“Nó có tiền còn mình được việc”

Đơn cử, tháng 9/2023, em Nguyễn Văn M. (sinh ngày 13/8/2008, thường trú tại xã Bình Lương, huyện Như Xuân, tỉnh Thanh Hóa) được đơn vị cung ứng lao động có tên Viet Work đưa vào làm việc tại Công ty TNHH Vina Yong Seong, Khu công nghiệp (KCN) Đại Đồng – Hoàn Sơn (Bắc Ninh).

Trên căn cước công dân bản sao (photocopy) có dấu hiệu xác nhận chứng thực của Văn phòng Công chứng Công Thành cho thấy, năm sinh của M. được sửa thành năm 2004, tức tăng 4 tuổi so với thực tế (15 tuổi). Với việc làm giả giấy tờ nói trên, đơn vị cung ứng lao động này đã thực hiện trót lọt việc đưa M. vào nhà máy làm việc.

Căn cước công dân gốc và bản photocopy công chứng đã được sửa năm sinh của một lao động trẻ em tại Bắc Ninh - Ảnh: LĐ&CĐ

Một trường hợp khác tên là Vàng Mí D., sinh ngày 20/3/2006, thường trú tại xã Thái An, huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang nhưng được phía Công ty TNHH Thương mại TC Vina sửa thông tin năm sinh (2002) và số căn cước công dân để đưa vào làm việc tại Công ty TNHH ITM Semiconductor Vietnam (KCN VSIP).

Bà Hoa – nhân viên Công ty TNHH Thương mại TC Vina cho biết: “ITM hiện nay chấp nhận thiếu tuổi, không xăm, nhuộm (tóc – PV), không giữ căn cước gốc thì em cho sửa một cái là xong. Đi công chứng một cái là vào luôn”.

“Nhưng sửa tuổi thì làm sao mà công chứng được?”, PV hỏi.

“Bọn em cơ cấu hết rồi mà anh”, Hoa tự tin cho biết đã làm việc với phòng công chứng, giá ngày thường là 20 nghìn đồng/tờ; ngày lễ dao động khoảng 50 nghìn đồng đến 60 nghìn đồng/tờ. Người này từ chối cung cấp thông tin về văn phòng công chứng.

Video bà Hoa - nhân viên Công ty TNHH Thương mại TC Vina nói về việc chỉnh sửa căn cước công dân để đưa trẻ chưa thành niên vào nhà máy.

Dù chưa đủ 18 tuổi, song Vàng Mí D. vẫn được đưa vào làm việc tại Công ty TNHH ITM Semiconductor Vietnam (KCN VSIP), tháng 9/2023 - Ảnh: LĐ & CĐ

“Có cái gì đâu? Có tiền là có hết. Thực ra hai bên cùng có lợi, nó (phòng công chứng – PV) có tiền còn mình cũng được việc”, Hoa nói.

Người này tiết lộ: “Thiếu tuổi em nhiều nhưng em chia nhiều khu vực lắm, chứ em không tập trung vào khu vực này đâu (ý nói KCN VSIP - PV)... Thiếu tuổi khoảng hơn 45 đứa. Tóm lại công ty nào nhận thiếu tuổi, khả năng cho vào là bọn em cứ cho vào”.

Không giấy tờ vẫn vào làm việc như thường

Trong quá trình nhập vai điều tra, PV Tạp chí Lao động và Công đoàn ghi nhận Công ty TNHH Đức Minh Bắc Ninh – một trong số những doanh nghiệp được UBND tỉnh Bắc Ninh cấp phép cho thuê lại lao động đã lợi dụng sự lỏng lẻo trong công tác tuyển dụng, quản lý hồ sơ công nhân của đối tác để làm giả giấy tờ người lao động.

Cụ thể, sáng 16/9/2023, hai người lao động đến trụ sở Công ty TNHH Đức Minh Bắc Ninh xin làm công nhân thời vụ. Tại đây, một người tên P. không có bất cứ giấy tờ cá nhân nào vẫn được phía Công ty cam kết bố trí được việc làm.

Nhân viên Công ty TNHH Đức Minh Bắc Ninh (tự xưng tên Đắc) cho biết, trường hợp không có giấy tờ cá nhân thì Công ty sẽ cho mượn căn cước công dân của người khác để vào làm việc. Người này cũng lưu ý, để trót lọt, P. phải học thuộc thông tin trên căn cước công dân mượn.

Thẻ ra vào Công ty TNHH Sản xuất Biel Crystal mang tên Nguyễn Văn Đông do nhân viên Công ty TNHH Đức Minh Bắc Ninh cấp cho P. khi người này không có giấy tờ cá nhân - Ảnh: LĐ & CĐ

Tối cùng ngày, P. được Đắc – nhân viên Công ty TNHH Đức Minh Bắc Ninh đưa vào Công ty TNHH Sản xuất Biel Crystal làm việc. Trước khi vào cổng, Đắc đưa cho P. thẻ ra vào mang tên Nguyễn Văn Đông. Thông tin trên thẻ cho biết ngày có hiệu lực từ ngày 14/9/2023 đến ngày 14/12/2023, mã số BVN-CRZ1802; khu vực chỉ định là tầng 2 E1/2/3. Ảnh trên thẻ ra vào cũng không phải là chân dung của P.

Với thẻ ra vào này, P. dễ dàng qua cửa Công ty sau thao tác kiểm tra qua loa của nhân viên bảo vệ. Tuy nhiên, khi ở trong nhà máy, do tay đeo nhẫn quá chặt không tháo ra được, P. không qua được cửa từ để vào xưởng sản xuất nên đành phải ra về.

Ngày 17/9/2023, Đắc – nhân viên Công ty TNHH Đức Minh Bắc Ninh yêu cầu P. chụp dấu vân tay. Qua điện thoại, Đắc cho biết mục đích: “Anh có cái phần mềm chỉnh sửa thì anh sửa vào cái căn cước anh mượn kia kìa, cho nó giống vân tay của em, thì đăng ký vào đỡ bị nó soi”.

Video cuộc gọi của Đắc - nhân viên Công ty TNHH Đức Minh Bắc Ninh với P.

Qua tin nhắn Zalo, nhân viên Công ty TNHH Đức Minh còn gửi P. bản chụp căn cước công dân mượn của một người tên Đới Đăng Đạt (SN 1997, có địa chỉ tại Gia Lâm, Hà Nội); đồng thời gửi bản chụp căn cước công dân photocopy này cho P. yên tâm.

Sáng 18/9/2023, P. được Đắc đưa tới Công ty TNHH Motus Vina (KCN Đại Đồng, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh) để làm việc tại xưởng sản xuất linh kiện cho tai nghe bluetooth.

Những thủ đoạn trên đây được các đơn vị cung ứng lao động sử dụng để đưa người lao động, trong đó có trẻ em, người chưa thành niên vào làm việc tại các nhà máy. Hành vi làm giả giấy tờ đã rất rõ ràng, rất cần sự vào cuộc của các cơ quan chức năng điều tra. Tạp chí Lao động và Công đoàn sẵn sàng cung cấp các tài liệu, chứng cứ liên quan phục vụ công tác điều tra.

Bóc lột sức lao động trẻ chưa thành niên: Góc khuất ở “thủ phủ" thu hút đầu tư Rất nhiều đơn vị cung ứng đưa lao động trẻ em vào nhà máy làm công nhân sản xuất với thù lao giá rẻ. Và ...

Bóc lột sức lao động trẻ chưa thành niên - Kỳ 2: “Hô biến” trẻ em thành... người lớn Để đáp ứng đơn hàng cho đối tác là doanh nghiệp sản xuất, các đơn vị cung ứng lao động bằng mọi cách tuyển dụng ...

Bóc lột sức lao động trẻ chưa thành niên - Kỳ 3: Ông chủ giàu lên, trẻ rầu thêm… Các đơn vị cung ứng và nhân viên môi giới tìm mọi cách giữ chân lao động chưa thành niên, đặc biệt là trẻ em. ...

Bóc lột sức lao động trẻ chưa thành niên - Kỳ 4: Vì sao vi phạm pháp luật dễ dàng? Pháp luật quy định rất chặt chẽ về việc sử dụng lao động trẻ em, chưa thành niên. Nhưng tại sao lại có một khoảng ...