|
(PTBVCN) là các dụng cụ, trang bị mà người lao động (NLĐ) phải sử dụng để bảo vệ cơ thể khỏi tác động của các yếu tố gây nguy hiểm và có hại phát sinh trong quá trình lao động, sản xuất. Do vậy, ngoài các biện pháp kiểm soát về công nghệ, kỹ thuật, hành chính, biện pháp sử dụng PTBVCN hết sức được chú trọng. Tuy nhiên, cách lựa chọn, sử dụng, bảo quản và bảo dưỡng PTBVCN đúng cách để phát huy tốt tính năng bảo vệ của chúng là điều mà không phải ai cũng hiểu và thực hành tốt. |
Phương tiện bảo vệ cơ quan hô hấp (PTBVCQHH) Cách lựa chọn PTBVCQHH Trước tiên phải lựa chọn những loại phương tiện có đầy đủ thông tin về nhãn mác, xuất xứ, hướng dẫn sử dụng; đặc biệt là kết quả kiểm tra chất lượng đạt chuẩn của cùng lô sản phẩm đó. Để lựa chọn được đúng PTBVCQHH cần phải đánh giá rủi ro, cần đo nồng độ bụi, mức độ nhiễm amiăng trong môi trường làm việc tháo dỡ và xử lý tấm lợp (TD & XLTL) có amiăng là như thế nào. Để lựa chọn PTBVCQHH cần chú ý chọn các bán mặt nạ (1 hộp lọc hoặc 2 hộp lọc, hình B) hoặc lựa chọn mặt nạ (hình C) hay mặt nạ có cấp khí (hình D), tùy thuộc vào hay thấp trong môi trường TD & XLTL có amiăng. Trong trường hợp vì một lý do nào đó (nồng độ bụi thấp, kinh phí…) phải sử dụng khẩu trang (hình A) thì nên dùng một lần xong phải hủy bỏ không được tái sử dụng. Ngoài ra, lựa chọn PTBVCQHH cũng cần theo các tiêu chí: Làm sạch và dễ khử nhiễm amiăng; giao tiếp với những NLĐ khác dễ hơn; nhiệt độ của môi trường làm việc; khả năng di chuyển tự do, ví dụ như mặt nạ phòng độc có thể hạn chế di chuyển. Một số phương tiện bảo vệ cơ quan hô hấp. Ảnh: S.T Cách sử dụng Cần đeo PTBVCQHH đúng cách, khi đeo cần điều chỉnh dây đeo sao cho biên dạng của PTBVCQHH vừa khít với biên dạng của mặt người đeo, để đảm bảo độ kín khít. Sử dụng PTBVCQHH cần lưu ý: NLĐ có râu hoặc tóc mai hoặc NLĐ đeo kính thuốc có thể ảnh hưởng đến khả năng kín khít của PTBVCQHH với khuôn mặt. Do vậy, NLĐ phải cạo sạch râu ria, tóc mai, đầu tóc gọn khi sử dụng PTBVCQHH. Với những người đeo kính thuốc nếu có thể sử dụng kính áp tròng hoặc nếu không thể thay đổi kính, nên sử dụng PTBVCQHH có mũ trùm cấp khí áp suất dương. Nếu người sử dụng đã tăng hoặc giảm cân đáng kể cần phải thay đổi PTBVCQHH thích hợp khác. Nếu kích thước hoặc kiểu loại của PTBVCQHH khác được chỉ định trước đó cũng cần kiểm tra độ kín khít khi bắt đầu sử dụng. Bên cạnh đó, cần đánh giá độ kín khít của PTBVCQHH thường xuyên và có những tư vấn thích hợp từ chuyên gia. Kiểm tra, bảo dưỡng và bảo quản mặt nạ phòng độc sau mỗi lần sử dụng Khử nhiễm, làm sạch và lau khô mặt nạ phòng độc;kiểm tra màng chắn, van và các bộ phận trên mặt xem có khuyết tật không?; sạc lại pin cho mặt nạ phòng độc có cấp khí theo yêu cầu; bảo quản trong hộp sạch và khô; không được bảo quản mặt nạ mới và mặt nạ đã qua sử dụng cùng trong một hộp. PHƯƠNG TIỆN BẢO VỆ MẮT (PTBVM)Trong trường hợp TD & XLTL amiăng không có mặt nạ mà NLĐ phải sử dụng khẩu trang dùng một lần hoặc bán mặt nạ thì cần phải đeo kính an toàn hoặc kính bảo vệ mắt để tránh bụi hay bất kỳ vật rơi hoặc các mảnh vỡ văng bắn vào mắt. NLĐ cũng cần sử dụng PTBVM khi loại bỏ các vật liệu từ trên cao và khi làm sạch với chổi. Nên lựa chọn loại chụp kín mắt khi làm công việc TD & XLTL amiăng có nồng độ bụi cao. Khi làm việc người lao động cần phải đeo kính an toàn hoặc kính bảo vệ mắt để tránh bụi hay bất kỳ vật rơi hoặc các mảnh vỡ văng bắn vào mắt. Ảnh: nhanlucnhatban.com PHƯƠNG TIỆN BẢO VỆ THÂN THỂ (PTBVTT)Khi lựa chọn PTBVTT cho TD & XLTL có amiăng cũng cần phải xem xét các yếu tố như căng thẳng nhiệt tiềm ẩn (nhiệt độ môi trường), nguy cơ hỏa hoạn và các nguy cơ về điện liên quan đến hoạt động này. Không nên mặc quần áo làm từ len hoặc các chất liệu khác có khả năng hút bụi dạng sợi. Nên sử dụng bộ áo liền quần sử dụng một lần. Tuy nhiên, trong trường hợp có nguy cơ cháy và những trường hợp tương tự, quần áo bảo hộ mặc một lần sẽ không thích hợp mà nên dùng loại sử dụng lại được. Nên sử dụng những bộ quần áo có mũ trùm đầu và liền quần, được làm từ vật liệu có đầy đủ khả năng bảo vệ . Mũ trùm đầu phải được đội qua dây đeo của mặt nạ phòng độc. Các cổ tay áo bị rộng cần được băng kín bằng băng keo. Bộ quần áo này phải được thiết kế không có thêm túi mở hoặc túi có khóa (không có túi) vì những đặc điểm này có thể dễ bị nhiễm amiăng và khó khử nhiễm. Nếu đem giặt những bộ quần áo bảo hộ lao động (BHLĐ) sử dụng lại được (không khuyến khích) thì nên nhúng ướt hoàn toàn và bọc 2 lần để gửi tới nơi giặt những quần áo nhiễm amiăng. Nghiêm cấm giặt quần áo bảo hộ đã bị nhiễm amiăng tại nhà của NLĐ. Trong trường hợp khi TD & XLTL, trong môi trường còn có thêm vấn đề về khác như chất hóa chất độc hại thì phải thực hiện thêm việc đánh giá rủi ro và tham dữ liệu an toàn liên quan, từ đó lựa chọn PTBVCN thích hợp. Nên sử dụng những bộ quần áo có mũ trùm đầu và liền quần, được làm từ vật liệu có đầy đủ khả năng bảo vệ chống lại sự xâm nhập của sợi amiăng. Ảnh: Nguyễn Thời PHƯƠNG TIỆN BẢO VỆ CHÂNCần tránh giày, ủng có ren, có dây buộc vì chúng có thể khó làm sạch và bụi amiăng có thể tích tụ trong dây buộc, ren và trong các lỗ luồn dây. Ưu tiên sử dụng (nếu có thể) những đôi giày, ủng không có dây như giày cao cổ. Tốt nhất, NLĐ sử dụng giày an toàn, bảo vệ và lao động chuyên dụng; tuy nhiên, do đặc thù công việc khi sử dụng giày an toàn cần phải được bọc bởi túi trùm ngoài dùng một lần, dán băng keo cho kín. Vệ sinh giày, ủng sau khi sử dụng theo cách sau: Giày, ủng được làm sạch (dùng khí hoặc nước rửa) sau khi kết thúc công việc trong ngày và được sử dụng lại; phải được khử độc khi kết thúc công việc và bọc kín 2 lần để sử dụng ca làm việc tiếp theo (nhưng không được dùng cho công việc khác). Những loại giày, ủng không thể khử độc hiệu quả thì bỏ đi; nên vệ sinh giày ủng sạch sẽ sau giờ làm việc; kiểm tra giày, ủng để đảm bảo không có mảnh amiăng vỡ bị mắc kẹt trong đó; giày BHLĐ (và tất cả các PTBVCN khác) phải được khử nhiễm trước khi rời khỏi khu vực hoạt động liên quan đến amiăng vì bất kỳ lý do gì. PHƯƠNG TIỆN BẢO VỆ TAYViệc sử dụng găng tay bảo vệ cần được xác định bằng đánh giá rủi ro trong việc TD & XLTL có amiăng. Nếu có thể có một lượng đáng kể sợi amiăng thì cần phải đeo găng tay dùng một lần, có tác dụng giảm lượng ô nhiễm amiăng trên tay của NLĐ. Nên lựa chọn các loại găng tay cao su dùng một lần. Găng tay phải được dùng trong khu vực làm việc không được mang ra ngoài. Khi công việc đã hoàn tất, găng tay phải được khử độc (trong trường hợp loại găng tay tái sử dụng); bất kỳ găng tay dùng một lần nào cần được loại bỏ ngay. Sau khi kết thúc công việc, NLĐ phải rửa tay và móng tay sạch sẽ. PHƯƠNG TIỆN BẢO VỆ ĐẦUCần sử dụng mũ an toàn công nghiệp (ATCN) trong TD & XLTL amiăng, tránh nguy cơ vật rơi, vật văng bắn có thể gây chấn thương đầu, do vậy để bảo vệ đầu. Cần lựa chọn các loại mũ có hưỡng dẫn sử dụng, có nhãn mác, xuất xứ rõ ràng và phải có bằng chứng về chất lượng như kết quả kiểm tra chất lượng của mũ theo tiêu chuẩn TCVN 6407:1998. Khi đội mũ cần điều chỉnh núm vặn cho vừa với khuôn đầu, không nên vặn chặt vào đầu có thể làm đau đầu. Quai mũ được điều chỉnh vừa và đặt dưới cằm. Sau khi sử dụng cần vệ sinh mũ bằng nước sạch và lau thấm rồi bảo quản ở nơi sạch không có amiăng. Kết cấu của mũ an toàn công nghiệp và mũ không đạt chất lượng. Ảnh: S.T Thực tế, tất cả các loại mũ đều chỉ sử dụng được một thời gian nhất định, nhưng trong hướng dẫn sử dụng hầu như không ghi rõ điều này. Theo nhiều nghiên cứu, thời hạn sử dụng của mũ sau 12 tháng cần phải thay (một số nước châu Âu khuyến cáo thời hạn sử dụng từ 2-10 năm). Vì vậy, khi sử dụng mũ ATCN phải thường xuyên quan sát màu sắc của mũ, nếu thấy màu bạc phải xem xét và cần đánh giá lại tính năng bảo vệ của mũ. Việc kiểm tra sơ bộ, nhanh chất lượng của mũ cũng là điều mà NLĐ nên biết để khi sử dụng mũ đảm bảo được tính năng bảo vệ để bảo vệ cho chính họ trong môi trường lao động có những vật rơi, vật va đập hay có những mối nguy khác như hóa chất… PHƯƠNG TIỆN CHỐNG NGÃ CAO (PTCNC)Trong công việc TD & XLTL có amiăng khi trèo lên cao quá 2 mét, NLĐ cần phải sử dụng PTCNC. Khi lựa chọn PTCNC cần xem xét có nhãn mác, xuất xứ rõ ràng đạt tiêu chuẩn. NLĐ cần được hướng dẫn đầy đủ về cách sử dụng PTCNC. Khi kết thúc công việc NLĐ không nên mang PTCNC ra khỏi khu vực làm việc và cần khử nhiễm amiăng đúng cách, bảo quản ở nơi không có amiăng. SỬ DỤNG ĐÚNG CÁCH NHIỀU PTBVCN TRONG CÔNG VIỆC TD & XLTL CÓ AMIĂNGTrong công việc TD & XLTL có amiăng cần kết hợp nhiều PTBVCN khi làm việc. Đặc biệt là sự kết hợp giữa PTBVCQHH (mặt nạ, mặt nạ phòng độc), mũ ATCN và kính BHLĐ. Cần chú ý đến cách đeo phù hợp và có những giải pháp nhất định để sao bảo vệ được NLĐ phòng tránh sự xâm nhập của amiăng. Sử dụng nhiều PTBVCN một cách an toàn Nếu mặc quần yếm thì quần cần có kích thước lớn hơn để tạo cảm giác thoải mái và trùm qua giày. Mặc quần yếm bên ngoài giày ủng (không được nhét ống quần vào trong giày ủng). Đi giày an toàn không có dây buộc - không đi giày có dây buộc vì chúng khó vệ sinh đúng cách (nếu sử dụng phải có túi trùm kín và dùng băng dán kín). Trường hợp sử dụng túi trùm một lần bên ngoài giày an toàn thì phải cởi bỏ trước khi rời khỏi khu vực bị ô nhiễm - điều này tránh khả năng mắc phải các sợi amiăng trên đế giày, ủng. Kết hợp các PTBVCN trong công việc TD & XLTL có amiăng. Ảnh: S.T Hướng dẫn chung cách sử dụng PTBVCN Để đảm bảo sử dụng PTBVCN phù hợp, cần chú ý: a. NLĐ làm theo các hướng dẫn được quy định trong các quy tắc an toàn nội bộ và sử dụng PTBVCN được cung cấp cho họ bất cứ khi nào cần thiết. b. PTBVCN chỉ được sử dụng sau khi đã được huấn luyện đầy đủ cho người sử dụng. c. PTBVCN đang trong tình trạng hoạt động tốt. d. PTBVCN được đeo đúng cách và được lắp đúng với người đeo. e. PTBVCN được làm sạch (khử nhiễm) và bảo quản đúng cách sau khi sử dụng. f. Lịch trình bảo trì của PTBVCN được tuân thủ nghiêm ngặt. Đặc biệt đối với công việc TD & XLTL có amiăng cần làm sạch hoặc loại bỏ PTBVCN (loại bỏ như chất thải amiăng) khi kết thúc công việc. Bảo quản và khử nhiễm PTBVCN sau khi sử dụng PTBVCN phải được bảo quản ở nơi sạch sẽ, không được để ở nơi nhiễm amiăng. Khi kết thúc công việc, PTBVCN sử dụng một lần (trừ mặt nạ phòng độc) nên được tháo ra và thải bỏ như chất thải amiăng để ngăn quần áo sạch không bị nhiễm sợi amiăng. PTBVCN có thể tái sử dụng (mặt nạ, mũ ATCN, giày an toàn, ủng...) phải được khử nhiễm bằng cách hút bụi có gắn bàn chải trên máy hút bụi. Sau đó lau bằng khăn ẩm dùng một lần. PTBVCN tái sử dụng phải được bảo quản trong hộp kín khi không sử dụng. * Chú thích: Lược trích tham luận cùng tên tại Hội thảo "Xây dựng nông thôn mới, sống an toàn khi còn phải tiếp xúc với amiăng" ngày 28/12/2020 tại Hà Nội. |
Bài viết: TS. Nguyễn Thị Thu Thủy Trung tâm An toàn Lao động Viện Khoa học An toàn và Vệ sinh Lao động
|