Bán đảo Thủ Thiêm tháng 10/2021. Ảnh: QUỲNH TRẦN.

Nguyên nhân sốt đất

Sốt đất thể hiện trên ba phương diện. Một là lan rộng địa bàn: Không còn sốt đất riêng lẻ, cục bộ một vài địa phương mà đã nhanh chóng bùng phát cả ba miền: Bắc - Trung - Nam; hai là: Số lượng người tăng đột biến. Nếu trước đây chỉ có một số người kinh doanh đất, cò đất thì nay bỗng có hiện tượng nhà nhà buôn đất, người người cò đất, từ bác sĩ, kỹ sư, giáo viên đến dân buôn bán nhỏ, nông dân... đổ xô buôn đất; thứ ba là giá cao bất ngờ, đến mức nằm mơ cũng chưa chắc đã thấy, ví dụ một nền đất nông thôn trước đây chỉ vài chục triệu, cùng lắm trăm triệu bạc thì nay bạc tỷ, tăng vài chục lần là bình thường, khác xa trị giá thực của nó, kể cả đất một số nơi xa xôi, hẻo lánh. Nhiều lao động nghèo thành thị, nhiều nông dân chỉ sau một đêm bỗng trở thành tỷ phú nhờ bán đất, coi như mình trúng số độc đắc, khó có cơ hội lần hai.

Phải nhận diện ngay rằng đây là tình trạng bất thường, tiềm ẩn nhiều nguy cơ đáng lo hơn là đáng mừng, mặc dù trước mắt, có một số người thu nhập thấp, cả đời người nay mới có cơ hội cầm trong tay tiền tỷ, để trả nợ, để làm nhà, mua sắm.

Ba nguyên nhân chủ yếu

Một là: Do dịch dã Covid-19 kéo dài nên việc đầu tư vào thị trường địa ốc chịu nhiều ảnh hưởng, có khi “đóng băng”, nên khi có cơ hội thì nguồn tiền nhàn rỗi đổ xô vào mua đất, tạo nên cơn sốt. Chưa kể thị trường chứng khoán liên quan khá mật thiết với thị trường địa ốc, chứng khoán tăng trưởng thì địa ốc dễ tỷ lệ thuận. Và khi nhà đầu tư thấy cần chuyển dòng tiền từ chứng khoán sang bất động sản để ít rủi ro hơn thì thị trường này trở nên náo nhiệt. Các phân khúc đất đai cũng rầm rộ tăng giá.

Hai là: Kinh tế khó khăn, lạm phát tăng, giá vàng tăng, lãi suất ngân hàng vẫn thấp, nên nhiều người tìm cách “trú ẩn” trong đất, coi đó là cách đầu tư hiệu quả nhất, mặc dù thường thì lợi nhuận lớn đi kèm rủi ro cao. Hơn nữa nhiều vụ buôn đất lãi “khủng” trông thấy trước mắt nên càng kích thích người ta đầu tư vào mua bán đất.

Ba là: Do tình hình bất ổn xảy ra ở nhiều nơi, đặc biệt mới đây xung đột vũ trang giữa Nga và Ucraina nên càng khiến nhiều người thấy kinh doanh đất là một lựa chọn tốt.

Cò đất, đầu nậu thổi giá gây sốt đất ở Hớn Quản (Bình Phước) hồi đầu năm 2021. Ảnh: ĐÌNH SƠN.

Có ý kiến cho rằng vì có thông tin các dự án nhà nước về giao thông, xây dựng nên đẩy giá đất cao lên. Nói vậy đúng mà chưa đủ. Nếu quan sát và đi vào thực tế sẽ thấy nhiều nơi không hề có dự án, không phải ở mặt tiền quốc lộ, tỉnh lộ... mà giá đất vẫn cao ngất ngưởng. Lại có thông tin cho rằng vì “hội” mua đất dàn dựng cảnh bán mua “thổi” giá, tạo nên giá ảo để lôi kéo người dân tham lợi mà tham gia và từ đó lái đất, cò đất trục lợi. Hiện tượng này là có nhưng cũng không thể là toàn bộ của căn nguyên. Thị trường vẫn có những quy luật khách quan, không dễ một nhóm người có thể thao túng toàn bộ.

Những hệ lụy từ sốt đất

Thứ nhất: Đằng sau sự rộn ràng, náo nhiệt của sốt đất là tâm lý hoang mang của nhiều người dân, kể cả người bán được đất bạc tỷ, họ cũng không hiểu điều gì đang xảy ra và cảm thấy lo lắng dù cầm được nhiều tiền, rồi rộ lên những tin đồn thất thiệt không được kiểm chứng. Nhiều nơi chạy theo mua bán đất, bỏ bê công việc hằng ngày. Một bộ phận người dân “trúng” đất, nhất là ở địa bàn không thuận lợi đã vung tay quá trán. Sợ rằng hết tiền thì cũng không còn đất để làm lụng sinh nhai.

Thứ hai: Sốt đất cũng là nguyên nhân trực tiếp đẩy mạnh tình trạng tranh chấp đất đai trong xóm làng, khu phố, kể cả họ tộc, gia đình, khiến tình cảm rạn nứt, bất hòa, ảnh hưởng đến tình làng nghĩa xóm, tình thân và ổn định xã hội. Cũng do lợi nhuận từ đất mà hiện tượng bẻ “cọc”, một mảnh đất sang nhượng nhiều chủ... gây nên mâu thuẫn, xung đột lợi ích, thậm chí gây gổ, đánh nhau... và những rắc rối pháp lý phải giải quyết tại tòa, thêm việc cho chính quyền các địa phương.

Thứ ba: Nhiều ngân hàng làm việc hết công suất, cán bộ địa chính, tài nguyên môi trường cũng vậy, do mua bán đất nên việc làm giấy tờ chứng nhận quyền sử dụng đất cho dân cũng bị ảnh hưởng. Nếu việc mua bán đất không thuận lợi thì hệ lụy nợ xấu, nợ không thể thu hồi... tất yếu xảy ra. An toàn tín dụng sẽ bị đe dọa.

Việc sốt đất gia tăng và lan rộng trong thời gian qua cũng cho thấy dường như có một nguồn tiền khổng lồ nào đó chưa được sự kiểm soát của hệ thống tín dụng chính thống nên tự tung tự tác.

Trong bối cảnh thị trường bất động sản hiện nay, các ngân hàng thương mại đang tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ hơn khi cho vay khi cho vay đầu tư. Ảnh: SƠN CA.

Biện pháp hạ nhiệt sốt đất

Nhà nước cần có chính sách vĩ mô về đất đai dưới luật, nhằm điều chỉnh thị trường địa ốc, trả lại giá trị thực và hạn chế nạn đầu cơ, trục lợi bất chính từ đất đai.

Nhà nước cần kiểm tra và có chế tài với hệ thống tín dụng, đặc biệt là cho vay để kiểm soát nguồn tiền cho vay và sử dụng đúng mục đích, giảm thiểu tình trạng vay ngân hàng đầu cơ vào sốt đất, dễ nảy sinh những thiệt hại khó lường và ngăn ngừa bong bóng tín dụng vỡ theo bong bóng địa ốc khi rủi ro xảy ra.

Chính quyền các địa phương cần có những biện pháp không trái luật, hạn chế sốt đất, như việc ban hành các quy định về các hạn mức nhà đất, trong trường hợp cần thiết thì báo cáo, xin ý kiến Chính phủ để chỉ đạo kịp thời.

Người dân cần bình tĩnh hơn trong cơn sốt đất, cân nhắc việc mua bán đất và sử dụng tiền có được, đặc biệt chú ý các thủ tục mua bán, đừng để bị lừa và phát sinh các rắc rối pháp lý có thể xảy ra.

Hy vọng khi Nhà nước vào cuộc, hiện tượng sốt đất bất thường sẽ hạ nhiệt và cơ chế kinh tế thị trường sẽ ổn định, đi vào quỹ đạo hoạt động bình thường, phù hợp với quy luật khách quan.

Vì sao nhà đầu tư TP.HCM đổ xô về Đồng Nai “săn” đất nền? Loại hình BĐS được tìm kiếm nhiều nhất ở Đồng Nai là đất và đất nền dự án. Đối với đất nền dự án, phân ...

Quay cuồng trong cơn sốt đất Ngoài quán, lên cơ quan, vào công ty hay đến bất cứ đâu cũng có thể quanh đi quẩn lại là đất lên, đất sốt, ...

Khi người nông dân cũng hỏi “tiền nhiều để làm gì”! Đó là nghịch cảnh có thật! Đất đang sốt ở khắp mọi miền, từ phố xuống thôn, từ đồng bằng tới tận rẻo cao. Nhiều ...