Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Bình Thuận - Ảnh: Laodongvietnam

Bảo hiểm Xã hội (BHXH) Việt Nam đang phối hợp với Cục Việc làm - Bộ Lao động, Thương binh & Xã hội (Bộ LĐ-TB&XH) xây dựng dữ liệu kết nối liên thông về bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) qua trục tích hợp quốc gia, hướng tới quản lý và giải quyết chế độ BHTN trong toàn quốc được chặt chẽ, nhanh gọn, chính xác.

Động thái này được đưa ra sau khi cơ quan BHXH Việt Nam phát hiện tình trạng gia tăng tình trạng trục lợi BHTN trong dịch Covid-19, và được kỳ vọng sẽ giúp ngành BHXH quản lý hiệu quả nguồn quỹ, tránh tình trạng trục lợi chính sách.

Cụ thể, báo cáo công tác 6 tháng đầu năm của BHXH Việt Nam chỉ rõ, lợi dụng dịch COVID-19, nhiều đối tượng, doanh nghiệp đã gian lận hồ sơ, thỏa thuận ngầm để trục lợi, điển hình là tại tỉnh Bình Thuận.

BHXH tỉnh Bình Thuận cho biết, tính đến hết tháng 6/2020, trên địa bàn tỉnh có 6.134 người được hưởng chế độ BHTN với số tiền hàng tháng gần 17 tỷ đồng, tăng gấp nhiều lần so với cùng kỳ năm 2019. Theo dự báo, trong thời gian tới, số người hưởng BHTN có xu hướng gia tăng khoảng 20% so với hiện nay.

Người dân xếp hàng đi nhận BHXH - Ảnh: Vietnamnet

Trước tình hình này, Trung tâm Dịch vụ việc làm (DVVL) tỉnh Bình Thuận đã phối hợp với BHXH tỉnh xác minh. Qua đó, Trung tâm DVVL và BHXH tỉnh Bình Thuận đã hủy quyết định hưởng BHTN của 217 trường hợp gian lận.

Bà Lê Thị Hồng Vân, Phó Giám đốc BHXH tỉnh Bình Thuận cho biết: “Nhiều trường hợp dù đã xin được việc làm mới nhưng vẫn đăng ký nhận BHTN hoặc có trường hợp có thu nhập khác, nghỉ sinh con cũng đăng ký nhận BHTN. Thậm chí, có trường hợp người lao động (NLĐ) và đơn vị sử dụng lao động “thỏa thuận ngầm” chấm dứt hợp đồng lao động để hưởng BHTN, trong khi thực tế NLĐ vẫn làm việc…”.

Làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp - Ảnh minh họa

Theo quy định, trường hợp NLĐ đã có việc làm mới sẽ phải chấm dứt ngay việc hưởng BHTN, số tháng hưởng BHTN còn lại sẽ được bảo lưu. Tuy nhiên, nhiều NLĐ vừa có việc làm mới, vừa hưởng BHTN mà không tự động khai báo... Đây là một trong những hành vi phổ biến nhất trong trục lợi quỹ BHTN.

Trong khi đó, đại diện Trung tâm DVVL tỉnh Bình Thuận cho biết, trung tâm chưa có giải pháp hiệu quả để kiểm tra NLĐ đã có việc làm mới hay chưa, mà phụ thuộc hoàn toàn vào sự trung thực của NLĐ. Do vậy, những trường hợp gian lận chỉ được phát hiện khi họ có tham gia đóng BHXH ở nơi làm việc mới, khi phát hiện được thì rất nhiều trường hợp đã hưởng tới vài tháng trợ cấp thất nghiệp.

217 trường hợp trục lợi BHTN trong dịch Covid-19 bị phát hiện ở Bình Thuận - Ảnh minh họa

Theo nhận định của BHXH tỉnh Bình Thuận, một trong những nguyên nhân khiến trục lợi BHTN gia tăng chính là thủ tục đăng ký hưởng BHTN còn tương đối đơn giản. Đối với NLĐ, nếu có đủ các loại giấy tờ (sổ BHXH, quyết định chấm dứt hợp đồng hoặc nghỉ việc, chứng minh nhân dân) là đủ điều kiện nộp hồ sơ đề nghị hưởng BHTN. Hiện chưa có phần mềm liên thông giữa BHXH tỉnh và Trung tâm DVVL, nên việc trao đổi thông tin và kiểm soát quá trình tham gia BHTN của NLĐ còn hạn chế.

Siêu thị giá 0 đồng dành cho công nhân lao động bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, có hoàn cảnh khó khăn do Công đoàn các Khu công nghiệp - chế xuất Hà Nội tổ chức - Ảnh: Linh Nguyên

Theo BHXH Việt Nam, do ảnh hưởng từ đại dịch COVID-19, 6 tháng đầu năm 2020, cả nước có 531.321 người nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp (tăng gần 30% so với 6 tháng đầu năm 2019). Trong đó có 468,152 người hưởng chế độ trợ cấp thất nghiệp. Quỹ BHTN đã chi trả tổng số tiền 5.757 tỷ đồng.