Cô Nguyễn Thị Diễm Trang - Hiệu trưởng Trường THCS Lê Quý Đôn (TP. Thủ Đức, TP. HCM) yêu cầu phụ huynh không đóng quỹ lớp, quỹ khuyến học, quỹ phụ huynh. Ảnh: vietnamnet.vn

Sự kiện thứ nhất, Trường THCS Lê Quý Đôn (TP. Thủ Đức, TP. HCM) yêu cầu phụ huynh không đóng quỹ lớp, quỹ khuyến học, quỹ phụ huynh. Phụ huynh nào muốn tài trợ cho nhà trường thì phải có văn bản đồng ý của Phòng Giáo dục và Đào tạo.

Hiệu trưởng Trường THCS Lê Quý Đôn giải thích: "Kinh phí của Ban Đại diện Cha mẹ học sinh để khen thưởng cho học sinh của trường mỗi năm không đáng bao nhiêu nên nhà trường lo được. Quỹ phụ huynh cũng không tham gia vào mua sắm, trang bị cơ sở vật chất, cho nên Hội phụ huynh của trường, lớp không cần thiết phải thu khoản này. Còn quỹ lớp và các khoản quỹ khác nhà trường không được thu và cũng không cho thu".

Giải thích trên của Hiệu trưởng không có gì mới. Vì chúng ta biết rằng, những đóng góp của phụ huynh học sinh hay vận động tài trợ tất cả phải đều thực hiện đúng theo Thông tư 55/2011/TT-BGDĐT và Thông tư 16/2018/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Nhưng chúng ta đã biến những điều “tự nguyện bắt buộc” thành thông lệ, đến nỗi những giải thích trên trở nên lạ lẫm và việc trường cấm thu tất cả các loại quỹ, kể cả quỹ phụ huynh giống như một chủ trương ngoại lệ.

Sự kiện thứ hai, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Thạch Linh (TP. Hà Tĩnh) cho biết bàn ghế học sinh lớp 1 đang sử dụng là đi "mượn", nếu vận động không thành công qũy xã hội hóa cho khoản tiền mua bàn ghế thì sẽ đem trả.

Chủ trương của Trường Tiểu học Thạch Linh đặt điều kiện học tập cho học sinh lên trên hết là đúng đắn. Nhưng chúng ta không khỏi băn khoăn về cách thức và tinh thần vận động quỹ của nhà trường.

Phụ huynh sẽ không khỏi băn khoăn từ hai sự kiện này. Qũy xã hội hóa là gì mà nơi thì thu, nơi thì không, nơi thì cấm thu, tự nguyện mà nơi thì cần đến nó như một kinh phí căn bản, điều kiện cơ sở vật chất cơ bản cho học sinh?

Qũy xã hội hóa là gì mà chúng ta có thể nhập nhằng giữa tự nguyện và bắt buộc? Lý do của những băn khoăn này là cách làm và lạm dụng danh nghĩa bấy lâu nay.

Nguyên tắc tự nguyện, công khai, minh bạch, không ép buộc; không quy định mức tài trợ bình quân, mức tài trợ tối thiểu; không lợi dụng việc tài trợ cho giáo dục để ép buộc đóng góp của qũy xã hội hóa đã bị gạt qua một bên. Chúng ta chỉ chăm chăm vào khoản cần thu và cần chi mà quên mất tinh thần và cách thức của quỹ.

Chúng ta hy vọng rằng, những chủ trương “quen mà lạ” của Trường THCS Lê Quý Đôn sẽ ngày càng được nhân rộng trên cả nước. Đó là tín hiệu không chỉ cho thấy một nền giáo dục tiên tiến là nền giáo dục minh bạch và mọi quy chế thực hiện dựa trên pháp luật mà còn là tín hiệu của một nền giáo dục có đầy đủ những điều kiện vật chất cơ bản cho các em học sinh.

Chúng ta hy vọng rằng, sẽ có những nhà hảo tâm hỗ trợ cho những ngôi trường thực sự khó khăn để nhà trường không phải đem trả lại bàn ghế đã "mượn".

Giáo dục phải làm gì để phụ huynh không còn thấp thỏm lo âu mỗi mùa tựu trường với những “trát thu tiền” từ quỹ hội, “tự nguyện bởi không thể từ chối” và không băn khoăn về niềm tin với hệ thống dạy và học. Giáo dục phải làm gì để không còn bị dị nghị với

Giáo dục phải làm gì để qũy xã hội hóa như là một chủ trương hết sức nhân văn trong xã hội chứ không phải là kẽ hở cho vấn nạn lạm thu dưới danh nghĩa xã hội hóa.

Giáo dục phải làm gì để tâm lí đầu tư cho giáo dục, từ những hành động nhỏ nhất chính là đầu tư cho tương lai thịnh vượng.

Tối qua, Kênh truyền hình VTV7 phát phóng sự “Hạn chót” trong chương trình “Đường đến trường”. Một em học sinh ở Mũi Né (TP. Phan Thiết) trúng tuyển vào lớp 10 đi làm nghề cho thuê ván trượt cát vì gần đến ngày đóng 5 triệu đồng tiền học. Với khoản tiền học đó, em phải cho thuê ván trượt cát 250 lần mới đủ. Phải làm gì để chúng ta có thể tin chắc rằng, trong khoản 5 triệu đồng tiền học mà em học sinh này đóng, không hề có khoản thu nào thuộc dạng qũy xã hội hóa?