Trước ảnh hưởng suy thoái kinh tế thế giới do dịch bệnh Covid-19 gây ra, nhiều doanh nghiệp ở Sóc Trăng bị sụt giảm đơn hàng, hoặc không có đơn hàng mới nên buộc phải cắt giảm lao động. Trong khi đó, một số doanh nghiệp lại thiếu lao động do mở rộng sản xuất, nhất là tình trạng nghỉ việc, nhảy việc.

Tuyển thêm lao động

Tình trạng thiếu hụt lao động, nhất là sau kỳ nghỉ Tết đến hết quý I đã trở thành quen thuộc với các doanh nghiệp không riêng tại tỉnh Sóc Trăng. Mặc dù nhiều doanh nghiệp đã nỗ lực giữ chân NLĐ trong bối cảnh hoạt động sản xuất, kinh doanh gặp rất nhiều khó khăn nhưng vấn đề thiếu hụt lao động vẫn cứ tiếp diễn.

NLĐ sơ chế thủy sản. Ảnh: TL

Dù vậy, nhờ chủ động, linh hoạt trong sản xuất, kinh doanh, nên doanh số năm 2022 của Công ty Cổ phần Chế biến Thủy sản Tài Kim Anh đạt 119 triệu USD, tăng 17% so với năm trước, vì vậy tiền lương và tiền thưởng cũng tăng theo. Theo đại diện Công ty, hiện nay NLĐ quay lại làm việc chỉ khoảng 600/800 lao động so với trước Tết. Vì vậy, Công ty đã có kế hoạch tuyển thêm khoảng 300 - 400 lao động để đào tạo, phục vụ sản xuất lâu dài trong thời gian tới. Ngoài ra, Công ty cũng có kế hoạch xây dựng các sân bóng chuyền, cầu lông… nhằm tạo sân chơi cho NLĐ và đây được xem là chính sách thu hút lao động để họ gắn bó lâu dài với doanh nghiệp lúc ổn định hay khó khăn trong tương lai.

Cùng chung cảnh ngộ với các doanh nghiệp trong tỉnh, Công ty TNHH Khánh Sủng cũng tuyển thêm khoảng 500 lao động để bù vào phần lao động nghỉ việc và phục vụ cho xưởng sản xuất mới sắp đi vào hoạt động. Thời gian qua, dù gặp không ít khó khăn nhưng Công ty vẫn duy trì được sản xuất, kinh doanh, đảm bảo việc làm, thu nhập cho NLĐ; đồng thời, khen thưởng, lương tháng 13 cho công nhân lao động trong dịp tết Nguyên đán vừa qua.

NLĐ phân loại thuỷ sản. Ảnh: TL

Để tìm việc, NLĐ chỉ cần dạo một vòng quanh Khu Công nghiệp An Nghiệp hoặc qua thông tin từ người thân, bạn bè đang làm việc tại đây, có thể dễ dàng tìm thấy các thông tin tuyển dụng. Đơn cử như Công ty TNHH E&W VINA chuyên may đồ bảo hộ y tế, khẩu trang, … đang tuyển lao động thường xuyên, với mức lương từ 5,5 triệu - 7 triệu đồng/người/tháng, kèm các chế độ theo quy định của pháp luật như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và các khoản ưu đãi khác theo chính sách riêng của Công ty.

Việc tuyển dụng lao động không dễ, bởi mức lương hiện tại của các doanh nghiệp trong tỉnh so với các tỉnh, thành phố lớn có sự chênh lệnh lớn nên NLĐ chấp nhận cảnh tha hương chứ không làm việc tại tỉnh; các chính sách đãi ngộ, thu hút lao động của các doanh nghiệp trong tỉnh chưa đủ hấp dẫn để NLĐ chọn gắn bó dài lâu; tâm lý NLĐ (nhất là lao động trẻ) thích đi làm xa nhà (đi theo bạn bè cùng trang lứa); các dịch vụ vui chơi, giải trí tại tỉnh chưa đáp ứng được nhu cầu của NLĐ; các công trình phúc lợi (như nhà ở, trường học, chợ…) cũng chưa được đầu tư xây dựng.
Bên cạnh đó, nguyên nhân nhiều doanh nghiệp khó tuyển được NLĐ một phần cũng do NLĐ không muốn bị ràng buộc (ký kết hợp đồng lao động) để có thể dễ chuyển việc hoặc nghỉ làm khi không còn nhu cầu, về phía doanh nghiệp nếu tuyển dụng đối tượng này mà không có hợp đồng thì trái quy định pháp luật.

Khi không có đơn hàng

Doanh nghiệp tuyển dụng lao động đã khó nhưng chưa khó bằng doanh nghiệp “thừa” lao động nên buộc phải chấm dứt hợp đồng, bởi điều đó phản ánh họ gặp rất nhiều khó khăn. Đơn cử như Công ty Cổ phần thực phẩm Thái Hòa, thành lập vào thời điểm năm 2020 chưa kịp ổn định sản xuất, năm 2021 đối mặt với đại dịch Covid-19, bước sang năm 2022 chịu tác động suy thoái kinh tế thế giới, xung đột giữa Nga và Ukraina, mà thị trường chủ lực của Công ty là châu Âu, từ chỗ doanh nghiệp có 1.200 lao động nay chỉ còn trên dưới 500 lao động. Để duy trì sản xuất, kinh doanh và việc làm, thu nhập cho NLĐ, công ty phải chuyển sang gia công cho các doanh nghiệp khác để hưởng tiền giá trị gia tăng ít ỏi và trả mức lương bình quân 5 triệu đồng/người/tháng cho NLĐ.

NLĐ thao tác trong dây chuyền sản xuất bánh pía. Ảnh: TL

Theo các doanh nghiệp, dự báo tình hình khó khăn vẫn còn tiếp tục kéo dài đến hết quý II năm 2023, vì vậy, việc doanh nghiệp cắt giảm lao động trong thời gian tới khó tránh khỏi. Tuy nhiên, từ đầu quý III, kinh tế thế giới sẽ khả quan hơn, vì vậy doanh nghiệp cũng chuẩn bị trước nguồn lao động để kịp sản xuất khi có đơn đặt hàng trở lại. Thông tin từ Ban Quản lý các Khu công nghiệp tỉnh Sóc Trăng, hiện các doanh nghiệp trong khu công nghiệp cần tuyển dụng khoảng vài nghìn lao động để bù đắp cho số lao động nghỉ việc, chuyển việc sau Tết, mở rộng sản xuất, nhà máy mới đi vào hoạt động. Do vậy, NLĐ cần cân nhắc và lựa chọn công việc phù hợp để ổn định việc làm, thu nhập và gắn bó dài lâu với doanh nghiệp.

Chính sách thu hút lao động

Trong chuyến khảo sát, nắm tình hình hoạt động của doanh nghiệp ngay sau tết Nguyên đán 2023, Chủ tịch UBND tỉnh - Trần Văn Lâu khẳng định, sẽ đồng hành, hỗ trợ, tạo điều kiện tốt nhất để doanh nghiệp hoạt động, vì doanh nghiệp phát triển sẽ tạo nhiều công ăn việc làm hơn cho người dân, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội tỉnh phát triển. Ngoài ra, dự kiến trong năm 2023, Tổng LĐLĐ Việt Nam và tỉnh sẽ khởi công xây dựng Khu Thiết chế Công đoàn tại Khu Công nghiệp An Nghiệp, tỉnh Sóc Trăng có quy mô 5,06 ha để bao gồm: quảng trường, nhà văn hóa thể thao đa năng và khoảng 1.000 căn nhà ở công nhân dạng chung cư để phục vụ NLĐ tại khu công nghiệp.

Công nhân loại thủy sản trong một nhà máy ở Sóc Trăng. Ảnh: TL

Bên cạnh sự quan tâm của các ngành, các cấp, bản thân các doanh nghiệp cũng cần có giải pháp để phục hồi, phát triển sản xuất, kinh doanh trong bối cảnh khó khăn chung; có kế hoạch tuyển dụng nhân sự, nhất là quan tâm xây dựng chính sách về lương, thưởng, phúc lợi cho NLĐ; phối hợp với tổ chức Công đoàn quan tâm chăm lo tốt sức khỏe, đời sống vật chất, tinh thần cho NLĐ; thường xuyên lắng nghe tâm tư, nguyện vọng chính đáng của NLĐ; giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc của họ, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa doanh nghiệp và NLĐ.