Vụ Công ty Ô tô 1-5 nợ BHXH:

Người lao động mất quyền lợi an sinh xã hội

Bà Hồ Thị Kim Ngân, Phó Trưởng Ban Quan hệ lao động, Tổng LĐLĐ Việt Nam cho rằng việc Công ty CP Ô tô 1-5 nợ BHXH không chỉ làm mất đi quyền lợi về BHXH của người lao động mà còn làm mất luôn cả quyền lợi an sinh xã hội của họ.

“Điều này thể hiện rất rõ trong thời điểm chúng tôi giải quyết các chế độ chính sách hỗ trợ người lao động khó khăn do ảnh hưởng bởi Covid-19 theo Nghị quyết 68 của Chính phủ”, bà Ngân cho hay.

Theo bà Ngân, để người lao động tạm hoãn hợp đồng lao động; nghỉ việc không hưởng lương hoặc chấm dứt hợp đồng lao động được nhận tiền hỗ trợ khó khăn do Covid-19 thì phải được xác nhận là đang tham gia BHXH bắt buộc tại tháng liền kề trước khi họ tạm hoãn, nghỉ việc không lương.

“Nếu Công ty CP Ô tô 1-5 nợ BHXH hoặc dù đã đóng cho thời điểm hiện nay nhưng cơ quan BHXH lại trừ vào nợ cũ thì bản thân người lao động vẫn không được tính là tham gia BHXH. Do đó, họ cũng sẽ không được hưởng quyền an sinh xã hội từ các gói hỗ trợ của Chính phủ”, Phó Trưởng Ban Quan hệ lao động, Tổng LĐLĐ Việt Nam cho biết.

Trung tâm Bảo hành sản phẩm, Công ty CP Ô tô 1-5 (nhà xưởng bên trái)

BHXH TP Hà Nội thông tin, tính đến hết tháng 6/2021, số tiền nợ BHXH của Công ty CP Ô tô 1-5 là trên 14,9 tỷ, gồm trên 8,1 tỷ nợ gốc và 6,8 tỷ nợ lãi. Người lao động của công ty mới chỉ được tính nộp BHXH đến tháng 8/2016.

Hằng tháng cơ quan BHXH vẫn gửi thông báo kết quả đóng BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ - BNN; lập biên bản làm việc về việc đóng BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ - BNN tại Công ty CP Ô tô 1-5 và gửi văn bản đôn đốc đơn vị đóng tiền BHXH, BHYT, BHTN.

Năm 2018, BHXH TP Hà Nội phối hợp với Bộ LĐ – TB & XH thanh tra việc chấp hành quy định pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN tại Công ty CP Ô tô 1-5. Thời điểm đó, doanh nghiệp đăng ký tham gia BHXH, BHYT, BHTN cho 216 lao động thuộc đối tượng bắt buộc phải tham gia.

Kết luận thanh tra nêu, tính đến cuối tháng 12/2017 doanh nghiệp còn nợ số tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN là trên 334 triệu đồng và tiền lãi chậm đóng trên 4,8 tỷ đồng. Chánh thanh tra Bộ LĐ – TB & XH yêu cầu doanh nghiệp thực hiện ngay việc nộp tiền đóng BHXH và tiền lãi chậm đóng cho cơ quan BHXH theo quy định tại Điều 85, Điều 86 Luật BHXH trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày ký kết luận thanh tra (12/2/2018).

Tuy vậy, căn cứ vào bảng liệt kê chứng từ ủy nhiệm chi tiết do BHXH huyện Đông Anh cung cấp, đến ngày 20/4/2018, đơn vị này mới tạm thu các loại bảo hiểm của Công ty CP Ô tô 1-5 với số tiền 150 triệu đồng. Tổng số tiền tạm thu của cả năm 2018 đối với doanh nghiệp là 650 triệu đồng.

Văn bản cung cấp thông tin về việc nợ BHXH của Công ty CP Ô tô 1-5, do BHXH TP Hà Nội gửi Tạp chí Lao động và Công đoàn (cuocsongantoan.vn) hôm 2/8

Đến năm 2019, BHXH TP Hà Nội kiểm tra việc thực hiện đóng BHXH, BHYT, BHTN tại Công ty CP Ô tô 1-5. Thời điểm kiểm tra, doanh nghiệp có 216 lao động ký HĐLĐ không xác định thời hạn. Số lao động tham gia đóng BHXH, BHYT là 164 người, còn lại 52 lao động nghỉ không lương.

Kết luận kiểm tra ngày 26/11/2019 do ông Vũ Đức Thuật, Phó Giám đốc BHXH TP Hà Nội ký, ghi rõ: Tính đến hết tháng 10/2019, đơn vị còn nợ số tiền đóng BHXH. BHYT, BHTN là 11.985.521.415 đồng (tương đương 37 tháng so với số phải đóng của tháng 10/2019).

BHXH TP Hà Nội yêu cầu Công ty CP Ô tô 1-5 “chuyển ngay số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN hết tháng 10/2019 và số phát sinh tháng 11/2019 về tài khoản thu của BHXH huyện Đông Anh trước ngày 1/12/2019. Số liệu cho thấy, trước thời hạn yêu cầu 2 hôm (29/11/2019), doanh nghiệp nộp vỏn vẹn... 20 triệu đồng.

Có thể thấy, Công ty CP Ô tô 1-5 đều không thực hiện đúng yêu cầu của cơ quan chức năng trong các kết luận thanh, kiểm tra. Tuy nhiên, đến nay BHXH TP Hà Nội chưa xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty CP Ô tô 1-5.

Bà Ngân cho rằng: “Đây là trách nhiệm của các đoàn thanh, kiểm tra khi thấy rõ hành vi vi phạm chậm, nợ đóng BHXH nhưng không xử phạt”.

Người lao động tập trung trước cổng công ty hôm 30/6 yêu cầu quyền lợi về lương và BHXH

Video: Người lao động đối thoại với lãnh đạo Công ty CP Ô tô 1-5 về vấn đề nợ BHXH

Trong các cuộc trả lời phỏng vấn báo chí và giải thích với người lao động, ông Trần Thành Nam, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Ô tô 1-5 luôn phân trần rằng việc nợ BHXH hiện nay có một phần lý do là khi công ty chuyển từ mô hình nhà nước sang cổ phần hoá (tháng 7/2014) ghi nhận nợ BHXH 9,6 tỷ. Hằng năm, đơn vị có đóng BHXH nhưng bị trừ vào nợ cũ. Sau này, khi tình hình sản xuất kinh doanh giảm sút quá, dẫn đến việc nợ lương, BHXH kéo dài.

Về điều này, bà Hồ Thị Kim Ngân, Phó Trưởng Ban Quan hệ lao động, Tổng LĐLĐ Việt Nam khẳng định khi chuyển đổi doanh nghiệp nhà nước sang công ty cổ phần thì công ty cổ phần có nghĩa vụ kế thừa mọi trách nhiệm về lương, BHXH đối với người lao động.

Bên trong nhà xưởng Công ty CP Ô tô 1-5

“Đây cũng là vấn đề của các cơ quan quản lý nhà nước khi xử lý một doanh nghiệp cổ phần hóa. Luật siết chặt như thế nhưng khi họ không thực hiện thì chưa có chế tài xử lý”.

Bà Ngân nói thêm: “Nếu không giải quyết dứt điểm trách nhiệm của doanh nghiệp sau khi cổ phần hóa thì rất nan giải, và phần thiệt thòi chắc chắn rơi vào người lao động”.

Phó Trưởng Ban Quan hệ lao động, Tổng LĐLĐ Việt Nam cho rằng việc người lao động khởi kiện ra tòa là cách bảo vệ quyền lợi tốt nhất: “Doanh nghiệp đã hứa rất nhiều, việc thanh, kiểm tra cũng diễn ra hằng năm nhưng chưa một lần doanh nghiệp bị xử phạt hành chính thì không đủ sức răn đe. Thành ra sự việc kéo dài không dứt điểm được nếu không khởi kiện ra tòa”.