Ảnh minh họa.

Thuốc lá điện tử được gọi với nhiều cái tên: e-cigarette, hệ thống phân phối nicotine điện tử, thuốc lá vaporizer và bút vape. Chúng được phát minh như một phương pháp để cai nghiện hay hạn chế việc hút thuốc lá cuốn truyền thống. Thế nhưng, thuốc lá điện tử lại khiến người dùng bị nghiện lúc nào không hay.

Thuốc lá điện tử là gì?

Thuốc lá điện tử là loại thuốc cung cấp dạng khí dung được tạo ra bởi nhiệt do đốt cháy dung dịch mà người dùng hít vào cơ thể. Bên cạnh nicotine, các thành phần chính của dung dịch theo thể tích là propylene glycol, có hoặc không có glycerol và các chất tạo hương, tinh dầu. Khi sử dụng, dung dịch này được bốc hơi (vaporized) và người hút thuốc sẽ hít thứ hơi nước này. Herbert A. Gilbert là người đầu tiên đưa ra ý tưởng thế nào là thuốc lá điện tử vào năm 1963. Tuy nhiên, năm 2003 Dược sỹ người Trung Quốc Hàn Lực (韓力) là người phát triển thuốc lá điện tử với hình dáng hiện đại ngày nay. Đây là điểm khác biệt chính giữa thuốc lá truyền thống và thuốc lá điện tử, khi một thứ là khói đốt, thứ còn lại là hơi nước.

Cấu tạo thuốc lá điện tử.

"Thơm" chính là một trong những yếu tố khiến thuốc lá điện tử có một sức hút ma mị với giới trẻ. Thuốc lá cuốn truyền thống trước kia thường có khói rất khét, khiến những người xung quanh đều nhăn mặt, hoặc ho khi hít phải. Nhưng điều này không có ở thuốc lá điện tử, đặc biệt đối với dạng vape. Các loại tinh dầu thuốc lá điện tử thường có hương hoa quả, thảo mộc, kẹo ngọt, caramel hoặc bỏng ngô. Chính điều đó đã khiến người dùng thuốc lá điện tử hoặc người hút thụ động đều bị đánh lừa bởi cảm giác dễ chịu.

Lưỡi hái "tử thần" nấp sau làn khói ngọt ngào

Thông thường, bất kì ai sử dụng thuốc lá điện tử đều phải tiếp nhận chất gây nghiện nicotine, loại chất được hấp thụ qua phổi đi vào sâu hệ thống hô hấp bên trong. Ngoài khả năng gây nghiện, nicotine sẽ trở nên độc hại nếu dùng liều cao. Nicotine đã từng được sử dụng như một loại thuốc trừ sâu.

Các chất nicotine có trong thuốc lá điện tử khi hít vào cơ thể sẽ vào đường hô hấp trên qua mũi, miệng, nơi không khí được lọc, sưởi ấm và làm ẩm rồi làm tổn thương DNA. Sự tổn thương này dẫn đến hiện tượng gọi là đột biến DNA.

Cuối tháng 9 vừa qua, Reuters công bố nghiên cứu của các nhà khoa học Australia, rằng hơi từ các loại thuốc lá điện tử này độc hại cho phổi tới mức có thể tiêu diệt các tế bào đường thở. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) và Cơ quan Quản lý thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cho biết khoảng 78% bệnh nhân phát bệnh sau khi sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử chứa hợp chất ức chế thần kinh THC – một loại tinh dầu có nguồn gốc từ cần sa, trong khi một số khác lại chỉ sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử có chứa hoặc không chứa nicotine.

Một con số đáng báo động khi có tới 80% bệnh nhân mắc bệnh phổi liên quan đến sử dụng thuốc lá điện tử có tuổi đời dưới 35. Có vẻ thuốc lá điện tử không chỉ đốt túi tiền của giới trẻ, mà nó còn đốt cháy cả tuổi thanh xuân của họ.

Ngoài ra, theo GS.Neal Benowitz tại đại học California cho rằng nicotine trong thuốc lá điện tử có tác động tới cơ thể y hệt như thuốc lá truyền thống. Nó sẽ làm tăng lượng adrenaline trong cơ thể, làm tăng nhịp tim và huyết áp, cũng như khiến mạch máu co hẹp lại. Điều này có nghĩa là, hoàn toàn có khả năng thuốc lá điện tử sẽ gây ra tăng huyết áp và rối loạn nhịp tim nếu sử dụng trong thời gian dài. Những người có tiền sử bệnh tim mạch dưới tác động của e-cig cũng sẽ tăng nguy cơ mắc các chứng bệnh liên quan hơn.

Ngay cả khi juice vape không có nicotine, chúng vẫn có thể gây ra những tác hại tới hệ tim mạch. Hệ thống đốt juice trong thuốc lá điện tử có thể tạo ra những hạt nhỏ li ti, đôi khi có cả kim loại và có thể bám vào phổi hoặc tệ hơn là đi vào đường máu. Những hạt siêu nhỏ này không khác gì bụi mịn PM 2.5 đang khiến mọi người lo ngại hàng ngày khi chất lượng không khí tại các thành phố lớn tại Việt Nam đang có chỉ số ô nhiễm tương đối cao.

Thuốc lá điện tử giúp cai thuốc, hay khiến con người nghiện nicotine?

Sử dụng thuốc lá điện tử có chứa nicotine để cai thuốc có thể có hiệu quả trong thời gian ngắn, so với sử dụng liệu pháp thay thế nicotine bằng thuốc. Tuy nhiên, vẫn chưa có đủ bằng chứng đối chiếu sự an toàn và hiệu quả của việc sử dụng thuốc lá điện tử để cai thuốc. Thuốc lá điện tử có thể chỉ phù hợp ở những người không muốn thử các liệu pháp cai thuốc lá đã được xác thực hoặc những người đã thử nhưng chưa thành công với các liệu pháp đó.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện nay chưa có bằng chứng quốc tế cho thấy thuốc lá điện tử là an toàn, tốt sức khỏe và có tác dụng dùng cho cai nghiện cho những người dùng thuốc lá truyền thống, do đó để bảo vệ cơ thể khỏi những tác động của thuốc lá, khói thuốc dẫn đến các bệnh về ung thư, mọi người nên nhận thức rõ những tác hại của thuốc lá từ đó hãy từ bỏ thói quen hút thuốc lá để bảo vệ sức khỏe cho bản thân mình và cộng đồng.