ” BHXH

Giải đáp những kiến nghị, đề xuất của đại diện đơn vị sử dụng lao động, Phó Giám đốc điều hành BHXH thành phố Hà Nội Vũ Đức Thuật cho biết: Quy trình tính toán số tiền nợ, thời gian nợ đóng BHXH được thực hiện tự động trên hệ thống BHXH và đã được quy định rõ trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hiện hành. Các cơ quan chức năng không thể “khoanh nợ”, càng không thể giải quyết các chế độ BHXH trong khoảng thời gian doanh nghiệp nợ gốc.

Lãnh đạo BHXH Hà Nội giải đáp những kiến nghị, đề xuất. (Ảnh: HSS)

Ông Đặng Trần Dũng, Giám đốc Công ty cổ phần Cơ khí xây dựng 121 - Cienco1 (do BHXH quận Long Biên quản lý) cho biết, Công ty là đơn vị cổ phần hóa từ doanh nghiệp nhà nước, có quá trình hoạt động gần 60 năm, có uy tín trên thị trường. Tuy nhiên, do đơn vị nợ BHXH với số tiền lớn, lũy kế đến thời điểm này là 21,4 tỷ đồng trong thời gian 94 tháng, nên không ai muốn làm việc lâu dài. Hiện Công ty có thể tạo việc làm và bảo đảm quyền lợi về BHXH cho khoảng 100 lao động, nhưng thực tế chỉ có 7 lao động đang tham gia BHXH.

“Những lao động mới, dù được đóng BHXH đầy đủ, họ cũng không được hưởng quyền lợi BHXH, vì các khoản đóng ở thời điểm này đều bị trừ vào khoản nợ trong thời gian trước đó”, ông Đặng Trần Dũng phản ánh.

Theo ông Đặng Trần Dũng, để có thể khắc phục các khoản nợ kéo dài, trước hết DN đang nợ đóng phải tồn tại, phát triển và có lợi nhuận. Trong khi DN muốn hoạt động, phải có người lao động làm việc trong mọi quy trình. Từ thực tế hoạt động của đơn vị mình, ông Dũng kiến nghị các cơ quan chức năng nghiên cứu, đề xuất giải pháp “khoanh nợ” trong một khoảng thời gian nhất định đối với những đơn vị, doanh nghiệp có khả năng trả nợ.

Tương tự, bà Dương Thị Thu Hà, Trưởng phòng Tổ chức - Nhân sự của Công ty cổ phần Coma 18 (do BHXH quận Hà Đông quản lý) phản ánh, việc nợ đóng BHXH trong thời gian từ cuối năm 2019 đến nay khiến một số người lao động của đơn vị chưa được giải quyết chế độ hưu trí, thai sản, ốm đau... Hiện, Công ty đang nỗ lực khắc phục tình trạng nợ đóng, nhưng chưa đủ khả năng khắc phục hoàn toàn.

Từ thực tế này, bà Dương Thị Thu Hà mong muốn các cơ quan chức năng xem xét giải quyết các chế độ BHXH cho người lao động theo thời điểm doanh nghiệp nợ gốc, không tính theo thời gian số nợ phải tính lãi, tạo điều kiện cho người lao động sớm được thụ hưởng các quyền lợi, còn doanh nghiệp có cơ hội “giữ chân” người lao động.

Phó Trưởng phòng Lao động - Tiền lương (Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Hà Nội) Dương Tuyết Mùi cũng nêu rõ quan điểm đối với kiến nghị của các đơn vị, DN: Việc nợ đóng, chậm đóng BHXH là hành vi bị nghiêm cấm tại các quy định hiện hành về BHXH. Tùy theo mức độ vi phạm, các đơn vị có thể bị xử lý vi phạm hành chính hoặc chuyển cơ quan điều tra để xử lý hình sự. Tuy nhiên, với tinh thần chia sẻ, cùng gỡ vướng mắc, các cơ quan chức năng thành phố Hà Nội tăng cường tổ chức đối thoại, đồng thời tập trung đôn đốc thu nợ. Những DN có tên trong danh sách thanh tra nợ đóng BHXH, nếu chủ động khắc phục, các cơ quan chức năng sẽ dừng thanh tra.

BHXH Hà Nội chú trọng đảm bảo quyền lợi cho người tham gia đóng BHXH

Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội cũng chú trọng công tác giải quyết các chế độ bảo đảm quyền lợi của người tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp được thực hiện kịp thời, đầy đủ, an toàn, đúng quy định. Công tác chi trả lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội luôn được quan tâm, việc chi trả luôn bảo đảm đến tận tay đối tượng trước ngày 10 của tháng, với 2 hình thức chi trả: thông qua hệ thống bưu điện và qua tài khoản thẻ ATM.

Tính đến hết tháng 9/2022, cơ quan này thực hiện chi lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng cho gần 590 nghìn lượt người với tổng số tiền 28.148,66 tỷ đồng; giải quyết chế độ BHXH hằng tháng cho 8.573 người. Số lượt khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế trên địa bàn là 7.471.022, với chi phí bệnh viện đề nghị thanh toán cho bệnh nhân bảo hiểm y tế là 14.122 tỷ đồng. Đồng thời, phối hợp các cơ sở khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế trên địa bàn thành phố triển khai thí điểm sử dụng căn cước công dân gắn chip trong khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế.

Chia sẻ tại Hội nghị, Phó Giám đốc điều hành BHXH Hà Nội Vũ Đức Thuật nhấn mạnh về trách nhiệm, nghĩa vụ của người sử dụng lao động đối với việc đóng đầy đủ BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động.

Để bảo đảm quyền lợi cho người lao động, cách tốt nhất là người sử dụng lao động cần hoàn thành nghĩa vụ, trách nhiệm đóng BHXH. Dưới góc độ thực hiện chính sách, BHXH thành phố Hà Nội ghi nhận kiến nghị của các đơn vị sử dụng lao động, tiếp tục nghiên cứu và đề xuất với cơ quan có thẩm quyền trong quá trình sửa đổi, bổ sung các quy định về BHXH.

Đồng thời, đại diện BHXH Hà Nội mong muốn các đơn vị nhanh chóng khắc phục tiền đóng, lãi chậm đóng để người lao động có sử dụng được thẻ bảo hiểm y tế khi đi khám, chữa bệnh; được hưởng chế độ thai sản, ốm đau và được hưởng hưu trí khi về già. Đặc biệt, cơ quan BHXH sẽ luôn đồng hành, hỗ trợ để DN thuận lợi hơn trong việc tìm hiểu và thực hiện hiệu quả các chính sách, chế độ BHXH, bảo hiểm y tế.

Nhiều thủ tục hành chính đang gây khó khăn cho doanh nghiệp Theo lãnh đạo VCCI, doanh nghiệp hiện vẫn khó tiếp cận được hỗ trợ từ chính sách do thủ tục còn phức tạp. Trong khi ...

Tân Chủ tịch Hà Nội bàn cách gỡ khó các dự án giao thông chậm tiến độ Sáng 7/9, Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Trần Sỹ Thanh có buổi làm việc với Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công ...

Chậm đóng bảo hiểm xảy ra phổ biến ở tất cả loại hình doanh nghiệp Tuy tình trạng nợ đọng và chậm đóng bảo hiểm xã hội đang có chiều hướng giảm nhưng vẫn còn diễn ra tương đối phổ ...

Giải pháp về an toàn, vệ sinh lao động với các doanh nghiệp thi công xây dựng Về đặc thù công việc thì ngành Xây dựng là một trong những lĩnh vực có nguy cơ mất an toàn cao, người lao động ...