Việc phân làn đường được thực hiện một cách khoa học ở Thụy Điển là một trong nhiều yếu tố giúp quốc gia này có hệ thống giao thông an toàn bậc nhất thế giới. Ảnh Economic

Tầm nhìn về không (Vision Zero) và những con số.

Kể từ khi tỷ lệ tai nạn giao thông gây chết người ở Thụy Điển tăng cao đỉnh điểm vào những năm thập kỷ 70, 80 của thế kỷ XX; năm 1997, Quốc hội Thụy Điển đã ban hành kế hoạch an toàn giao thông mang tên Tầm nhìn về không (Vision Zero), với mục tiêu xóa bỏ hoàn toàn các ca tử vong và chấn thương nặng do tai nạn giao thông gây ra. Kế hoạch này đã được nhiều nước áp dụng, trong đó phải kể đến các thành phố ở New Zealand, Australia, Đức, Mỹ, Canada…

Sau khi thực hiện kế hoạch Tầm nhìn về không, số thương vong giao thông đã giảm một nửa kể từ năm 2000. Năm 2012, chỉ có duy nhất trường hợp một trẻ em dưới 7 tuổi thiệt mạng do tai nạn giao thông gây ra. Tờ Economist trích dẫn các số liệu được công bố đầu năm nay cho biết, số lượng xe ô tô lưu thông trên đường và khoảng cách lái xe ở Thụy Điển đã tăng gấp đôi kể từ những năm 70, nhưng chỉ có 264 người thiệt mạng vì tai nạn giao thông ở nước này vào năm ngoái, mức thấp kỷ lục. Thống kê này cho biết, trong 100.000 người thì chỉ xảy ra 3 ca tử vong, trong khi tại khu vực Liên minh châu Âu, tỷ lệ này là 5,5 ca và tại Mỹ là 11,4 ca.

Để có được những con số ấn tượng trên, Thụy Điển đã tập trung vào vấn đề quy hoạch các con đường, xây dựng hệ thống biển báo, cảnh báo, hình thức trợ giúp phân luồng. Cụ thể, Thụy Điển đã xây dựng 1.500 km đường theo kiểu “2+1”, tức là ngoài 2 làn lưu thông 1 chiều thì có thêm 1 làn riêng cho xe vượt; xây 12.600 đoạn giao cắt an toàn bao gồm cả cầu vượt cho người đi bộ và đường sọc vằn bao quanh bởi đèn nhấp nháy cảnh báo va chạm.

Thụy Điển cũng bố trí hơn 1.100 camera giám sát tốc độ trên toàn quốc, đồng thời lên kế hoạch thu phí tắc nghẽn giao thông nhằm hướng tới mục tiêu giảm lưu lượng giao thông. Điều này không chỉ thúc đẩy các điều kiện tốt hơn cho người đi xe đạp và đi bộ, giảm lưu lượng xe mà còn tăng doanh thu để cải tiến cơ sở hạ tầng đường bộ.

Tại các con đường trong thành phố, tốc độ được giới hạn là dưới 20 dặm/h (khoảng 32km/h). Một số ngã tư còn lắp thêm màn hình lớn thông báo: Bao nhiêu người đi bộ đang chuẩn bị qua đường, số người đang đi qua, sau khi người đi bộ đã đi qua hết thì màn hình sẽ chuyển tín hiệu.

Không chỉ là quốc gia có hệ thống giao thông an toàn bậc nhất thế giới, Thụy Điển còn có môi trường rất sạch sẽ, trong lành. Trong ảnh, quang cảnh thành phố Gothenburg. Ảnh Economis.

An toàn giao thông cho trẻ em được quan tâm đặc biệt

Pháp luật của Thụy Điển quy định, đường cao tốc, xe ô tô chỉ đi tối đa 110 km/h, đường thường tối đa 70 km/h, khu vực ngoại thành 50 km/h, trung tâm nội đô, gần trường học, nhà trẻ... tối đa 30 km/h. Bất cứ ai vi phạm sẽ bị phạt không nương tay kể cả Cảnh sát trưởng Stockholm, ông Eriksson Airy lái xe quá tốc độ cho phép khi ngang qua trường mẫu giáo, đã bị phạt tiền và mất chức.

Việc giáo dục nhận thức an toàn giao thông được thực hiện rất tốt trong các trường học tại Thụy Điển từ những năm 50-60 của thế kỷ trước. Vì vậy, để đảm bảo an toàn nhất có thể cho các em học sinh, các cơ quan chức năng đã đưa ra nhiều giải pháp, nghiên cứu và được áp dụng hiệu quả. Như việc thực hiện các cuộc khảo sát, nghiên cứu, trong đó mời trẻ em cùng đi trên tuyến đường quen thuộc, từ nhà đến trường chẳng hạn để các em phát hiện ở điểm nào cần lắp biển báo, gờ giảm tốc độ, điểm nào cần lắp camera. Chính các em, phụ huynh, người dân địa phương mới là những người hiểu con đường đó nhất.

Thuỵ Điển cũng có những cách tiếp cận việc thực thi khác nhau. Quốc gia này có một trong những mạng lưới camera đường bộ lớn nhất thế giới, nhưng họ lại không bắt ai cả, cũng chẳng kiếm tiền từ tiền phạt. Mặc dù vậy, camera đã tăng mức độ tuân thủ tốc độ từ 50% lên đến khoảng 90%.

Để trở thành một trong những quốc gia có hệ thống giao thông an toàn nhất thế giới, các phương tiện giao thông của Thụy Điển hầu hết có đường dành riêng. Ảnh Flickv

Ngoài ra, Thụy Điển còn quan tâm tới phát triển công nghệ về an toàn giao thông. Ví dụ, nước này đã phát minh ra dây đeo an toàn 3 điểm cho người điều khiển ô tô, có tác dụng giảm thiểu rủi ro cho người lái xe trong trường hợp xảy ra tai nạn; hay việc đưa vào sử dụng các hệ thống cảnh báo an toàn mới, như cảnh báo khi chủ phương tiện tăng tốc hoặc nới lỏng dây an toàn… Nhiều chuyên gia về an toàn giao thông còn đang hướng đến giải pháp sử dụng các phương tiện không người lái, nhằm giảm số vụ tai nạn xuống mức tối thiểu.

Cũng như vậy, Luật Giao thông ở Thụy Điển hết sức nghiêm ngặt, với quy định cấm lái xe khi sử dụng rượu bia, giúp giảm 0,25% tỷ lệ chủ phương tiện lái xe dưới ảnh hưởng của đồ uống chứa cồn. Bên cạnh đó, Thụy Điển đặc biệt chú trọng tới giáo dục trẻ em ý thức an toàn giao thông từ rất sớm. Luật Giao thông ở Thụy Điển quy định rất chặt chẽ việc người điều khiển phương tiện khi tham gia giao thông phải đội mũ bảo hiểm, người đi xe đạp tự giác đi đúng làn đường dành riêng cho xe đạp.